Łączna powierzchnia nowoczesnych obiektów handlowych oddanych do użytku w I połowie 2024 roku w Polsce wyniosła 175 tys. mkw. – wynika z danych Colliers. W efekcie całkowite zasoby w kraju przekroczyły 13 mln mkw. Znaczna większość nowej podaży, bo ponad 90%, zrealizowana została w formie parków handlowych. W budowie znajduje się obecnie 380 tys. mkw., z czego aż 78% zaplanowane jest do oddania jeszcze w tym roku.
Parki handlowe zdominowały podaż
W pierwszym półroczu 2024 oddano do użytku 175 tys. mkw. nowoczesnej powierzchni handlowej, co oznacza wzrost o blisko 30 tys. mkw. w porównaniu do analogicznego okresu w roku poprzednim. Nowa podaż zdominowana była przez parki handlowe – 13 nowych projektów odpowiadało za 160 tys. mkw. nowej powierzchni.
Największym obiektem, oddanym do użytku w marcu 2024 roku, był OTO Park Koszalin oferujący 38 tys. mkw. Jedynym tradycyjnym centrum handlowym otwartym w tym okresie była powierzchni Galeria Starówka w Lesznie (15,2 tys. mkw.)
Istotny wpływ na nową podaż miały także przebudowy obiektów już istniejących. W pierwszym półroczu do użytku oddano powstały w miejscu dawnego Tesco park handlowy S1 Bytom. Jego powierzchnia po przebudowie wynosi 14 tys. mkw. Rozbudowy doczekała się także m.in. grójecka Dekada, sochaczewski Multishop czy zlokalizowany w Białej Podlaskiej park handlowy Karuzela.
– Dynamiczny rozwój parków handlowych, nowe centra wyprzedażowe oraz rosnące znaczenie konceptów typu food hall potwierdzają, że rynek nieruchomości handlowych w Polsce jest w fazie intensywnej transformacji, dostosowując się do zmieniających się potrzeb konsumentów – mówi Wojciech Wojtowicz, Starszy Analityk w Dziale Doradztwa i Badań Rynku w Colliers.
– Pod względem lokalizacji dużym zainteresowaniem deweloperów cieszą się mniejsze ośrodki, a także przedmieścia największych aglomeracji – dodaje Wojciech Wojtowicz.
Nasycenie powierzchnią centrów handlowych w Polsce na koniec pierwszego półrocza 2024 roku wyniosło 343 mkw. na 1 000 mieszkańców. Dla porównania, w analogicznym okresie ubiegłego roku współczynnik ten był o 13 mkw. niższy.
Nowe obiekty i optymalizacja powierzchni
W pierwszej połowie 2024 roku popyt na powierzchnie handlowe w Polsce był niezmiennie zdominowany przez sieci handlowe z branży ekonomicznej, dyskonty oraz sklepy off-price. Szczególną aktywność wykazywały także sieci sklepów z elektroniką, które nie tylko otwierały nowe placówki, ale również optymalizowały powierzchnię tych już istniejących.
Znaczący ruch w sektorze elektronicznym wiązał się z restrukturyzacją sieci NEONET, która zrezygnowała z wybranych lokalizacji. W efekcie konkurencyjne marki zdecydowały się na przejęcie niektórych z istniejących obiektów, np. w Milanówku i Suwałkach.
Ambitną strategię rozwoju realizowały także sieci DIY. W ramach kompleksu handlowego przy ulicy Wojska Polskiego w Pile nową halę otworzyła Castorama, a w Białej Podlaskiej powstał nowy wolnostojący obiekt tej sieci. W Grójcu, w projekcie Dekada, otwarto placówkę Castoramy w koncepcie Smart. Leroy Merlin, w miejscu dawnego hipermarketu Tesco, otworzył nowy sklep w Poznaniu, a w Białej Podlaskiej nowy obiekt tej sieci dołączył do parku handlowego Karuzela. Dynamiczny rozwój kontynuowały też sieci spożywcze, a zwłaszcza dyskontowe.
Wzmożoną aktywność wykazywał także sektor gastronomiczny. W maju w krakowskim projekcie Atut Ruczaj otwarto koncept Hala Maki z sześcioma lokalami gastronomicznymi.
Po kilku miesiącach przerwy ponownie otwarto food hall w zabytkowej hali targowej w Bydgoszczy, który teraz działa pod nazwą Gwar. W Warszawie, Hala Gwardii przeszła w ręce zarządcy CBR Events i jest obecnie w remoncie. W Gdańsku firma Apsys planuje przebudowę Hali Targowej na food hall, a podobne projekty zapowiedziano również w Sopocie, Toruniu i Poznaniu.
– Obecnie obserwujemy powrót aktywności najemców gastronomicznych do poziomów sprzed pandemii. Szczególnie widoczne jest to w przypadku sieci fastfoodowych i „dużych” restauratorów, którzy mają kapitał i apetyt na rozwój – tłumaczy Paweł Paciorek, Senior Associate, Dział Powierzchni Handlowych, Colliers.
