Na budowie ostatniego odcinka drogi ekspresowej S3 w województwie zachodniopomorskim trwa wyścig z czasem. Czy ekipom budowlanym uda się zdążyć zakończyć prace, zanim rozpocznie się sezon wakacyjny? Kluczowe znaczenie dla tempa realizacji ma postęp prac w rejonie Wolina. Konieczność jej budowy wynika z potrzeby stworzenia tranzytowego układu dróg na terytorium kraju.
Lider konsorcjum realizującego budowę 16-kilometrowego odcinka drogi ekspresowej S3 na trasie Dargobądz – Troszyn wystosował apel do Prezesa Rady Ministrów o dokapitalizowanie kontraktu na kwotę przekraczającą 40 milionów złotych. Bez zapewnienia niezbędnych środków finansowych ukończenie obu pasów ekspresówki przed sezonem wakacyjnym stanie pod znakiem zapytania. „List otwarty jest wyrazem naszej desperacji i determinacji” – podkreśla wykonawca.
Spółka PRD Nowogard SA, pełniąca rolę lidera konsorcjum odpowiedzialnego za realizację inwestycji na odcinku S3 przebiegającym na północ i południe od Wolina (woj. zachodniopomorskie), opublikowała list otwarty skierowany do Prezesa Rady Ministrów oraz ministrów infrastruktury, finansów i obrony narodowej, a także wojewody i przedstawicieli samorządu.
W treści dokumentu wskazano na zagrożenie dla pełnej przejezdności trasy S3 przed sezonem letnim, apelując o niezwłoczne podjęcie działań mających na celu dokapitalizowanie kontraktu oraz zabezpieczenie finansowe nadzwyczajnych, niemożliwych do przewidzenia kosztów związanych z realizacją inwestycji. Podkreślono, że bez stosownych gwarancji terminowe ukończenie prac może okazać się niemożliwe.
Wykonawcy alarmują, iż przedsiębiorstwa zaangażowane w budowę tego odcinka drogi mogą stanąć w obliczu poważnych trudności finansowych. Zwrócono uwagę na fakt, iż nadprogramowe koszty materiałowe wynikające ze znaczącego wzrostu cen surowców, w tym stali, kruszyw oraz asfaltu, przekroczyły 35,7 miliona złotych.
Wiceprezes PRD Nowogard, Katarzyna Łazarz-Brzezińska, poinformowała, że budowa odcinka drogi ekspresowej S3 na trasie Troszyn–Dargobądz została ukończona w 95 procentach. Początkowa wartość kontraktu wynosiła 552 miliony złotych netto (679 milionów złotych brutto). Przetarg na realizację inwestycji został rozstrzygnięty w marcu 2020 roku, a umowa podpisana w sierpniu. Jednakże gwałtowny wzrost cen surowców, materiałów budowlanych oraz kosztów pracy spowodował konieczność wielokrotnej waloryzacji kontraktu przez wykonawcę oraz GDDKiA. Ostatecznie jego wartość wzrosła o 173 miliony złotych ponad pierwotnie zakładaną kwotę.
– Dodatkowe wydatki pokrywaliśmy na bieżąco ze środków własnych, aby nie doprowadzić do opóźnień w realizacji prac. W praktyce oznaczało to finansowanie inwestycji publicznej z prywatnych funduszy – argumentuje Łazarz-Brzezińska.
GDDKiA zdecydowała się stopniowo podnieść limit waloryzacji – początkowo z 5 do 10 procent, a następnie do 15 procent, co przełożyło się na dodatkowe środki w wysokości 83 milionów złotych netto (102 miliony złotych brutto). Ostatnia decyzja w tej sprawie została podjęta we wrześniu 2023 roku.
Przedstawiciele konsorcjum wielokrotnie wnosili o podwyższenie waloryzacji powyżej 15 procent oraz czterokrotnie kierowali wnioski o mediację przed Sądem Polubownym przy Prokuratorii Generalnej RP. Ponadto odbyły się liczne spotkania zarówno z GDDKiA, jak i Ministerstwem Infrastruktury. W skierowanym do Prezesa Rady Ministrów liście otwartym wykonawca ocenił te działania jako „pozorowanie dialogu”.
– List otwarty to wyraz naszej desperacji i determinacji – podkreśliła Łazarz-Brzezińska. Dodała, że jeśli wykonawcy odcinka S3 zmuszeni będą dochodzić swoich roszczeń przed sądem, dla wielu firm może to oznaczać konieczność wcześniejszego ogłoszenia upadłości.
Z kolei prezes PRD Nowogard, Krzysztof Czura, przekazał, że w realizację odcinka Troszyn–Dargobądz zaangażowanych było 260 firm podwykonawczych, z czego obecnie przy budowie pracuje około 90. – Pozostało już niewiele do zakończenia prac na drugiej nitce drogi i uzyskania pełnej przejezdności, jednak potrzebujemy gwarancji finansowania – wskazał Czura, dodając, że zobowiązania wobec podwykonawców są regulowane na bieżąco.
Zapytany o przewidywany termin uzyskania pełnej przejezdności dla dwóch jezdni nowej trasy S3, wskazał połowę lipca.
