Spółka taborowa Centralnego Portu Komunikacyjnego sfinansuje zakup pociągów, a następnie będzie je wynajmować w formie wieloletnich umów do obsługi linii Kolei Dużych Prędkości. Analogiczne rozwiązania sprawdzają się m.in. w Wielkiej Brytanii, Niemczech, Skandynawii i krajach Beneluksu. Spółka CPK podpisała umowę na biznesplan tzw. poolu taborowego.
• Centralny Port Komunikacyjny zawarł umowę z wybraną w postępowaniu zakupowym firmą EY na przygotowanie biznesplanu i testu prywatnego inwestora dla spółki taborowej CPK, która będzie udostępniać pociągi organizatorom i operatorom wraz z usługą zarządzania taborem.
• Zlecenie dla EY przewiduje opcjonalnie możliwość zamówienia memorandum inwestycyjnego dla potencjalnego partnera kapitałowego.
• Wykonawca przygotuje analizę europejskiego rynku najmu taboru pasażerskiego i zaproponuje najlepsze rozwiązania do implementacji w spółce taborowej CPK.
EY zobowiązał się dostarczyć wiedzę ekspercką o funkcjonowaniu spółek typu ROSCO (ang. Rolling Stock Operating Company) i wykonać szczegółowe analizy rynkowe, w tym dotyczące stawek najmu taboru pasażerskiego oraz możliwych do uzyskania przychodów. W zakres prac wchodzi też aktualizacja modelu finansowego przekazanego przez CPK.
– Wybór doradcy, który przygotuje biznesplan dla poolu taborowego CPK, to istotny element przygotowań do przyszłej obsługi linii kolejowych CPK. Zakup pociągów i zarządzanie taborem są potrzebne do obsługi projektowanych linii Kolei Dużych Prędkości (KDP) – mówi wiceminister infrastruktury Maciej Lasek, pełnomocnik rządu ds. CPK.
W przypadku zakupu pociągów KDP istnieje duża bariera wejścia dla potencjalnych przewoźników, co w zestawieniu z relatywnie niską marżą, nie dawało gwarancji, że przewoźnicy będą gotowi na dostawę taboru w 2032 r. – stąd decyzja o przystąpieniu do organizowania poolu taborowego.
– Zakupy taborowe na potrzeby projektowanych przez CPK linii KDP będą przeprowadzone w sposób przemyślany i kompleksowy, według rozpoznanych potrzeb zainteresowanych podmiotów. Sfinansowanie zakupu przez spółkę taborową CPK redukuje ryzyko inwestycyjne organizatorów i operatorów, którzy w zamian za okresowy najem otrzymają nowoczesne pojazdy w wymaganym standardzie dostosowane do obsługi nowych linii kolejowych – mówi dr. Filip Czernicki, prezes CPK.
Spółka CPK już w 2024 r. wykonała szereg następujących działań przygotowawczych, poprzedzających powołanie spółki taborowej:
• Analiza funkcjonalna potrzeb pasażera (z uwzględnieniem uwarunkowań technicznych taboru). Opracowanie przygotowane wspólnie z firmą konsultingową Arthur D. Little zawiera rekomendacje dla trzech kategorii taboru. Analiza bazuje na europejskich rozwiązaniach oraz uwzględnia zrealizowane w ramach tego zadania badania preferencji pasażerów na polskim rynku i wyniki konsultacji z przewoźnikami.
• Model serwisowy taboru wraz ze studium lokalizacyjnym dla centrum utrzymaniowego. Opracowany wspólnie z TÜV Rheinland zawiera ocenę doświadczeń w zakresie utrzymania taboru z Wielkiej Brytanii, Niemiec i Hiszpanii oraz propozycję podziału kompetencji serwisowych między producenta, spółkę taborową i przewoźnika. Opracowanie wskazuje też potencjalne lokalizacje dla centrum utrzymaniowego.