– Również zagraniczne podmioty dostrzegają potencjał polskiego rynku, czego potwierdzeniem jest zainteresowanie naszym krajem marek takich, jak Popeyes czy Wendy’s. W polu zainteresowań najemców gastronomicznych niezmiennie pozostają lokale na ulicach handlowych w centrach dużych miast, choć ich miejsce coraz częściej zajmują też przestrzenie w projektach wielofunkcyjnych i food hallach, a także lokalizacje w nowoczesnej zabudowie mieszkaniowej – dodaje Paweł Paciorek.
Pomimo intensywnego rozwoju, na polskim rynku powierzchni handlowych odnotowano także znaczące zamknięcia. W I półroczu 2024 swoją działalność zakończył ostatni sklep delikatesów Alma, a także sklepy marki Hunkemoller. Sieć drogerii Kontigo ogłosiła plan likwidacji wszystkich placówek stacjonarnych w Polsce na rzecz rozwoju kanału sprzedaży internetowej.
Średni współczynnik pustostanów dla centrów handlowych w I połowie 2024 roku wyniósł średnio 3,6%.
Trendy na rynku e-commerce
W pierwszej połowie 2024 roku udział sprzedaży e-commerce w handlu detalicznym według danych GUS wahał się od 8% w marcu do 8,8% w styczniu i kwietniu. Mimo, że wyniki te nie różnią się w porównaniu do analogicznego okresu ubiegłego roku, przez te kilka miesięcy rynek e-commerce doświadczył wielu istotnych wydarzeń i zmian, które znacząco wpłynęły na jego dynamikę.
Lider polskiego rynku sklepów convenience, Grupa Żabka zdecydowała się połączyć usługi Delio oraz Jush w ramach jednej aplikacji (Żabka Jush), a dostawca usług kurierskich Wolt rozszerzył swoją działalność o kolejne miasta, takie jak Toruń, Olsztyn, Częstochowa, Chorzów, Sosnowiec oraz Piaseczno.
Marka Hesburger zadebiutowała na platformie Bolt Food, rozpoczynając swoją działalność w Polsce od sprzedaży z dowozem. Natomiast największy detalista spożywczy w Polsce, Biedronka, uruchomiła e-sklep, jednak na ten moment obsługuje on tylko wybrane części Warszawy.
Plany rozszerzenia działalności e-commerce przedstawił także Kaufland, który zamierza jeszcze w tym roku uruchomić platformę do zamawiania zakupów z dostawą pod nazwą Kaufland Marketplace.
Sieć HalfPrice zdecydowała się natomiast na odwrotny ruch, pod koniec I kwartału 2024 roku zamykając swój sklep online.
Nowe inwestycje i perspektywy rozwoju
Na koniec czerwca 2024 roku w budowie znajdowało się około 380 tys. mkw. powierzchni handlowej, z czego blisko 300 tys. mkw. planowane jest do oddania jeszcze w tym roku.
Dominującym formatem pozostają parki handlowe – stanowią one około 290 tys. mkw., co odpowiada za 75% budowanej powierzchni.
Największym obiektem handlowym w przebudowie jest centrum handlowo-rozrywkowe Nowa Sukcesja w Łodzi o powierzchni 35 tys. mkw. Wśród największych realizowanych parków handlowych wyróżniają się BIG Ostróda (27 tys. mkw.), Silwana w Gorzowie Wielkopolskim (25 tys. mkw.), Vendo Park Szczecin (ponad 20 tys. mkw.) oraz San Park Mysiadło (18,5 tys. mkw.) w aglomeracji warszawskiej.
W centralnym punkcie Warszawy, przy Rondzie Dmowskiego, powstaje natomiast flagowy salon sieci Empik o powierzchni 1 300 mkw., który ma przywrócić historyczny wygląd pawilonu Cepelii. Warszawa staje się coraz atrakcyjniejsza także dla luksusowych marek. Na Placu Trzech Krzyży otwarty zostanie salon Bulgari, a w projekcie Vitkac pojawi się butik Dior.
Spodziewana jest również duża aktywność inwestorów i najemców związanych z konceptami typu food hall. Zapowiedzi realizacji takich projektów dotyczą m.in. zabytkowej hali targowej w Gdańsku, Hali Gwardii w Warszawie, Krzywego Domku w Sopocie oraz inwestycji w Poznaniu i Toruniu.
Ekologiczne wymogi
Do końca roku branża spożywcza będzie musiała dostosować się też do nowych wymogów związanych z wprowadzeniem systemu kaucyjnego. Równocześnie wzrośnie liczba podmiotów zobowiązanych do raportowania w ramach ESG. W odpowiedzi na te wyzwania, centra handlowe i sklepy będą inwestować w rozwiązania mające na celu m.in. ograniczenie zużycia energii.
Zdjęcie główne w artykule: OTO Park Koszalin.