- Podaż: szereg nowych projektów w planach i realizacji
Ok. 130 000 mkw. nowej podaży wzbogaciło rynek w pierwszej połowie 2013 r., z czego 74 500 mkw. (w czterech nowych i trzech rozbudowanych obiektach) przypadło na II kw. W efekcie podaż centrów handlowych w Polsce wzrosła do 8 130 000 mkw., a liczba centrów handlowych do 353. Całkowita podaż nowoczesnej powierzchni handlowej (wszystkie formaty wliczając centra handlowe, parki handlowe czy centra wyprzedażowe) w Polsce wyniosła 11 300 000 mkw. powierzchni najmu.
Obiekty, które powstały w II kw. 2013 to: Galeria Solna (30 000 mkw.) w Inowrocławiu, Galeria Mallwowa (11 000 mkw.) w Skórzewie k. Poznania, Galeria Podkowa (8 000 mkw.) w Podkowie Leśnej k. Warszawy oraz Galeria Zabrze (6 500 mkw.) w Zabrzu. Pozostała podaż to wynik rozbudowy trzech obiektów, takich jak: Auchan (prawie 11 000 mkw.) w Łomiankach pod Warszawą, Hermes (blisko 5 000 mkw.) w Skarżysku-Kamiennej i Galeria Mazurska (3 000 mkw.) w Ostródzie.
Aktywność deweloperów pozostaje wysoka. Ponad 730 000 mkw. nowej powierzchni handlowej jest w budowie, z czego ponad 370 000 mkw. ma zostać oddane do użytku jeszcze w tym roku (łącznie 500 000 mkw. nowej powierzchni w całym 2013). Prognozy z początku roku były bardziej optymistyczne. Planowano ukończenie ponad 750 000 mkw. powierzchni w centrach handlowych, jednak niektórzy deweloperzy zrewidowali swoje plany opóźniając budowę lub przekładając datę otwarcia niektórych projektów.
Po wyraźnym zainteresowaniu w ubiegłym roku małymi miastami, obecnie uwaga deweloperów skupia się ponownie na głównych rynkach. Aż 64% tegorocznej podaży wejdzie na rynki w największych miastach, 29% pojawi się w tych poniżej 100 000 mieszkańców, reszta w miastach średniej wielkości. Przewaga największych metropolii w statystykach to efekt budowy dużych kompleksów, takich jak m.in. Poznań City Centre, Galeria Katowicka, Riviera w Gdyni (nowa nazwa rozbudowywanego obecnie centrum Wzgórze), Auchan Bronowice w Krakowie, a także w mniejszym stopniu Galeria Miejska Plac Unii w Warszawie. Większość z tych projektów może znacząco zmienić układ sił na mapach handlowych miast, w których powstaną.
Pod względem wielkości projektów, w 2013 r. centra średnie i duże zdominują rynek stanowiąc 76% tegorocznej podaży.
- Pustostany i czynsze typu “prime”
W styczniu 2013 r. wskaźnik powierzchni niewynajętej w ośmiu największych aglomeracjach wynosił ok. 2,5%.
Wysokość tzw. czynszów „prime” (za dobrze usytuowany lokal ok. 100 mkw. z branży modowej, w wiodącym centrum handlowym), różni się w zależności od miasta. Najwyższe stawki obowiązują w Warszawie, a następnie we Wrocławiu i Aglomeracji Katowickiej. Można jednak spodziewać się tendencji zniżkowej w obiektach ze słabszą pozycją na rynku, w konsekwencji otwarć nowych obiektów. Czynsze w centrach wiodących, o ile nie są one zlokalizowane w miastach małych lub o wysokim nasyceniu, powinny pozostać stabilne.
- Przebudowy, rozwój nowych formatów i ewolucja ulicach handlowych
Grażyna Melibruda, Dyrektor w Dziale Wynajmu Powierzchni Handlowych, Jones Lang LaSalle, komentuje: „Obserwowane od miesięcy trendy nadal dominują na polskim rynku handlowym. Jednym z nich są liczne przebudowy, rozbudowy oraz modernizacja istniejących centrów. Bardzo dobrym przykładem zrealizowanego z sukcesem projektu tego typu jest Galaxy w Szczecinie; warto również wspomnieć o Wzgórzu w Gdyni Gemini Parku w Bielsku-Białej, Ogrodach w Elblągu, Ferio w Koninie czy Galerii Mokotów w Warszawie, które właśnie przechodzą gruntowną przebudowę i rozbudowę. Takie strategiczne zmiany wprowadzane są w odpowiedzi na rosnącą konkurencję na rynku oraz starzenie się nieruchomości. W efekcie prowadzonych prac centra w istotny sposób wzmocnią swoją pozycję. Kolejny kluczowy trend na rynku handlowym to stopniowa ewolucja handlu śródmiejskiego, ze szczególnym uwzględnieniem Warszawy. Niedawne otwarcie pierwszego w Polsce salonu Louis Vuitton w stolicy dowodzi rosnącej roli ulic handlowych w planach ekspansji wielu marek, w szczególności tych z segmentu premium i luksusowego. Z kolei plany przebudowy domów towarowych Smyk, Sezam czy kompleksu Holland Park wpłyną pozytywnie na dalszy rozwój tego segmentu w stolicy”.
Intensywnie rozwijają się centra typu convenience, a szczególne zapotrzebowanie na tego typu obiekty można zaobserwować na terenach podmiejskich. Inne formaty obecne na polskim rynku, czyli parki handlowe, obiekty wolnostojące czy centra wyprzedażowe, rozwijają się stabilnie, chociaż w znacznie wolniejszym tempie niż centra handlowe. Od początku br. sektor parków handlowych urósł o 33 700 mkw. Z kolei, sektor centrów wyprzedażowych rozwija się na mniejszych rynkach (25,000 mkw. nowej powierzchni powstanie w Białymstoku i Lublinie).