W piątek 25 października oficjalnie otwarto dla publiczności nowy gmach Muzeum Sztuki Nowoczesnej. Budynek został zaprojektowany jako przestrzeń, gdzie będzie można nie tylko oglądać dzieła sztuki, ale także odpocząć i wziąć udział w ciekawych wydarzeniach. To także kolejna inwestycja zmieniająca centrum stolicy.
Muzeum Sztuki Nowoczesnej jest pierwszym muzeum w Warszawie, zbudowanym po wojnie jako nowe miejsce dla sztuki współczesnej. Inne oddawane w ostatnich latach placówki są muzeami tematycznymi czy narracyjnymi, jak chociażby Muzeum Historii Polski czy Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN.
Do obecnej siedziby przy ul. Marszałkowskiej muzeum przeniesie swoje zbiory z kilku innych dotychczas działających miejsc. A kolekcja MSN-u nie jest mała – obecnie liczy ponad 2600 obiektów i stale rośnie. Jest ona poświęcona sztuce tworzonej w Polsce głównie po 1989 roku i na świecie. Nie ma w Polsce innej instytucji z kolekcją tego rodzaju.
Unikalne są też zbiory archiwalne MSN-u zwane Archiwum Artystek i Artystów. To np. publikacje, dokumentacje fotograficzne, teksty artystów, listy i dokumenty prywatne oraz oficjalne pisma, odsłaniające codzienne życie artystów takich jak: Zofii Rydet, Aliny Szapoczniokow, Wojciecha Fangora, Eustachego Krasińskiego czy Tadeusza Rolkego.
Utrzymanie MSN-u będzie kosztować miasto około 20 mln zł rocznie, ale nie jest to całkowity koszt.
– Utrzymanie MSN-u będzie kosztować miasto około 20 mln zł rocznie, ale nie jest to całkowity koszt – prowadzimy rozmowy z Ministerstwem Kultury i liczymy na dotację podmiotową, a ponadto samo muzeum będzie uzyskiwać dochód ze swojej działalności. Rozmawiamy z MKiDN, chociaż po ośmiu latach rządów PiS-u mieliśmy dużo wątpliwości, czy w imię zachowania charakteru muzeum, uchronienia go przed ingerencjami, nie lepiej byłoby, abyśmy sami prowadzili tę instytucję. Możliwe jest znalezienie formuły, w której nadal będzie to instytucja samorządowa, ale jeśli chodzi o wzbogacenie programu, będzie szansa na dofinansowanie rządowe. Natomiast podobnie jak koszty utrzymania wszystkich budynków, całej infrastruktury kultury czy sportu, tak samo w przypadku MSN-u te wydatki będą spoczywać na budżecie miasta – mówi prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski.
– Jestem przekonany, że jest jednym z istotnych elementów. Natomiast sztuka nowoczesna to niejedyne nasze warszawskie aspiracje. Dalej chcemy budować TR (Teatr Rozmaitości) naprzeciwko MSN-u. Będziemy kończyli I etap nowej siedziby Sinfonii Varsovii, więc tych inicjatyw kulturalnych jest mnóstwo. Natomiast jeżeli chodzi o sztukę nowoczesną, to MSN ma być jednym z bardziej rozpoznawalnych muzeów sztuki nowoczesnej w Europie, o ile nie na świecie. Ma współpracować z muzeami takimi jak Tate Modern w Londynie, MoMA w Nowym Jorku czy Reina Sofia w Madrycie – dodaje.
Całkowity koszt inwestycji to 700 mln zł zł. Pierwotnie była to kwota 424 mln zł. Koszt budowy nowej siedziby Muzeum Sztuki Nowoczesnej w całości sfinansował warszawski samorząd.
Dzieło sztuki spod ręki Thomasa Phifera
Budynek Muzeum Sztuki Nowoczesnej to dzieło amerykańskiego architekta Thomasa Phifera, ucznia znanego modernisty Richarda Meiera. Bryła wyraźnie nawiązuje do modernistycznej tradycji urbanistycznej tej części Warszawy i komponuje się z budynkami Ściany Wschodniej oraz Pałacem Kultury i Nauki.
– Kiedy przyjechałem tu 10 lat temu, poczułem tego niezwykłego, nowego ducha, który stał się początkiem pomysłu na to miejsce. Wiele spotkań, rozmów i podpisanych umów doprowadziło do tego, że dziś możemy zebrać się w Muzeum Sztuki Nowoczesnej. Dla mnie, architekta, to niezwykłe uczucie, kiedy patrzę na ten gmach – pięknie wykonany z betonu, drewna i stali nierdzewnej. Wszystko tutaj zostało stworzone przez lokalnych rzemieślników. Świadomość, jak wiele ten gmach oznacza dla Warszawy i Polski jest dla mnie powodem do dumy – wspomina Thomas Phifer, pomysłodawca i twórca budynku.
Sam budynek MSN-u ma prostą formę zbudowaną na planie dwóch prostokątów. Składa się z sześciu kondygnacji – czterech naziemnych i dwóch podziemnych – łącznie to blisko 20 tys. mkw. powierzchni, z czego 4,5 tys. mkw. to przestrzenie ekspozycyjne. Całość skupiona jest wokół monumentalnej dobrze oświetlonej klatki schodowej. Tworzą ją dwubiegowe schody, po których swobodnie można się przemieszczać w stronę przestrzeni wystawienniczych znajdujących się na wyższych piętrach.
Wystawy będzie można oglądać w czterech galeriach znajdujących się na pierwszym i drugim piętrze. Dwie szczytowe galerie doświetlane są naturalnym światłem rozproszonym przez świetliki rozmieszczone na dachu. Niższe galerie zapewnią bezpieczną ekspozycję pracom wymagającym bardziej rygorystycznych warunków oświetleniowych. Na piętrach znajdują się także pokoje do odpoczynku, swobodnej rozmowy albo zajęć edukacyjnych.
Ciekawie wygląda także parter budynku z wejściami od ul. Marszałkowskiej i od strony pasażu. To tutaj znajdują się całkowicie przeszklone foyer, audytorium, przestrzeń edukacyjno-wykładowa, galeria ekspozycji czasowej, sklep i kawiarnia. Wszystkie przestrzenie na parterze spełniają funkcje publiczne i są widoczne z zewnątrz.
Na pierwszej kondygnacji podziemnej zaprojektowano kino z widownią mieszczącą 150 osób, przestrzeń edukacyjną, pracownie konserwatorskie, magazyny i pomieszczenia techniczne. Z kolei na drugiej kondygnacji zaplanowano pomieszczenia do przechowywania i konserwacji dzieł sztuki oraz pozostałe pomieszczenia techniczne.
Przestrzeń przed muzeum zaplanowana została jako forum – miejsce działań kulturalnych, łącznik pomiędzy placem Centralnym a Parkiem Świętokrzyskim.
Całość zbudowana została ze szlachetnego białego betonu architektonicznego. MSN to pierwszy w Polsce i największy w Europie budynek o podwieszanej fasadzie z betonu.
Warszawskie Muzeum Sztuki Nowoczesnej to także pierwszy w Europie budynek zaprojektowany przez Thomasa Phifera, architekta, autora projektów licznych muzeów na świecie, np.: the North Carolina Museum of Art in Raleigh w Karolinie Północnej, Glenstone Museum w Potomac w Maryland.
ZDJĘCIA:
Warszawskie Muzeum Sztuki Nowoczesnej będzie miejscem otwartym i dostępnym dla każdego, miejscem spotkań integrującym różne inicjatywy, instytucje kultury oraz środowiska twórcze. Już niebawem placówka zaoferuje publiczności wiele sposobów spędzania wolnego czasu od zwiedzania wystaw przez udział w zajęciach dla dzieci i dorosłych. Zielone forum i bezpośrednio połączony z nim parter nowej siedziby MSN-u, obejmujący między innymi audytorium, sale edukacyjne, księgarnię oraz kawiarnię zostały zaplanowane jako miejsca, którymi placówka będzie dzielić się z mieszkankami i mieszkańcami Warszawy, a także zapraszanymi do współpracy instytucjami kultury.
– Bardzo zależy nam, aby MSN było miejscem gdzie można spotkać się ze znajomymi, twórcami kultury, ale też odetchnąć, kupić książki, porozmawiać o sztuce – podkreśla prezydent Warszawy. – Wierzę, że wspaniałe wystawy i kolekcje dzieł sztuki będą przyciągać turystów nie tylko z Polski. Tak jak to się dzieje na całym świecie. Często odwiedzamy niektóre miasta właśnie po to, żeby iść do spektakularnego muzeum albo zobaczyć ważną wystawę. Jest olbrzymia szansa, że dokładnie tak będzie w Warszawie, bo naprawdę mamy się czym pochwalić. Zbiory muzeum są na najwyższym światowym poziomie, a do tego jeszcze będą one prezentowane w tak wspaniałych wnętrzach – zachwala Rafał Trzaskowski.
Budowę muzeum finansuje m.st. Warszawa
Generalnym wykonawcą obiektu jest Warbud S.A. Za projekt odpowiada nowojorska firma architektoniczna Thomas Phifer and Partners we współpracy z pracownią APA Wojciechowski Sp. z o.o.
W artykule wykorzystano materiały UM Warszawa.