Rząd przeznaczył 180 mln zł na zwiększenie bezpieczeństwa przeciwpowodziowego w południowej Polsce. Wody Polskie rozpoczynają projektowanie zbiornika retencyjnego Kamieniec Ząbkowicki na Nysie Kłodzkiej, który zabezpieczy część terenów objętych wrześniową powodzią, a także 11 polderów przeciwpowodziowych w dorzeczu górnej Wisły - między Oświęcimiem a Krakowem.
Finansowanie pochodzi z rezerwy celowej budżetu państwa. O uruchomienie środków zabiegał minister ds. odbudowy po wrześniowej powodzi Marcin Kierwiński.
Zbiornik Kamieniec Ząbkowicki zwiększy bezpieczeństwo przeciwpowodziowe
W ramach rządowej dotacji w kwocie 86 mln zł, w latach 2025-2026 Wody Polskie zrealizują pierwszy etap budowy mokrego zbiornika retencyjnego Kamieniec Ząbkowicki. To jedna z rekomendowanych inwestycji, zawartych w „Programie redukcji ryzyka powodziowego w zlewni Nysy Kłodzkiej”, opracowanego przez Wody Polskie i prof. Janusza Zaleskiego, dyrektora Projektu Ochrony Przeciwpowodziowej w Dorzeczu Odry i Wisły. Różne warianty zabezpieczeń redukujących zagrożenie powodziowe przez dwa miesiące były omawiane podczas konsultacji społecznych.
Zdecydowaliśmy o budowie tego zbiornika jeszcze przed końcem formalnych konsultacji, dlatego że nie ma tu żadnych negatywnych emocji, protestów, napięć społecznych. Rozpoczynamy prace projektowe, rozpoczynamy tę inwestycję. Jesteśmy przekonani, że ona bardzo szybko powstanie. To jest krok milowy w budowaniu odporności przeciwpowodziowej dla tych terenów. To jest realizacja tego, co zrealizowane powinno być już wiele lat temu
- powiedział w Kamieńcu Ząbkowickim Marcin Kierwiński, minister ds. odbudowy po wrześniowej powodzi.
Planowany obiekt będzie mógł pomieścić nawet 104 mln m sześc. wody, czyli niemal dwa razy więcej niż objętość fali powodziowej z września 2024 roku, która przeszła przez Bardo.
W pierwszym kroku, w latach 2025-2026, Wody Polskie skoncentrują się na opracowaniu dokumentacji projektowej, uzyskaniu niezbędnych decyzji administracyjnych i dokumentacji przetargowej, która pozwoli na wyłonienie wykonawcy robót. Prace budowlane mają być realizowane w 2027 roku, w ramach drugiego etapu inwestycji, który będzie częścią nowego projektu inwestycyjnego Banku Światowego.
Piąty zbiornik w ramach kaskady na Nysie Kłodzkiej
Planowany zbiornik retencyjny Kamieniec Ząbkowicki jest istotnym elementem Programu redukcji ryzyka powodziowego w zlewni Nysy Kłodzkiej. Zbiornik zredukuje zagrożenie powodziowe dla miejscowości poniżej Barda na Dolnym Śląsku, zlokalizowanych wzdłuż Nysy Kłodzkiej, w tym Kamieńca Ząbkowickiego, Paczkowa, Otmuchowa, Nysy, Lewina Brzeskiego i Skorogoszczy. Dzięki inwestycji pojemność kaskady zostanie zwiększona o pojemność zbiornika Kamieniec Ząbkowicki, co pozwoli na skuteczniejsze zredukowanie potencjalnej fali powodziowej. Szacuje się, że uzupełnienie kaskady zbiorników przełoży się na ograniczenie zrzutu ze zbiornika Nysa w czasie powodzi do poziomu maksymalnie 600 m3 na sekundę, co jest wartością bezpieczną dla miejscowości poniżej kaskady.
Budowa zbiornika Kamieniec Ząbkowicki to inwestycja, która znacząco poprawi bezpieczeństwo przeciwpowodziowe oraz retencję wód w regionie. Zbiornik domknie Kaskadę Nysy Kłodzkiej, usprawniając pracę czterech istniejących zbiorników: Topoli, Kozielna, Otmuchowa i Nysy. Dodatkowa rezerwa zasobów wodnych pozwoli skuteczniej ograniczać ryzyko powodzi i suszy w zlewni, co przyniesie ogromne korzyści dla całego regionu
- powiedział Mateusz Balcerowicz, zastępca prezesa Wód Polskich ds. ochrony przed powodzią i susza.
Oprócz wsparcia pracy zbiorników w kaskadzie oraz funkcji przeciwpowodziowych i retencyjnych, zbiornik Kamieniec Ząbkowicki poprawi dostępność przepływów środowiskowych oraz warunki żeglugowe na rzece Odrze. Projektowany zbiornik mokry, podobnie jak pozostałe zbiorniki w kaskadzie, w okresach suszy hydrologicznej będzie mógł dostarczyć wody rzece. Ponadto dzięki elektrowni wodnej przyczyni się do produkcji prądu z OZE, zaopatrzy ludność w wodę, a także będzie mógł być użytkowany wędkarsko i rekreacyjnie.
11 polderów powyżej Krakowa wzmocni ochronę przeciwpowodziową ponad 100 tysięcy mieszkańców nadwiślańskich miejscowości
W ramach rządowej dotacji w kwocie 88 mln zł, w latach 2025-2026 Wody Polskie zrealizują I etap inwestycji w ramach Programu działań nietechnicznych i retencyjnych stanowiących element zarządzania ryzykiem powodziowym w regionach wodnych małej Wisły i górnej Wisły, w zlewni powyżej Krakowa. Działania obejmą budowę 11 polderów przeciwpowodziowych na odcinku Wisły między Oświęcimiem i Krakowem, które w znacznym stopniu ograniczą ryzyko powodziowe i związane z nim zagrożenia i straty, dzięki łącznej retencji około 50 mln m3 .
W ramach I etapu zostanie opracowana dokumentacja projektowa wraz z uzyskaniem decyzji administracyjnych oraz nadzorem autorskim wraz z opracowaniem dokumentacji przetargowej niezbędnej do wyłonienia wykonawcy przyszłych robót budowlanych realizowanych w ramach II etapu inwestycji, który będzie częścią nowego projektu inwestycyjnego Banku Światowego.
Lokalizacja 11 polderów została wytypowana w wyniku przeprowadzonych analiz oraz konsultacji z mieszkańcami i władzami jednostek samorządu terytorialnego. Efektem projektu będzie zwiększenie bezpieczeństwa ponad 100 tysięcy mieszkańców na odcinku Wisły między węzłem oświęcimskim a wodowskazem Sierosławice, ochrona ponad 2500 budynków, w tym zabudowy mieszkalnej, szkół infrastruktury komunalnej i obiektów użyteczności publicznej, zakładów przemysłowych i usługowych oraz obiektów infrastruktury strategicznej, a także zapewnienie bezpiecznego przepływu powodziowego – obniżenie poziomu wody o jeden metr na wysokości Mostu Dębnickiego w Krakowie w przypadku wody stuletniej.
Nowy projekt inwestycyjny Banku Światowego dla zwiększenia ochrony przeciwpowodziowej w Polsce
W ramach współpracy z Bankiem Światowym, Wody Polskie przygotują również nowy projekt inwestycyjny, którego głównym celem będzie dalsze wzmacnianie ochrony przeciwpowodziowej w Polsce.
Wody Polskie we współpracy z Bankiem Światowym przygotują również nowy projekt inwestycyjny w gospodarce wodnej, którego priorytetem będzie zwiększenie ochrony przeciwpowodziowej w Polsce.
W ramach nowego projektu finansowanego przez Bank Światowy, Wody Polskie przygotują i zrealizują strategiczne inwestycje w gospodarce wodnej dla bezpieczeństwa ludzi, w tym prace budowlane Zbiornika Kamieniec Ząbkowicki oraz 11 polderów w zlewni górnej Wisły.
Należy podkreślić, że prace będą realizowane zgodnie z wytycznymi Banku Światowego, w tym w zgodzie z zasadami ESF (Environmental and Social Framework), które wspierają zielony, odporny i inkluzywny rozwój poprzez wzmacnianie ochrony ludzi i środowiska. Bank Światowy promuje zwiększoną przejrzystość i zaangażowanie interesariuszy poprzez terminowe ujawnianie informacji, znaczące i ciągłe konsultacje w całym cyklu życia projektu oraz responsywne mechanizmy składania skarg w celu ułatwienia rozwiązywania obaw i skarg stron dotkniętych projektem.
Przestrzeganie wytycznych Banku Światowego zwiększy efektywność i trwałość inwestycji, zapewniając ich zgodność z międzynarodowymi standardami ochrony przeciwpowodziowej i zarządzania infrastrukturą wodną.
Źródło: KPRM