Przystanek Architektura

Łódzka Okręgowa Izba Architektów otrzyma od miasta w jako darowiznę zabytkową, wpisanej do rejestru, krańcówkę* tramwajów podmiejskich w Parku Staromiejskim (zwanym Parkiem Śledzia), koło skrzyżowania ulic Północnej i Franciszkańskiej, na terenie Starego Miasta. Aby to uczcić, zakładam dla niej oddzielny wątek, ponieważ jest to wyjątkowy zabytek. Krańcówka ta, choć powstała w latach 50, zbudowana została w duchu polskiego modernizmu międzywojennego. Odjeżdżały z niej tramwaje do Zgierza, Ozorkowa, Konstantynowa Łódzkiego, Lutomierska i Aleksandrowa Łódzkiego (ta ostatnia linia podmiejska już nie istnieje, w 1991 roku została skrócona do Kochanówki, leżącej w granicach Łodzi).

Budynek, zachowując swą otwartość, zaadaptowany zostanie do funkcji siedziby Łódzkiej Okręgowej Izby Architektów. Znajdzie się tam również klubokawiarnia, przestrzeń wystawiennicza i konferencyjna (dwie sale wielofunkcyjne), a także zaplecze sanitarno-techniczne. Nowe elementy budynku będą transparentne, dzięki czemu nie zdominują zabytkowej krańcówki. Budowane pomieszczenia będą miały formę szklanych mebli, nie stykających się z konstrukcją budowli. Prace remontowe i budowlane przeprowadzone będą zgodnie z wytycznymi konserwatorskimi.

Krańcówka ta zastąpiła w 1951/53 roku istniejącą wcześniej, od pierwszych lat XX wieku, krańcówkę tramwajów podmiejskich, również w formie małego dworca, na Rynku Bałuckim. Z kolei tramwaje podmiejskie jadące na południe aglomeracji łódzkiej - do Pabianic, Rzgowa i Tuszyna (do dwóch ostatnich miast tramwaje już nie docierają - do Tuszyna przestały jeździć w 1978 roku, a do Rzgowa - w 1993 roku), miały swoją łódzką krańcówkę na południowym końcu ulicy Piotrkowskiej - placu Niepodległości.

W 2004 roku krańcówka w Parku Staromiejskim przestała regularnie pełnić swoją funkcję - trasy tramwajów podmiejskich wówczas zmieniono tak, by przecinały centrum Łodzi. Od tamtej pory pełni ona swoją funkcję tylko wyjątkowo, np. w czasie remontów.

Funkcja krańcówki ma zostać zachowana po adaptacji przez Izbę Architektów. Nadal będą mogły awaryjnie kończyć się tam tramwaje, planowane jest też używanie jej jako krańcówki historycznej linii tramwajowej, np. np. linii "0".

O krańcówce tramwajów podmiejskich przy Północnej na stronie Łódzkie tramwaje i autobusy - historia, stare artykuły prasowe, historyczne zdjęcia, schematy.

* Krańcówka - w Łodzi przystanek końcowy linii komunikacji miejskiej (pętla, trójkąt lub weksel).