Polska przeznacza znaczące środki na rozwój sektora obronnego, co przekłada się na regionalne zróżnicowanie inwestycji. Jak wynika z danych PMR Market Experts, największe nakłady trafiają do województw lubelskiego i podkarpackiego, które odpowiadają za ponad 41% wartości wszystkich publicznie dostępnych inwestycji w tym obszarze.
Projekt Tarcza Wschód i wydatki na obronność
Dominacja wschodnich województw wynika m.in. z realizacji projektu Tarcza Wschód, którego celem jest wzmacnianie granicy Polski od wschodu i północy. Szacowana wartość przedsięwzięcia wynosi co najmniej 10 miliardów złotych, a całkowita wartość wszystkich realizowanych oraz planowanych projektów zbrojeniowych sięga 22,7 miliarda złotych.
W przypadku projektów kubaturowych, takich jak magazyny, koszary czy centra dowodzenia, największe nakłady koncentrują się w województwie mazowieckim, gdzie wartość trwających lub planowanych inwestycji przekracza 2,5 miliarda złotych. Kolejne miejsca zajmują województwa podkarpackie oraz lubelskie, a łączna kwota przeznaczona na ten cel wynosi co najmniej 11,6 miliarda złotych.
Polska w czołówce nakładów na obronność w NATO
Według oficjalnych danych NATO, Polska jest jednym z państw Sojuszu przeznaczających największe środki na obronność. W 2024 roku wydatki wyniosły około 134 miliardów złotych, co stanowi 3,7% PKB. Oznacza to wzrost o 20,5% w porównaniu do roku 2023.
Planowane na 2025 rok nakłady na obronność są jeszcze bardziej ambitne – mają przekroczyć 186 miliardów złotych, czyli 4,7% PKB, co oznacza wzrost o 38,8% rok do roku.
Źródła finansowania inwestycji
Głównym źródłem finansowania projektów obronnych pozostaje budżet Ministerstwa Obrony Narodowej, jednak istotną rolę odgrywają również środki unijne. Polska jest pierwszym państwem Unii Europejskiej, które zdecydowało się na utworzenie Funduszu Bezpieczeństwa i Obronności w ramach Krajowego Planu Odbudowy (KPO), przeznaczając na ten cel około 26 miliardów złotych.
Środki Funduszu mają objąć kluczowe projekty, takie jak budowa Drogi Czerwonej (koszt ok. 4,45 miliarda złotych) oraz realizacja programu Tarcza Wschód (ponad 10 miliardów złotych).
Wsparcie dla przemysłu zbrojeniowego
Zgodnie z założeniami ustawa o powołaniu Funduszu Bezpieczeństwa i Obronności ma wejść w życie najpóźniej we wrześniu 2025 roku.
Niezależnie od Funduszu, wsparcie unijne otrzymały już kluczowe przedsiębiorstwa sektora obronnego. Fabryka Broni „Łucznik” uzyskała 8,4 miliona złotych na rozbudowę mocy produkcyjnych, natomiast Huta Stalowa Wola otrzymała 12,4 miliona złotych na wdrożenie systemu zarządzania stanowiskami zrobotyzowanymi i obrabiarkami CNC.
Tarcza Wschód
Budowę Tarczy Wschód przyspieszono. Początek prac planowano na I kwartał 2025 r., rozpoczęła się jednak jeszcze w 2024 roku. Pierwszy odcinek, który liczy 2,3 km, jest częścią kompleksowego planu obejmującego wzmocnienie infrastruktury obronnej na długości 800 km.
Projekt zakłada nie tylko ochronę ludności, ale także wsparcie działań NATO oraz Unii Europejskiej w ramach wspólnych celów obronnych. Realizacja tej wizji wymaga współpracy lokalnych społeczności, samorządów oraz instytucji państwowych.
Tarcza Wschód ma charakter defensywny, ale wykracza poza standardowe środki ochrony granic. Obejmuje między innymi budowę fortyfikacji, przeszkód terenowych oraz nowoczesnych systemów antydronowych. Inwestycja zyskała również wymiar międzynarodowy i poparcie państw bałtyckich oraz partnerów takich jak Finlandia, Wielka Brytania i USA, co wzmacnia efekt odstraszania.
Cała inwestycja w ramach programu Tarcza Wschód zakończy się do 2028 roku i będzie kosztowała 10 mld zł. Budowę realizuje Zgrupowanie Zadaniowe pododdziałów Wojsk Inżynieryjnych.