• Konsultacje z krajowymi i zagranicznymi przewoźnikami kolejowym i w sprawie cech funkcjonalno-technicznych taboru. Spółka CPK przeprowadziła je po to, żeby w maksymalny sposób dostosować planowany tabor KDP do dynamicznie rozwijającego się rynku przewozów kolejowych.
• Konsultacje z organizacjami reprezentującymi osoby ze szczególnymi potrzebami (PRM) – celem tych konsultacji CPK było określenie i opisanie przeszkód podczas podróży pociągiem (m.in. dla osoby poruszającej się na wózku inwalidzkim), a po drugie, wypracowanie optymalnych rozwiązań, żeby te bariery zlikwidować.
• Analizy prawne i biznesowe związane z otwarciem rynku przewozów pasażerskich (IV Pakietem Kolejowym).
Spółka CPK prowadzi jednocześnie prace związane z aktualizacją harmonogramu zakupu pociągów, w tym doprecyzowaniem ich liczby w poszczególnych latach i dostosowaniem założeń zamówień taborowych do planów budowy linii kolejowych przez CPK. Zaktualizowane założenia zakładają uruchomienie linii KDP między Warszawą, CPK i Łodzią w 2032 r., natomiast odcinków do Wrocławia i Poznania do 2035 r.
– Biorąc pod uwagę czas potrzebny na produkcję taboru, a następnie na testy i dopuszczenia do ruchu, potrzebne jest minimum sześć lat od podpisania umowy. Naszym celem jest zapewnienie taboru do obsługi nowej infrastruktury, spółka CPK nie będzie jednak przewoźnikiem ani operatorem. Nasze zakupy będą skorelowane z planami zakupowymi innych spółek, w tym PKP Intercity – mówi Piotr Rachwalski, członek zarządu CPK ds. inwestycji kolejowych.
Rozwiązania taborowe z zakresu poolu taborowego sprawdziły się już na wielu rozwiniętych rynkach kolejowych, m.in. w Wielkiej Brytanii, Niemczech, Szwecji, Norwegii, Holandii, Belgii i Luksemburgu.
Szacowana wartość projektu poolu taborowego do 2032 r. wynosi 8,7 mld zł. Program Wieloletni CPK na lata 2024-2032, który został uchwalony przez Radę Ministrów 31 grudnia 2024 r. przewiduje, że 1,7 mld zł z tej kwoty będzie pochodzić z emisji obligacji, a reszta z finansowania komercyjnego – kapitałowego i dłużnego.
Spółka taborowa CPK ma pozyskać tabor trzech kategorii:
• InterCity KDP (maksymalna prędkość eksploatacyjna>300 km/h) – do obsługi połączeń między aglomeracjami,
• Aero Express (max. prędkość eksploatacyjna:200 km/h) – dwusystemowy tabor konwencjonalny, z dostosowanym wnętrzem do potrzeb pasażerów lotniska (do obsługi połączenia Warszawy i Łodzi z CPK),
• InterRegio (max. prędkość eksploatacyjna:200 km/h) – dwusystemowy tabor konwencjonalny dla połączeń międzyregionalnych na potrzeby zainteresowanych urzędów marszałkowskich lub ich operatorów.
Średni wiek pociągów w Polsce to ponad 30 lat. Na polskim rynku przewozów tabor KDP posiada jedynie przewoźnik PKP Intercity – to 20 pociągów Pendolino, które są w stanie rozpędzić się z pasażerami do 250 km/h (pod warunkiem dostosowania infrastruktury).
W ostatnich latach w Polsce odbywa się dynamiczny wzrost przewozów pasażerskich (przyrost o ok. 10 proc. rok do roku w latach 2023 i 2024). Ten trend mogą przyspieszyć regulacje Unii Europejskiej związane z IV Pakietem Kolejowym, czyli liberalizacją rynku. Jak wynika z Pasażerskiego Modelu Transportowego, po uruchomieniu w Polsce pierwszych połączeń KDP nastąpi „efekt CPK”, czyli dalszy dynamiczny wzrost liczby pasażerów.
Źródło: CPK