Rozpoczął się gorący rozruch Portu Czystej Energii. Oznacza to, że trwa testowe spalanie nienadających się do recyklingu odpadów, które są „paliwem” w gdańskiej instalacji. W tej fazie prób i testów nie jest jeszcze produkowana energia elektryczna i ciepło systemowe, które trafią później do odpowiednich sieci – energetycznej i ciepłowniczej. Rozruchy zaplanowano na czas ok. dwóch-trzech miesięcy. Jak wygląda i z czym wiąże się gorący rozruch Portu Czystej Energii?
Przyjęcie odpadów
Nienadające się do recyklingu odpady transportowane są specjalnymi ciężarówkami, o ładowności do 23 ton, z Zakładu Utylizacyjnego – drogą wewnętrzną – do Portu Czystej Energii, w celu ich termicznego unieszkodliwienia (spalenia), a docelowo również przekształcenia na energię elektryczną i ciepło systemowe. Pojazdy wyposażone są w tzw. ruchomą podłogę ułatwiającą wyładunek bezpośrednio do bunkra instalacji.
– Aktualnie do Portu Czystej Energii dostarczane są tylko odpady z Zakładu Utylizacyjnego (ZU). Wewnętrzny transport odpadów między PCE a ZU nie powoduje dodatkowego obciążenia komunikacyjnego w mieście, tylko je ogranicza. Kilkanaście ciężarówek dziennie nie będzie już przyjeżdżało do ZU w celu wywiezienia tych odpadów do zagospodarowania na zewnątrz – komentuje Sławomir Kiszkurno, Prezes zarządu Portu Czystej Energii.
Przyjęcie odpadów odbywa się przy wjeździe przez bramę zakładu i przejazd przez wagę. Każdy wjazd jest ewidencjonowany i wprowadzany do Bazy Danych o Produktach i Opakowaniach oraz o Gospodarce Odpadami (BDO). Równolegle ciężarówki kontrolowane są pod kątem obecności w nich materiałów radioaktywnych. Po rozładowaniu przejeżdżają przez kolejną wagę i wyjeżdżają z terenu zakładu.
Hala rozładunkowa odpadów
Z „bramy” zakładu ciężarówki kierują się do hali rozładunkowej, wyposażonej w system sygnalizacji świetlnej wskazującej kierowcom odpowiednią bramę, do której mają podjechać i wysypać odpady. Rozmiar hali umożliwia wykonywanie manewrów i rozładunku przez wyjątkowo długie samochody ciężarowe (do 18 m długości), jak również pozwala na rozładunek z nadwozi typu wywrotka.
W Porcie Czystej Energii dużą uwagę przywiązuje się do maksymalnego ograniczenia emisji odorów mogących powstać przy okazji zrzutu odpadów. W tym celu bramy w hali bunkra są automatycznie otwierane tylko na czas rozładunku ciężarówek. Dodatkowo nad bramami znajduje się czerpnia, która pochłania powietrze z zewnątrz, tym samym ograniczają jego rozprzestrzenianie się. Bramy do zsypów są dokładnie uszczelnione, ogniotrwałe a dzięki czujnikom wykrywających zbliżający się pojazd, mają możliwość pracy w trybie automatycznym.
Bunkier
Bunkier to budynek gromadzenia odpadów, którego pojemność użytkowa wynosi niemal 10 000 m3 (tj. ok. 4 000 ton), a wysokość, do której mogą być gromadzone odpady to 19 m. To właśnie z bunkra, za pomocą chwytaków zawieszonych na suwnicach, odpady przenoszone są do leja zasypowego i dalej na ruszt instalacji. W bunkrze mogą operować dwa chwytaki o ładowności do 5 ton odpadów każdy. Jedna z suwnic posiada dodatkowy, mały chwytak przeznaczony do usuwania ewentualnych zatorów w leju zsypowym. W górnej części ściany łączącej bunkier z halą kotła zamontowana jest czerpnia zasysająca powietrze z hali bunkra, które dalej rurociągiem trafia do komory spalania odpadów. W wyniku pracy czerpni w bunkrze wytwarza się podciśnienie, co uniemożliwia migrację odorów przez otwory zsypowe w czasie wyładunku odpadów. Tym samym na zewnątrz instalacji nie przedostają się nieprzyjemne zapachy z bunkra.
Podanie odpadów do kotła
Po zgromadzeniu odpowiedniej ilości odpadów w bunkrze, tj. ok. 2500 ton, które pozwalają na bezpieczną pracę chwytaków oraz zabezpieczają potrzeby związane z dostarczaniem „paliwa” do spalenia, pierwsze odpady zostały podane do leja zsypowego i dalej na ruszt instalacji. By podać odpady na ruszt najpierw, przy użyciu oleju opałowego lekkiego, rozgrzano kocioł do temperatury powyżej 850 oC. Aby proces spalania przebiegał poprawnie, temperatura w komorze paleniskowej będzie utrzymywana na poziomie 850-1050 oC. Dzięki wysokiej temperaturze oraz rozbudowanemu systemowi oczyszczania spalin do powietrza będzie ulatniała się niemal wyłącznie para wodna.
