Zima to czas intensywnej pracy dla drogowców odpowiedzialnych za utrzymanie. To także okres tzw. kontraktowej przerwy zimowej na budowach. W naszym województwie roboty budowlane prowadzone są na czterech odcinkach drogi ekspresowej S19, o łącznej długości ponad 42 km. Na tych inwestycjach, przerwa zimowa trwa cztery miesiące, od 1 grudnia do 31 marca. A jak minął ten rok na poszczególnych odcinkach, podsumowujemy poniżej.
Zima „kontraktowa”
Wykonawcy mają w umowach zapisany czas na tzw. przerwę zimową. Na inwestycjach aktualnie realizowanych w województwie podkarpackim, trwa ona 4 miesiące, od 1 grudnia do 31 marca. Wynika to ze specyfiki terenów górskich oraz panujący tutaj ostrzejszy klimat.
Ta przerwa zimowa to jednak prawo, ale nie obowiązek wykonawców. Wszyscy więc deklarują, że w miarę możliwości, będą wykorzystywać sprzyjające warunki pogodowe i prowadzić roboty w zakresie, w jakim pozwoli na to technologia.
S19 Rzeszów Południe – Babica
- dł.: 10,3 km
- wartość umowy na realizację: 2,2 mld zł
- wykonawca: Mostostal Warszawa i Acciona Construccion
W zakresie branży drogowej realizowane były głównie roboty ziemne tj. odhumusowanie, wykopy, nasypy oraz wzmacnianie podłoża. Wykonano blisko 443 000 m3 nasypów oraz ok. 950 000 m3 wykopów. Realizując prace nasypowe, wykonywano poszczególne wzmocnienia podłoża pod nasypy, głównie w miejscach dojazdów do obiektów mostowych. Realizowane one były m.in. w technologii kolumn betonowo-żwirowych, wgłębnego mieszania gruntu (trenchmix), wymiany gruntów słabonośnych, materacy i półmateracy geosyntetycznych czy zwykłego ulepszenia w postaci stabilizacji spoiwem. Wykonawca kontynuował prace związane z zabezpieczeniem skarp wykopów i nasypów. Kontynuowano wykonywanie podbudów trasy głównej. Na rondzie i drodze wojewódzkiej DW988 wykonywano roboty brukarskie. Wykonana została podbudowa z kruszywa oraz ułożona warstwa bitumiczna. Na drodze powiatowej DP1406 wykonana została warstwa ulepszonego podłoża oraz ułożone zostały krawężniki.
W zakresie branży mostowej prace prowadzone były na wszystkich obiektach inżynierskich (pięć estakad, dwa wiadukty drogowe, wiadukt kolejowy, dwa przejścia dla zwierząt, przejazd gospodarczy oraz trzy przepusty). Zasadnicze prace skupione były na robotach związanych z wykonywaniem robót palowych, zbrojeniem, deskowaniem i betonowaniem poszczególnych elementów konstrukcyjnych obiektów (podpory, płyty pomostu, ławy fundamentowe). Na większości obiektów widoczny jest spory stopień zaawansowania prac.
W tym roku zakończono wykonywanie ustroju nośnego estakady ES-1 w Racławówce i ES-11 w Babicy, natomiast rozpoczęto wykonywanie ustroju nośnego w technologii nasuwania podłużnego estakady ES-7 w Lutoryżu oraz estakady ES-10 w Babicy, a także estakady ES-5 w Mogielnicy (zakończenie planowane jest w marcu 2024 r.).
Jednym z obiektów, który powstanie na tym odcinku jest tunel o dł. 2,2 km zlokalizowany pod wzgórzem Grochowiczna. W mijającym roku trwały roboty przygotowujące do rozpoczęcia drążenia oraz w zakresie zabezpieczenia osuwisk. Na portalu południowym zakończono zabezpieczenie portali i osuwiska z użyciem pali wielkośrednicowych, pali plastycznych oraz kotew gruntowych mających zapewnić stateczność konstrukcji portalu. Wykonano też plac składowy na urobek z drążenia tunelu (tzw. Muck Pit).
Na portalu północ z kolei, w zakresie zabudowy przedportalowej zakończono zbrojenie i rozpoczęto betonowanie konstrukcyjnych kołysek parkingowych. Zabezpieczono też osuwisko i wykonywano ściany szczelinowe, pale plastyczne pomiędzy ścianami szczelinowymi oraz pale wielkośrednicowe. Sprężono również wszystkie kotwy pierwszego rzędu zakotwienia.
Jeśli mówimy o drążeniu tunelu, to musimy wspomnieć też o maszynie TBM „Karpatka”, która będzie realizowała te roboty. Drążenie tunelu będzie realizowane metodą mechanicznego drążenia przy pomocy maszyny TBM (ang. Tunnel Boring Machine) o długości 112 m, masie 4000 ton i tarczą wiercącą o średnicy 15,2 m! W tym roku zakończyliśmy transport na plac budowy wszystkich elementów maszyny. W kwietniu zakończyło się spawanie tarczy tnącej, rozpoczął się montaż ogona tarczy oraz napędu głównego. Wykonano montaż żurawia gąsienicowego. Trwały też dostawy elementów zaplecza TBM (back-up).