GDDKiA: pieniądze się nie należą
Rzecznik szczecińskiego oddziału GDDKiA Mateusz Grzeszczuk w rozmowie z PAP podkreślił, że prace na odcinku S3 Dargobądz - Troszyn "nie zostały wstrzymane". Wyjaśnił, że "w najbliższym czasie" planowane jest wprowadzenie zmian w organizacji ruchu, "które mają w jak największym stopniu upłynnić przejazd nową S3 na początku okresu wakacyjnego".
Zapowiedział, że na przełomie czerwca i lipca powinny zostać otwarte dwie jezdnie na północ od Wolina.
– Uzyskanie przejezdności dwiema jezdniami po dwa pasy ruchu w każdą stronę całym odcinkiem powinno nastąpić w okresie wakacyjnym – zapowiedział Grzeczuk, nie wskazując dokładnego terminu. Rzecznik zaznaczył, że rozmowy z wykonawcami są prowadzone "cały czas". Nie wskazał jednak konkretnej daty.
– Dokładamy wszelkich starań w celu rozwiązania kwestii problemowych. Zobowiązani jesteśmy działać w zakresie jednolitego podejścia do wszystkich inwestycji drogowych GDDKiA oraz przyjętych zasad waloryzacji, obowiązujących limitów finansowych i przepisów prawa – podkreślił.
Zastrzegł, że zmiana limitu waloryzacji wymagałaby zwiększenia limitu finansowego Rządowego Programu Budowy Dróg Krajowych, co wymaga decyzji Rady Ministrów.
Ponadto Grzeszczuk poinformował, że oprócz kwoty wynikającej z waloryzacji (102 miliony złotych brutto), GDDKiA wypłaciła wykonawcy odcinka Dargobądz–Troszyn dodatkowe 8 milionów złotych za koszty poniesione w związku z prowadzeniem budowy w przedłużonym okresie realizacji. Wydatki te były uwzględnione do grudnia 2024 roku.
– Kontrakt jasno określa przyczyny przedłużenia realizacji, które kwalifikują się do dodatkowego czasu i pokrycia kosztów. W innych przypadkach możliwe jest jedynie uzyskanie wydłużonego terminu bez dodatkowych środków finansowych – wyjaśnił rzecznik.
Zdaniem GDDKiA, roszczenia wykonawcy dotyczące kosztów poniesionych od grudnia do kwietnia nie są uzasadnione.
– Oczywiście, jeśli wykonawca dostarczy dowody potwierdzające wystąpienie okoliczności kwalifikujących do uznania kosztów także po grudniu, kwestia ta zostanie poddana analizie – podsumował Grzeszczuk.
Zakończenie inwestycji z rocznym opóźnieniem
W województwie zachodniopomorskim realizowany jest ostatni, brakujący fragment drogi ekspresowej S3. Po ukończeniu budowy 33-kilometrowego odcinka, łączącego Troszyn ze Świnoujściem, droga ekspresowa stworzy bezpośrednie połączenie pomiędzy północną a południową częścią kraju. Kierowcy będą mogli pokonać 470-kilometrową trasę od Lubawki, przy granicy z Czechami, aż do Świnoujścia w zaledwie kilka godzin.
Zgodnie z pierwotnym harmonogramem prace miały zostać ukończone w ubiegłym roku, jednak proces budowy napotkał trudności, powodując opóźnienia. Aktualnie istnieje szansa, że już w nadchodzące wakacje turyści skorzystają z nowego, komfortowego połączenia prowadzącego do Międzyzdrojów i Świnoujścia.
Opis projektu:
GDDKiA uzyskała dotację z Unii Europejskiej na projekt – „Umowa o dofinansowanie nr FENX.04.01-IP.02-0003/24-00 Projektu „Budowa drogi S3 Troszyn – Świnoujście” nr FENX.04.01-IP.02-0003/24 w ramach działania FENX.04.01 Drogi w sieci bazowej TEN-T priorytet FENX.04 Wsparcie sektora transportu z Funduszu Spójności Programu Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko 2021-20272”
Przedsięwzięcie polega na budowie „Budowa drogi S3 Troszyn – Świnoujście”. Projekt jest realizowany w celu stworzenia bezpiecznego odcinka drogi, zapewniającego wysoki komfort ruchu pojazdów oraz zwiększenia dostępności do transeuropejskiego korytarza sieci TEN-T oraz poprawa jakości wewnętrznych powiązań komunikacyjnych, poprzez odpowiednie skomunikowanie planowanej trasy z pozostałą siecią drogową. Docelowo z wybudowanego odcinka drogi będą mogli korzystać wszyscy użytkownicy, projekt ma charakter niedyskryminacyjny i jest dostosowany do potrzeb osób z niepełnosprawnościami. Efektem projektu będzie powstanie 32 953,26 km nowoczesnej i bezpiecznej drogi.
Wartość projektu : 1 755 612 927,35 PLN zł
Wysokość wkładu z Funduszy Europejskich: 757 400 000,00 zł
WIZUALIZACJA: