Elektromobilność w ciągu ostatnich lat rozwija się w dynamicznym tempie, a samochody elektryczne stanowią coraz większą część rynku motoryzacji. Według danych EV-Volumes w 2022 r. dostarczono łącznie 10,5 mln nowych pojazdów typu BEV i PHEV, co stanowi wzrost o 55% w porównaniu z 2021 r.
Również na polskich drogach coraz łatwiej spotkać "elektryka" – z najnowszego Licznika Elektromobilności przygotowanego przez PSPA i PZPM wynika, że pod koniec czerwca 2023 r. w naszym kraju jeździło ponad 80 tys. samochodów osobowych z napędem elektrycznym, gdzie rok temu o tej samej porze było to niecałe 51 tys. Naturalną konsekwencją tych zmian jest powstawanie nowych miejsc pracy dla specjalistów z zakresu e-mobility.
Baterie hitem polskiego eksportu
Pomimo ogólnego rozwoju elektromobilności w Polsce jest jeden sektor, który zdecydowanie wysuwa się na prowadzenie. Mowa o bateriach litowo-jonowych.
– Polska jest znaczącym graczem na rynku elektromobilności, a szczególną rolę odgrywa w sektorze produkcji akumulatorów, które są jej czołowym towarem eksportowym. Najnowsze dane NBP pokazują, że w I kw. 2023 r. wartość ich eksportu osiągnęła poziom 15,3 mld zł, co stanowi 3,7% eksportu ogółem. Te dane wyraźnie pokazują, jak duży wpływ na polską gospodarkę ma sektor e-mobility – informuje Agnieszka Ura, Dyrektor jakości w GTHR Poland.
Prognozy na kolejne lata przewidują utrzymanie wysokiej pozycji Polski w łańcuchu dostaw akumulatorów litowo-jonowych. Wg BNEF do 2027 r. sześć z dziesięciu krajów wiodących pod względem produkcji akumulatorów będzie krajami europejskimi, przy czym Polska i Węgry mają zwiększyć swoje zdolności produkcyjne i utrzymać wysokie pozycje, zajmując odpowiednio 6. i 4. lokatę.
Nawet 4 miliony nowych miejsc pracy
Dynamiczny rozwój rynku elektromobilności, a zwłaszcza jego gałęzi związanej z produkcją baterii, wiąże się oczywiście z rosnącą liczbą nowych miejsc pracy.
– Według szacunków Komisji Europejskiej rozwój rynku baterii doprowadzi do wzrostu zatrudnienia o 4 mln nowych miejsc pracy do 2025 r. Szczególnie istotne w tym procesie jest kształcenie kadry inżynierów posiadających kwalifikacje i umiejętności wymagane do pracy na różnych etapach cyklu życia akumulatora: od wydobycia surowców po recykling. Kluczowymi pracownikami pod kątem zrównoważonego rozwoju rynku bateryjnego są również technicy, menedżerowie i pracownicy fizyczni – mówi Maria Majewska, Koordynatorka Komitetu Bateryjnego PSPA i dodaje: – Wprowadzanie instrumentów podnoszących kwalifikacje kadr w tym obszarze może przynieść wymierne korzyści dla polskiej gospodarki. Konieczne jest zatem zacieśnianie współpracy pomiędzy środowiskiem akademickim i biznesowym, a programy nauczania zawodowego i inżynierskiego w Polsce powinny koncentrować się nauce myślenia zintegrowanego i procesowego.
Dla Polski scenariusz optymistyczny związany z rozwojem elektromobilności zakłada nawet do 6 000 nowych miejsc pracy w ciągu najbliższych lat (PSPA "Polskie akumulatory litowo-jonowe napędzają Europę").
Gdzie szukać pracy w elektromobilności?