Rozpoczęcie drążenia tunelu, które planowane było w tym roku, z uwagi na wykrycie metanu, zostało przesunięte na przyszły rok. Producent Karpatki, firma Herrenknecht, opracowuje projekt dozbrojenia maszyny TBM, który umożliwi bezpieczne drążenie w warunkach metanowych. Obecnie trwa konserwacja oraz przygotowanie systemów TBM do przedłużonego postoju.
W bieżącym roku zakończono budowę hali przeznaczonej do prefabrykacji elementów obudowy tunelu (tubingów) oraz uzyskano pozwolenie na użytkowanie budynku. W zakładzie prefabrykacji trwa produkcja prefabrykowanych segmentów obudowy tunelu tzw. ringów. Jeden ring (pierścień) składa się z 10 segmentów. Do 1 grudnia br. wyprodukowano ok. 800 pierścieni.
Na budowie trwają też roboty branżowe związane z budową i przebudową sieci elektroenergetycznej, teletechnicznej, wodociągowej, kanalizacyjnej i gazowej.
Ogólne zaawansowanie prac wynosi ok. 42 proc., w tym branża drogowa to ok. 55 proc. zaawansowania a branża mostowa prawie 55 proc.
S19 Babica – Jawornik
- dł.: 11,6 km
- wartość umowy na realizację: 1,2 mld zł
- wykonawca: Intercor
We wrześniu br. Wojewoda Podkarpacki wydał decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej (ZRID) po czym niezwłocznie rozpoczęły się prace budowlane. W pierwszych dniach polegały na geodezyjnym wytyczeniu granic pasa drogowego. W ślad za geodetami w teren ruszyli saperzy, którzy sprawdzili plac budowy pod kątem występowania niewybuchów. Teren budowy to 135 ha z czego znaczna część to lasy. Wykonawca robót, uwzględniając przepisy ochrony środowiska, przystąpił do wycinki pojedynczych drzew, na których nie zostały stwierdzone gniazda ptactwa. Po wycince drzew pozostały karpiny, których usuwanie będzie trwało do końca bieżącego roku. Rozpoczęto też przebudowę sieci. Przebudowano kanalizację sanitarną na długości ok. 75 m, odcinek gazociągu na długości ok. 196 m, odcinki sieci wodociągowej gminnej na długości ok. 406 m i odcinki sieci wodociągowych prywatnych na długości ok. 919 m. Wykonane zostały też drogi technologiczne.
Trasa odcinka S19 przechodzi przez teren pagórkowaty, nieodbiegający terenowo od widoków znanym nam z Bieszczad. Projektanci w odniesieniu do uwarunkowań terenowych zaprojektowali 17 obiektów inżynierskich, które docelowo mają przeprowadzić kierowców poprzez ogromne jary i doliny sięgające kilkudziesięciu metrów głębokości i długości przekraczającej kilometr. Do tej pory wybudowano już większość dróg dojazdowych do pierwszych skrajnych podpór gdzie wykonane zostały pierwsze roboty palowe pod przyszłe podpory estakad i wiaduktów.
30 proc. trasy tego odcinka S19 stanowią estakady, w tym najwyższa z obecnie budowanych w Polsce estakada ES-26 mierząca w najwyższym miejscu 80 m wysokości. Tak duża liczba obiektów determinuje Wykonawcę do tego, aby pomimo okresu zimowego prowadził roboty związane z fundamentami. To m.in. wbijane pale prefabrykowane na estakadzie ES-13, pale wielkośrednicowe o średnicy 1 m na estakadach i wiaduktach, aż po pale CFA pod mniejsze obiekty skrzynkowe, jak przejazd pod drogą ekspresową z funkcją przejścia dolnego dla małych zwierząt. Z uwagi na warunki pogodowe wykonawca główne roboty drogowe związane z budową trasy zasadniczej S19 będzie prowadził w przyszłym roku. Wyjątkiem jest wykonywanie wykopów, których liczba oscyluje w granicach 3 mln m3.
Ogólne zaawansowanie prac wynosi ponad 5 proc., w tym branża drogowa to 3 proc. zaawansowania a branża mostowa 2 proc.
S19 Krosno – Miejsce Piastowe
- dł.: 10,09 km
- wartość umowy na realizację: 365 mln zł
- wykonawca: Aldesa
W kwietniu br. rozpoczęły się roboty budowlane. Wykonawca w mijającym roku wykonał roboty ogólnobranżowe czyli m.in. wytyczenie trasy i punktów wysokościowych na długości 42,92 km oraz rozebranie 24 obiektów kubaturowych. Usunięto też drzewa i krzewy w niezbędnym zakresie oraz oczyszczono teren o powierzchni ok. 5,5 ha po usuniętym drzewostanie z obszarów Lasów Państwowych.
W zakresie robót drogowych zdjęto prawie 200 tys. mkw. warstwy ziemi, wymieniono prawie 59 tys. m3 gruntów organicznych/słabonośnych. Wykonano wykopy w gruntach skalistych (471 tys. m3) i nieskalistych (881 m3), a także nasypy (437 tys. m3).
Roboty mostowe prowadzone były na wszystkich obiektach inżynierskich tj.: dziewięciu mostach, siedmiu wiaduktach i czterech przejściach dla zwierząt. Wykonano m.in. prawie 18 tys. m3 wykopów fundamentowych oraz wymianę gruntu i stabilizację gruntu a także 1 097 182,48 kg zbrojenia betonu stalą klasy A-IIIN w liczbie. Wykonano posadowienia pośrednie w liczbie 26 podpór oraz ustrój z prefabrykowanych betonowych belek sprężonych typu T w liczbie 78 szt. Do robót mostowych zużyto betonu niekonstrukcyjnego i 5 728,36 m3 betonu konstrukcyjnego (beton fundamentów, podpór i ustroju nośnego płyty oraz poprzecznic).
Trwają również roboty branżowe w tym przebudowa sieci gazowych, wodociągów, kanalizacji sanitarnej, sieci elektroenergetycznych oraz usuwanie kolizji z sieciami telekomunikacyjnymi.
Ogólne zaawansowanie prac wynosi ponad 23 proc., w tym branża drogowa to 19 proc. zaawansowania a branża mostowa prawie 33 proc.
S19 Miejsce Piastowe – Dukla
- dł.: 10,09 km
- wartość umowy na realizację: 478 mln zł
- wykonawca: Strabag
Roboty budowlane rozpoczęły się w październiku tego roku. Wykonawca wytyczył trasę i punkty wysokościowe na długości 25 km oraz wykonał tymczasowe zabezpieczenia herpetologiczne. W zakresie robót drogowych wykonano wykopy (30 100 m3), nasypy (24 900 m3) i zdjęto prawie 200 tys. mkw. warstwy ziemi urodzajnej. Prace prowadzono także na obiektach inżynierskich. Na tym odcinku, w ciągu głównym drogi ekspresowej, powstanie ich dwadzieścia (trzy estakady, pięć wiaduktów, dziewięć mostów, jedno przejście dolne dla średnich zwierząt i dwa przepusty), przejście górne dla dużych zwierząt nad drogą ekspresową, a także pięć konstrukcji oporowych. Do robót mostowych zużyto m.in. 408 m3 betonu niekonstrukcyjnego i 724 m3 betonu konstrukcyjnego. Wykonano też: zbrojenie elementów żelbetowych (161 812,51 kg), wymianę gruntu (1154 m3), izolację cienką (812,7 mkw.) czy zasypkę (1106,4 m3).
Ogólne zaawansowanie prac wynosi prawie 8 proc., w tym branża drogowa to prawie 5 proc. zaawansowania a branża mostowa ponad 7 proc.
Via Carpatia
Szlak Via Carpatia to kluczowy korytarz transportowy łączący Europę Północną i Południową. Na terenie Polski trasa będzie miała około 700 km długości. W skład szlaku drogowego Via Carpatia wchodzą odcinki dróg ekspresowych S61, S16 i S19 przebiegające przez teren pięciu województw-podlaskiego, warmińsko-mazurskiego, mazowieckiego, lubelskiego i podkarpackiego.
W woj. podkarpackim S19 będzie miała docelowo długość ok. 169 km. Aktualnie kierowcy korzystają już z 81,8 km tej trasy na odcinku Lasy Janowskie – Rzeszów Południe. Oznacza to, że połączyliśmy nie tylko stolice województwa podkarpackiego i lubelskiego. Mieszkańcy Podkarpacia uzyskali również szybkie połączenie z Warszawą poprzez S19 i S17, a kierowcy z woj. lubelskiego z autostradą A4. Kolejne 72,9 km trasy Via Carpatia są w realizacji, czyli w budowie, na etapie uzyskiwania decyzji ZRID lub opracowywania dokumentacji do ZRID. Na etapie przetargu są ostatnie dwa odcinki S19 o łącznej długości 11,6 km.
A tak dokładnie przedstawia się stan realizacji szlaku Via Carpatia w województwie podkarpackim:
- 81,8 km – oddane do ruchu (odcinki: Lasy Janowskie – Rzeszów Południe),
- 72,9 km – w realizacji (w budowie: Rzeszów Południe – Babica, Babica – Jawornik, Krosno – Miejsce Piastowe, Miejsce Piastowe – Dukla, na etapie opracowywania dokumentacji do ZRID: Domaradz – Krosno oraz na etapie uzyskiwania ZRID: Dukla – Barwinek i dobudowa drugiej jezdni Sokołów Małopolski Płn. – Jasionka),
- 11,6 km – w przygotowaniu (na etapie przetargu: Jawornik – Lutcza, Lutcza – Domaradz).
Źródło: GDDKiA