– Gorący rozruch Portu Czystej Energii nie wpływa negatywnie na codzienność mieszkańców i mieszkanek Gdańska. Instalacja nie jest źródłem uciążliwości zapachowych ani hałasu – zapewnia Sławomir Kiszkurno.
Stały monitoring procesu spalania odpadów komunalnych
Cały proces spalania i oczyszczania spalin jest monitorowany przez system sterowania w cyklu 24 h. Trafi do niego ponad trzy i pół tysiąca sygnałów, które będą cyfrowo przetwarzane, a następnie przedstawiane na stacjach obsługiwanych przez operatorów kontrolujących proces spalania odpadów oraz oczyszczania spalin. Wyniki monitoringu będą dostępne online zarówno dla zarządzających obiektem, instytucji kontrolujących, m.in. Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska, jak i na stronie www.portczystejenergii.pl – dla zainteresowanych. Dodatkowo w celu pełnej transparentności, tablica z aktualnymi wynikami pomiarów emisji zostanie umieszczona przy wjeździe do sąsiadującego z Portem Czystej Energii Zakładu Utylizacyjnego (przy ul. Jabłoniowej 55).
Port Czystej Energii
Port Czystej Energii to nowoczesna elektrociepłownia umożliwiająca termiczne przekształcanie odpadów komunalnych przy jednoczesnej produkcji energii elektrycznej i ciepła z odpadów. Paliwem w gdańskiej instalacji są wyłącznie odpady stanowiące pozostałości po procesie sortowania, które nie nadają się do recyklingu. Są to np. zużyte pieluchy jednorazowe, patyczki i waciki kosmetyczne, chusteczki, styropian, zabrudzony papier czy folie – po słodyczach, nabiale, itp. Ciepło i energia elektryczna z odpadów są energią zieloną, ponieważ pozwalają na zaoszczędzenie tradycyjnych, kopalnych źródeł energii, a stosowana technologia pozwala bardzo skutecznie ograniczać emisję zanieczyszczeń do środowiska. Cała instalacja pracuje w obiegu zamkniętym, a żużle i popioły powstające w procesie spalania odpadów i oczyszczania spalin, po odpowiednim przetworzeniu stają się cennym materiałem wykorzystywanym m.in. w budownictwie.
Do gdańskiej instalacji trafiać będą odpady z Gdańska i niemal 40 pomorskich gmin skupionych wokół 3 instalacji komunalnych – w Gdańsku, Tczewie i Gilwie Małej k. Kwidzyna.
Realizacja Projektu jest ostatnim, brakującym ogniwem gminnych systemów gospodarki odpadami komunalnymi w regionie pomorskim, umożliwiającym jego optymalizację przy jednoczesnym zapewnieniu wysokich standardów środowiskowych. Inwestycja dofinansowana została z Funduszu Spójności UE w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020. Współfinansowanie pochodzi z pożyczki udzielonej przez NFOŚiGW, a także z kredytów z PKO BP S.A.
Podstawowe informacje dotyczące projektu:
W dniu 25.04.2018 r. w NFOŚiGW została podpisana umowa o dofinansowanie dla projektu budowy Zakładu Termicznego Przekształcania Odpadów w Gdańsku.
Dofinansowanie w kwocie 270 696 804,83 zł zostało przyznane w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020; Priorytet II Ochrona środowiska, w tym adaptacja do zmian klimatu; 2.2 Gospodarka odpadami komunalnymi.
W dniu 24.09.2020 r. podpisana została umowa pożyczki z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej na kwotę 329 752 244,52 zł. Obecnie wartość projektu netto wynosi 661 494 560,15 zł, tj. 813 638 308,98 zł brutto.
Na całkowity koszt budowy elektrociepłowni w Gdańsku składa się budowa nowoczesnego zakładu termicznego przekształcania odpadów komunalnych oraz dostosowanie go do aktualnych – bardzo restrykcyjnych wymogów środowiskowych, w tym wynikających z przepisów UE. Na jego realizację otrzymano dofinansowanie z Funduszu Spójności UE w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020 oraz pożyczkę udzieloną przez NFOŚiGW. Biorąc pod uwagę warunki rynkowe oraz zmieniające się otoczenie biznesowe, Port Czystej Energii podpisał również umowę na kredyt komercyjny, która umożliwiła domknięcie finansowania inwestycji.
Celem projektu jest domknięcie istniejącego w regionie systemu gospodarki odpadami o instalację unieszkodliwienia frakcji resztkowej odpadów.
Mechanizm umożliwiający sygnalizowanie o potencjalnych nieprawidłowościach lub nadużyciach finansowych dotyczący projektu pn. „Budowa zakładu termicznego przekształcania odpadów komunalnych w Gdańsku” w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020.
Źródło: Port Czystej Energii