Poprawa kolejowego dostępu do portów morskich nad Bałtykiem to jedno z największych wyzwań inwestycyjnych, zrealizowanych w ostatnich latach przez PLK SA. Dzięki pracom do nabrzeży w Gdańsku, Gdyni, Szczecinie i Świnoujściu dojeżdża więcej dłuższych i cięższych pociągów, przewożących więcej towarów najbardziej ekologicznym środkiem transportu, jakim jest kolej. To nie koniec zadań zmierzających do poprawy przepustowości na sieci linii kolejowych w kierunku portów.
Rozwój polskiej gospodarki wymaga m.in. odpowiedniego skomunikowania kraju z logistycznymi „oknami na świat”, jakimi są porty morskie nad Morzem Bałtyckim. Odpowiedzią na potrzebę zwiększenia potencjału przewozowego na sieci linii kolejowych są zrealizowane w ostatnich latach oraz zaplanowane przez PLK S.A. inwestycje.
Rozpoczęte w latach 2019 – 2020 prace związane z poprawą kolejowego dostępu do portów morskich w Gdańsku (koniec robót w 2022 r.), Gdyni (koniec robót w 2024 r.), Szczecinie i Świnoujściu (zasadnicze prace budowlane zakończone) zwiększyły możliwości przeładunkowe stacji i zapewniła kursowanie dłuższych i cięższych składów, które tym samym mogą przewieźć więcej ładunków. Najbardziej ekologiczny środek transportu, jakim jest kolej, staje się dzięki temu jeszcze bardziej konkurencyjny wobec transportu drogowego. Wzrost roli kolei to pozytywny wpływ na środowisko i ograniczenie liczbę pojazdów ciężarowych na drogach. Dzięki wymianie torów i rozjazdów, elektryfikacji, zabudowie nowych urządzeń systemu sterowania ruchem kolejowym oraz budowie i remontowi obiektów inżynieryjnych, wzrosła przepustowość przyportowych stacji kolejowych. Wartość prac wyniosła ok. 4,5 mld zł netto, w tym dofinansowanie ze środków instrumentu finansowego CEF – „Łącząc Europę”.
Mimo trwającego największego procesu modernizacyjnego polskiej kolei w historii, zapewniamy odpowiednią przepustowość dla przewozów towarowych na szlakach wschód – zachód oraz północ – południe, w tym do poszczególnych portów morskich. Wyzwaniem transportowym, niezależnym od PLK S.A., są możliwości przeładunkowe w samych portach. W przypadku chęci zwiększenia ilości uruchamianych pociągów towarowych, należałoby również zwiększyć możliwości przeładunkowe portów, co pozytywnie wpłynęłoby na liczbę dostępnych tzw. slotów oraz na możliwości ruchowe. Istotną kwestią są także kwestie organizacji przewozu ładunków przez przewoźników w samym portach, w tym m.in. podstawienie składów pod nabrzeża portowe oraz konieczność wymiany lokomotyw. Im ten proces jest sprawniejszy, tym krótsze jest zajmowanie torów oraz zwiększa się możliwość przyjmowania kolejnych pociągów.
Istotne znaczenie dla planów rozwojowych portu w Gdyni ma modernizacja linii kolejowej nr 201 na trasie Bydgoszcz – Trójmiasto. Inwestycja rozpoczęła się w 2021 r. od prac na liniach stycznych. We wrześniu br. podpisaliśmy umowę na realizację robót na odcinku Somonino – Gdańsk Osowa wraz z elektryfikacją linii nr 229 na odcinku Glincz – Kartuzy, a w grudniu planowane jest podpisanie umowy dotyczącej robót na odcinku Kościerzyna – Somonino (linia nr 201) oraz Somonino – Kartuzy (linia nr 214). Zakończenie prac na tych odcinkach planowane jest w 2028 r. a na pozostałych (Gdańsk Osowa – Gdynia Główna oraz Kościerzyna – Maksymilianowo w ramach 4 kontraktów) w latach 2025-2030. Dobudowa drugiego toru poprawi przepustowość linii, po której będzie mogło kursować także więcej pociągów towarowych. Zwiększy to potencjał portu w Gdyni i przełoży się na rozwój gospodarki Trójmiasta i całego regionu.
Przygotowujemy się do ogłoszenia zaplanowanego na 2025 r. postępowania przetargowego na dokumentację projektową dla zadania dotyczącego zwiększenia przepustowości ciągu komunikacyjnego Tczew – Gdynia. W ramach zadania planujemy m.in. powstanie 4-torowego układu na szlaku Tczew – Gdańsk Główny, który ułatwi dojazd towarów koleją do portu w Gdańsku. Realizacja robót budowlanych będzie możliwa po zakończeniu prac projektowych (tj. po roku 2028) oraz zapewnieniu środków finansowych na prace budowlane.
Dla dalszego rozwoju portów w Szczecinie i Świnoujściu istotna jest modernizacja magistrali kolejowej C-E 59, czyli tzw. „Nadodrzance”, na odcinku z Rzepina do Szczecina Podjuch i dalej do Świnoujścia. Wśród zakładanych efektów inwestycji jest wzrost konkurencyjności przewozów towarowych. Zapewni to linia kolejowa przygotowana do przejazdu dłuższych i cięższych składów. Pojadą pociągi nawet 750-metrowe o obciążeniu 221 kN na oś, dzięki czemu będą mogły jednorazowo przewozić więcej ładunków. Inwestycja jest obecnie na etapie opracowania Studium Wykonalności, które zostanie zakończone w II połowie br. Dalsza realizacja projektu uzależniona jest od pozyskania finansowania.
Na linii kolejowej nr 273 planujemy również prace na odcinkach Wrocław – Głogów, Czerwieńsk – Jerzmanice Lubuskie oraz Kostrzyn – Szczecin Podjuchy. Obecnie trwa ustalanie zakresu prac, które pozwolą m.in. na poprawę przepustowości. Obecnie prowadzone są prace przygotowawcze w zakresie opracowania uproszczonego studium wykonalności. Ich zakończenie planowane jest w IV kw. br. Realizacja projektu, zgodnie z założeniami programu KPO, planowana jest do czerwca 2026 r.
Źródło: PKP PLK S.A.