Od 2 października ruch na obwodnicy Łomży w ciągu S61 odbywa się dwiema jezdniami. Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad (GDDKiA) oddała do użytku jezdnię w stronę Suwałk. Tym samym cały międzynarodowy korytarz transportowy Via Baltica od Warszawy do Budziska (o długości 310 km) jest już drogą dwujezdniową.
• Via Baltica, w ciągu drogi międzynarodowej E67, łączy Finlandię, Estonię, Łotwę i Litwę z Polską
• Od przejścia granicznego z Litwą w Budzisku do Ostrowi Mazowieckiej biegnie w ciągu S61 i dalej po S8 do Warszawy
• Trasa pełni rolę najważniejszego połączenia drogowego pomiędzy krajami bałtyckimi - od Helsinek przez Tallin, Rygę i Kowno - z Polską i zachodnią częścią Europy
• To także element dwóch korytarzy europejskiej sieci transportowej TEN-T: Morze Północne - Morze Bałtyckie oraz Morze Bałtyckie - Morze Czarne - Morze Egejskie
Obwodnica w liczbach
Odcinek od węzła Łomża Zachód do istniejącego już węzła Kolno ma 12,9 km długości. Wyprowadza cały ruch tranzytowy z Łomży. Obwodnica ma dwie jezdnie o nawierzchni bitumicznej przystosowane do przenoszenia ciężkiego ruchu – 11,5 t /oś. W ramach zadania wybudowane zostały trzy węzły drogowe: Łomża Zachód, Nowogród, Łomża Północ.
Wartość kontraktu w systemie Projektuj i buduj to 713,4 mln zł.
Najdłuższy most w regionie
Najistotniejszym elementem obwodnicy Łomży jest most nad całą doliną Narwi, czyli nad terenami zalewowymi tej rzeki, o długości 1205 metrów – najdłuższy w województwie podlaskim. Umożliwia bezkolizyjne przeprowadzenie drogi nad doliną Narwi i samą rzeką. Przestrzeń pod obiektem pełni funkcję przejścia dla zwierząt. Znajdują się tam również cztery drogi wewnętrzne gminy Piątnica oraz przejazd gospodarczy na wale przeciwpowodziowym.
Jego budowa pochłonęła m.in. 40 tys. m3 betonu konstrukcyjnego (co odpowiada ok. 5 tys. betoniarek, tzw. gruszek) a także 6 tys. ton stali zbrojeniowej. Posadowiony jest na 1917 palach.
Nie tylko obwodnica
W ramach zadania jakim jest budowa obwodnicy Łomży powstaje też 7 km odcinek DK64. W tym roku GDDKiA oddaje do ruchu fragment od węzła Łomża Północ do Marianowa (3 km), a w przyszłym roku od Marianowa do Elżbiecina (4 km).
Organizacja ruchu
Obecnie ruch na obwodnicy Łomży odbywa się po dwóch jezdniach. Jednak na jezdni w stronę Warszawy, po której do tej pory ruch odbywał się w dwóch kierunkach, wykonawca ma jeszcze zebrać dotychczasowe oznakowanie rozdzielające przeciwne pasy ruchu. Do zakończenia tych prac, jeden pas będzie wyłączony z ruchu.
S61 z dofinansowaniem UE
S61 Łomża Zachód – Kolno to projekt fazowany. Odcinek ten stanowi część większego projektu, realizacji drogi ekspresowej S61 Łomża Zachód – Stawiski, który objęty był dofinansowaniem ze środków UE w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2014-2020 (POIiŚ), w wysokości 440,4 mln zł.
W ubiegłym roku GDDKiA podpisała umowę dotyczącą dofinansowania II fazy projektu ze środków programu Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko 2021-2027 (FEnIKS). Dofinansowanie ze środków UE to 245,9 mln zł.
Dodajmy, że koszt budowy wszystkich polskich odcinków wchodzących w skład szlaku Via Baltica to ponad 11 mld zł. Dofinansowaniem ze środków UE objęta była budowa prawie całej trasy, a jego wysokość to blisko 6 mld zł.
Obwodnica z trudną historią – odstąpienie od umowy
Pierwszym wykonawcą, z którym została podpisana umowa (11 października 2018 r.), była włoska firma TOTO. Wykonawca zrealizował większość prac projektowych, a 12 listopada 2020 r. uzyskał decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej (ZRID). Potem jednak, mimo wezwań, robót nie rozpoczął. W maju 2021 r. GDDKiA odstąpiła od umowy z nierzetelnym wykonawcą.
23 lipca 2021 r. Dyrekcja ogłosiła kolejny przetarg. 15 grudnia 2021 r. wybrała najkorzystniejszą ofertę - konsorcjum NDI (lider), NDI SOPOT i B4 (partnerzy), które inwestycję wyceniło na 660 mln zł. Okazało się jednak, że konsorcjum NDI nie było w stanie samodzielnie spełnić wymogu doświadczenia przy wykonywaniu robót drogowych postawionego w postępowaniu przetargowym. W związku z tym, 21 stycznia 2022 r. GDDKiA musiała unieważnić wybór oferty konsorcjum NDI.
Kolejny wybór
Czterech z siedmiu wykonawców biorących udział w przetargu przedłużyło termin związania ofertą. Były to firmy: Intercor, Budimex, Polaqua i Strabag. W zaistniałej sytuacji GDDKiA postanowiła przystąpić do badania kolejnej najwyżej ocenionej oferty.
19 maja 2022 roku GDDKiA podpisała umowę z nowym wykonawcą - Przedsiębiorstwem Usług Technicznych Intercor, a już tydzień później – 25 maja 2022 r. formalnie przekazany został firmie plac budowy.
Historia budowy S61
Oddanie do ruchu:
19 grudnia 2013 r. – obwodnica Stawisk (jedna jezdnia DK61, długość 6,5 km). Druga jezdnia oddana wraz z odcinkiem S61 Kolno - Stawiski 9 sierpnia 2021 r.
7 listopada 2014 r. – obwodnica Augustowa, w tym 12,7 km dwujezdniowej drogi ekspresowej S61 od węzła Raczki do Suwałk
13 listopada 2015 r. – obwodnica Szczuczyna (jedna jezdnia DK61, długość 8 km). Otwarcie drugiej jezdni nastąpiło 15 maja 2020 r.
13 kwietnia 2019 r. – obwodnica Suwałk (12,8 km)
14 lipca 2021 r. – odcinek Śniadowo - Łomża Południe (17 km)
9 sierpnia 2021 r. – odcinki Kolno - Stawiski (16,4 km) oraz Stawiski - Szczuczyn (18 km)
31 grudnia 2021 r. – odcinek Wysokie - Raczki (20,2 km)
13 września 2022 r. – odcinek Szczuczyn - Ełk Południe (23,3 km)
22 grudnia 2022 r. – odcinek Suwałki - Budzisko (24 km)
2 czerwca 2023 r. – odcinek Łomża Południe - Łomża Zachód (7,3 km), oddany do użytkowania po zakończeniu budowy węzła Łomża Zachód
12 sierpnia 2023 r. – odcinek Ełk Południe - Kalinowo (19,5 km)
13 października 2023 r. – odcinek Ostrów Mazowiecka Północ - Śniadowo (19,5 km)
30 września 2024 r. – udostępnienie do ruchu jednej jezdni obwodnicy Łomży (12,9 km)
2 października 2025 r. – oddanie do ruchu drugiej jezdni obwodnicy Łomży (12,9 km)
Źródło: GDDKiA