Rynek e-mobility obejmuje nie tylko produkcję samochodów elektrycznych, ale również zadania na wcześniejszych etapach. Pracę w Polsce można znaleźć między innymi przy wspomnianym wcześniej wytwarzaniu akumulatorów do samochodów elektrycznych. Przykładowo na terenie województwa dolnośląskiego znajduje się największa w Europie fabryka wytwarzająca akumulatory litowo-jonowe – LG Energy Solution Wrocław. Oprócz tego na Dolnym Śląsku znajduje się zakład będący wspólną inwestycją dwóch chińskich gigantów w dziedzinie elektromobilności (Zhangjiagang Guotai-Huarong New Chemical Materials Co., Ltd. oraz Jiangsu Ruitai New Energy Materials Co., Ltd.), który w tym roku ogłosił gotowość do masowej produkcji elektrolitu, niezbędnego przy wytworzenia baterii litowo-jonowych. Oznacza to, że w ciągu roku zakład w Prusicach będzie w stanie zasilić pół miliona akumulatorów.
– Polska jest dobrym punktem dla zagranicznych inwestorów dzięki swojemu doskonałemu położeniu w centrum Europy. Przykładem tego jest nasza firma. Już teraz zatrudniamy 120 osób i regularnie poszukujemy nowych specjalistów, m.in. techników elektryków czy pracowników laboratoriów. Mamy nadzieję, że w kolejnych latach uda się zrealizować planowane inwestycje, co będzie się wiązać z potrzebą zatrudnienia kolejnych wykwalifikowanych specjalistów – mówi Aneta Dudała, Koordynator działu HR i administracji w GTHR Poland.
Oprócz tego pracę można znaleźć również przy wydobyciu niezbędnych surowców, tworzeniu infrastruktury stacji ładowania czy recyklingu. Nowe rozporządzenia UE mogą wskazywać na to, że już niedługo przybędzie nowych miejsc pracy zwłaszcza w tej ostatniej gałęzi. 10 lipca Rada UE przyjęła rozporządzenie, które umacnia przepisy dotyczące recyklingu zużytych baterii.
Jednym z celów zmian jest dążenie do stworzenia gospodarki o obiegu zamkniętym. Oznacza to maksymalizację ponownego wykorzystania surowców. Przykładowo lit (jeden z głównych materiałów do produkcji akumulatorów) ma być odzyskiwany w 50% do 2027 r. i w 80% do 2031 r.
– Elektromobilność jest obecnie jednym z kluczowych kierunków globalnych zmian mających na celu dbałość o środowisko naturalne. Konieczność profesjonalnego zagospodarowania zużytych ogniw elektrycznych jest jednym z elementów na tej drodze. Spółka Elemental Strategic Metals, będąca częścią globalnego lidera urban miningu – grupy kapitałowej Elemental Holding, buduje w Polsce, w Zawierciu, ultranowoczesny i pierwszy w tej części Europy zakład do odzysku metali strategicznych z baterii Li-ion. Zakład docelowo będzie przetwarzał 50 tys. ton baterii Li-ion rocznie – mówi Ireneusz Konarski, Dyrektor ds. strategii sprzedaży i rozwoju rynku w Elemental Strategic Metals.
Elemental Holding od wielu lat rozwija globalną sieć zbierania elektroodpadów i odzysku metali z grupy platynowców, a także rafinacji cennych składników pochodzących m.in. z baterii litowo-jonowych. Produkcja metali strategicznych na terenie Polski pozwoli na uniezależnienie się od sprowadzania tych surowców z zagranicy. Metale ziem rzadkich, takie jak lit, pallad, platyna czy rod są niezbędne przy produkcji nowoczesnych technologii. Koszt inwestycji w Zawierciu to ponad 150 mln euro, a otwarcie zakładu planowane jest na koniec 2023 roku. W pierwszym etapie zatrudnionych zostanie około 200 osób, jednak docelowo pracę znajdzie tu 350 pracowników. Poszukiwana będzie zarówno kadra techniczna: mistrzowie, mechanicy, elektrycy, automatycy, metalurdzy, jak i pracownicy produkcji.