W jakim stopniu codzienne nawyki przyczyniają się do ochrony środowiska naturalnego? Jednym z najważniejszych wyzwań, przed którymi stoi ludzkość, jest zmniejszenie śladu węglowego. Oto jak radzą sobie z tym wybrane polskie miasta.
Gdynia, jako pierwsze miasto w Polsce, policzyła swój ślad węglowy zyskując ogromną świadomość ekologiczną swoich działań. Miasto zadeklarowało obniżenie wpływu na środowisko i wprowadza wiele inicjatyw, takich jak dekarbonizacja ciepłownictwa, termomodernizacja budynków i korzystanie z energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii. To jedno z miast, które podejmuje najwięcej wysiłków w trosce o środowisko naturalne i jedyne, którego działania są oparte na mierzalnych danych.
Wrocław stawia na innowacyjny system mikrozieleni w mieście – w tym parki kieszonkowe i zielone ulice – który ma powstać w najbliższej przyszłości. Miasto pracuje też nad zagospodarowaniem wód opadowych oraz zwiększeniem dostępności zielonej przestrzeni publicznej. Wrocław ma również program szkoleń wspierających edukację związaną z ograniczaniem śladu węglowego.
Kraków z kolei ma swoje Krakowskie Centrum Edukacji Klimatycznej, którego celem jest zwiększenie świadomości klimatycznej mieszkańców. Miasto prowadzi kilka kampanii, w tym "ChrońMY zieleń", "Chrońmy wodę", "PodróżujMY ekologicznie" oraz "oszczędzajMY energię".
Warszawa dołączyła do Misji UE na rzecz neutralnych dla klimatu i inteligentnych miast do 2030 r. Dąży do zwiększenia floty zasilanych prądem autobusów miejskich oraz liczby stacji ładowania pojazdów elektrycznych. Silniki zasilane prądem wytwarzanym ze źródeł odnawialnych emitują około 5 razy mniej gazów cieplarnianych niż ich spalinowe odpowiedniki.
Poznań sprawdza panele fotowoltaiczne na tramwajach – na dachu składu Siemens Combino zamontowano 4 panele o mocy 280 watów każdy. Testy mają wykazać rzeczywistą oszczędność energii elektrycznej uzyskaną dzięki temu rozwiązaniu. Po przeanalizowaniu wyników zostanie podjęta decyzja, czy panele zostaną wykorzystane w kolejnych pojazdach.
Katowice, jako pierwsze miasto w Polsce, wprowadziły "Plan Gospodarki Niskoemisyjnej", który ma na celu poprawę jakości powietrza i wzrost bezpieczeństwa energetycznego. Stolica woj. śląskiego regularnie wprowadza nowe rozwiązania w systemie gospodarki odpadami. Ważnym elementem strategii ekologicznej Katowic jest również rozwój ekologicznego transportu miejskiego i sieci rowerów miejskich. Obecnie do dyspozycji mieszkańców oddano ponad 600 rowerów. Zakładając, że każdy rower zostałby wykorzystany na jednorazowy dojazd do pracy na dystansie ok. 10 km, ograniczyłoby to emisję 720 kg eqCO2.
Bydgoszcz działa na rzecz redukcji emisji związków szkodliwych. Miasto dopłaca wszystkim mieszkańcom, którzy wymienią piec węglowy na elektryczny. Program ten powstał w reakcji na pogarszającą się jakość powietrza - z roku na rok było w nim coraz więcej zanieczyszczeń ze spalania paliw stałych. Wymiana pieców może przyczynić się do pięciokrotnej redukcji emisji związków szkodliwych.
Kielce to miasto, które stawia na zrównoważony rozwój. Jednym z takich działań jest serwis IDEA, gdzie można znaleźć wykresy, mapy i dane pokazujące, na jakim etapie miasto jest w długoterminowej perspektywie zrównoważonego rozwoju. W ramach serwisu można znaleźć takie narzędzia jak "Mapa potencjalnych zagrożeń środowiska", która ostrzega przed czynnikami szkodliwymi dla zdrowia mieszkańców, takimi jak hałas, zanieczyszczenie powietrza czy źródła emisji gazów cieplarnianych.
Łódź stawia na "Budynkowy Ekosystem", który zakłada wprowadzenie oświetlenia LED w różnych częściach miasta. W sumie wymieniono 2750 opraw świetlnych na energooszczędne źródła światła, co pozwoliło na znaczną redukcję zużycia energii elektrycznej i zmniejszenie emisji związków szkodliwych. W Porcie Łódź zostały także zamontowane panele fotowoltaiczne, które – co ciekawe – mają także funkcję ogrzewania wody w kranach sklepu IKEA.
Szczecin promuje ekologiczny styl życia m.in. w ramach programu "EkoSzczecin". Miasto będzie mogło się też pochwalić ekologicznym muralem, który powstanie przy rondzie Giedroycia. Mur będzie pokryty farbami fotokatalitycznymi, które będą pochłaniać szkodliwe substancje z powietrza. Według szacunków, 1 metr kwadratowy takiego muru redukuje 0,44 g tlenków azotu dziennie. Szczecin jest także liderem w dziedzinie recyklingu odpadów. W 2020 roku odzyskano ich ponad połowę, a celem na kolejne lata jest zwiększenie tego wyniku do 2/3. Miasto wprowadziło szereg zachęt dla do segregacji odpadów i udziału w programach recyklingowych skierowanych do mieszkańców.
Wymienione inicjatywy nie tylko przyczyniają się do ochrony środowiska, ale również do długoterminowych korzyści finansowych, poprawy jakości życia ludzi oraz zwierząt i roślin, które są kluczowe dla równowagi ekologicznej naszego środowiska.
– Ochrona środowiska naturalnego nie jest luksusem dla nielicznych, lecz warunkiem koniecznym dla przetrwania całej ludzkości. Dlatego Dzień Ziemi powinien być dla nas nie tylko okazją do refleksji, ale też impulsem do podjęcia konkretnych działań. Powyższe przykłady aktywności miast pokazują, że presja obywateli na władze samorządowe i centralne przynosi pozytywne efekty – podkreśla Weronika Czaplewska, wiceprezeska Envirly, platformy do zarządzania zrównoważonym rozwojem i śladem węglowym organizacji.
Budowanie strategii zrównoważonego rozwoju w miastach jest niezwykle ważne dla zachowania równowagi między postępem a ochroną środowiska. Aby to osiągnąć, potrzebne są nowoczesne narzędzia i rozwiązania, które pozwolą na efektywne środowiskowo zarządzanie zasobami miasta, minimalizację emisji szkodliwych substancji oraz poprawę jakości życia mieszkańców. Tylko w ten sposób będziemy mogli stworzyć przyszłość, która będzie sprzyjała zarówno człowiekowi, jak i środowisku.