Rewolucyjne zmiany w podatku od nieruchomości po przełomowym wyroku Trybunału Konstytucyjnego

Przełomowy wyrok TK w sprawie podatku od nieruchomości – co oznacza dla podatników dziś i za półtora roku? Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 4 lipca 2023 r. stwierdził, że definicja budowli zawarta w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych jest niezgodna z Konstytucją RP. W związku z tym, przepis ten przestanie obowiązywać po upływie 18 miesięcy, co daje ustawodawcy półtora roku na wprowadzenie nowej definicji budowli. Podatnicy nie muszą jednak czekać tak długo na wykorzystanie skutków orzeczenia, ponieważ orzeczenie ma wpływ również na bieżące rozliczenia podatku od nieruchomości.

Według Trybunału niekonstytucyjność przepisu wynika z odwołania się do prawa budowlanego w ustawie podatkowej, co powoduje brak wystarczającej precyzji w definicji obiektów podlegających opodatkowaniu. W rezultacie wielokrotnie pojawiały się trudności w określeniu, czy dana budowla podlega opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości.

To nie pierwszy raz, gdy Trybunał zwrócił uwagę na tę kwestię. Już w 2011 r. wydano pierwsze ostrzeżenie w sprawie opodatkowania wyrobisk górniczych, a później, w 2020 r. sygnalizowano konieczność zmian. Jednak dopiero teraz, 4 lipca 2023 r., wydano to przełomowe orzeczenie.

Lipcowy wyrok TK stwierdza wprost niezgodność przepisu z Konstytucją i wskazuje termin jego wycofania z porządku prawnego. Na ustawodawcy wymusza to konieczność wprowadzenia nowego podatku od nieruchomości, co może być zadaniem niełatwym, ze względu na podobne wady prawne istniejące w definicji budynków.

Do czasu wprowadzenia nowych definicji przez ustawodawcę podatnicy będą mogli korzystać z wyroku w trwających sporach podatkowych. Wydane orzeczenie daje mocny argument na ich korzyść w przypadkach, gdzie wcześniej nie było jasne, jak opodatkować m.in. urządzenia techniczne z częściami budowlanymi, stacje bazowe telefonii komórkowej, stacje transformatorowe i gazowe, silosy czy dystrybutory na stacjach paliw.

Ponadto wyrok umożliwia wznowienie zakończonych postępowań dotyczących opodatkowania budowli i składanie wniosków o zwrot nadpłaty podatku. Wnioski o wznowienie należy złożyć w terminie miesiąca od ogłoszenia wyroku, czyli do 10 sierpnia 2023 r.

Chociaż to orzeczenie nie rozwiąże wszystkich długotrwałych sporów między organami podatkowymi a podatnikami w kwestii przedmiotu opodatkowania podatkiem od nieruchomości, to daje ustawodawcy i sądom możliwość wprowadzenia zmian i wyjaśnienia wieloletnich wątpliwości.

Autorzy:

- Wojciech Pławiak – doradca podatkowy, radca prawny, LITIGATO Spory Podatkowe Kancelaria Prawno-Podatkowa Wojciech Pławiak.

- Julia Karcz, radca prawny, LITIGATO Spory Podatkowe Kancelaria Prawno-Podatkowa Wojciech Pławiak.