Sytuacja osób z niepełnosprawnościami na rynku pracy nadal nie jest dobra

Sytuacja osób z niepełnosprawnościami na rynku pracy nadal nie jest dobra. Podobnie wygląda sytuacja dostępnością do ochrony zdrowia, kultury czy transportu. Miniony tydzień w Sejmie upłynął pod znakiem pracy nad zmianami ustaw. Osoby z niepełnosprawnościami mają mieć zapewniony szerszy dostęp do narzędzi technologicznych takich jak komputery, telefony czy czytniki. Poprawiona ma zostać także dostępność do edukacji i ochrona zdrowia. Kiedy to nastąpi?

Na kwietniowym posiedzeniu Komisji Polityki Społecznej i Rodziny w Sejmie przedstawiono wyniki prac powołanego 7 lat temu przez Prezesa Rady Ministrów – Międzyresortowego Zespołu do spraw Opracowania Systemu Orzekania o Niepełnosprawności oraz Niezdolności do Pracy.

Dyrektor Biura Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych – Krzysztof Kosiński zreferował opracowany przez Zespół materiał. Z przedstawionych informacji wynika, że zgodnie z Zarządzeniem nr 6 Prezesa Rady Ministrów z dn. 2 lutego 2017 r. powołano Międzyresortowy Zespół do spraw Opracowania Systemu Orzekania o Niepełnosprawności oraz Niezdolności do Pracy. Natomiast zgodnie z Zarządzeniem nr 53 Prezesa Rady Ministrów z dn. 20 kwietnia 2018 r. zakończono prace tego Zespołu.

– Zakres wypracowanych prac był znikomy. Nie podjęto prac przyjęcia metodologii orzecznictwa na podstawie klasyfikacji ICF. Obecny skład Rządu i organizacji z nim związany odkrywa kolejne zaległe sprawy które nie były procedowane. To co jest zaskakująco przykre to fakt, że na posiedzeniu Komisji Polityki Społecznej i Rodziny w dn. 22.04.2024 r. gdzie przedstawiano wyniki prac Międzyresortowego Zespołu do spraw Opracowania Systemu Orzekania o Niepełnosprawności oraz Niezdolności do Pracy, nie było obecnych przedstawicieli Organizacji Pozarządowych. Na posiedzeniu obecni byli przede wszystkim rodzice i opiekunowie osób z niepełnosprawnościami a dyskusje dotyczyły głównie spraw indywidualnych – podkreśla Anna Maria Dukat, ekspert BCC ds. niepełnosprawności i polityki senioralnej.

– Obecnie funkcjonujący system orzekania o niepełnosprawności jak również proces podejmowania decyzji o niezdolności do pracy jest przestarzały, niedostosowany i wymaga pilnych i gruntownym zmian. Zgodnie z logiką, pracodawcy nie powinni oczekiwać na odgórnie przyjęte ustawowo rozwiązania – dodaje ekspertka BCC.

Rząd i podległe mu jednostki zapoznają się z ogromnymi zaległościami, pozostawionymi przez poprzednią władzę i chcą jak najszybciej podjąć prace racjonalizujące prawo.

W czasie posiedzenia Komisji Polityki Społecznej i Rodziny odbyło się pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej oraz ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Proponowane zmiany przewidują zwiększenie maksymalnej kwoty środków z Funduszu Pracy przeznaczonych na dofinansowanie zadań własnych jednostek samorządu terytorialnego w obszarze wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej, w szczególności przez dofinansowanie wynagrodzeń osób pełniących funkcję rodzin zastępczych zawodowych i prowadzących rodzinne domy dziecka. Projekt przekazano do III czytania i jest procedowany.

Komisja Polityki Społecznej i Rodziny i współpracująca z nią Komisja Gospodarki i Rozwoju, rozpatrywały rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (druk nr 275).

Toczyły się zawzięte dyskusje dotyczące tzw. „wakacji przedsiębiorców od składek ZUS”. – Problemem dla wielu firm jest znaczny wzrost wysokości kwot składek. Wysokość tych opłat znacznie ogranicza możliwość rozwoju przedsiębiorstw, a niejednokrotnie powoduje ich zamknięcie. W najgorszej sytuacji są MSP a szczególnie Mikroprzedsiębiorstwa – podsumowuje Anna Maria Dukat.

Ekspertka BCC wskazuje na inne istotne problemy takie jak: źródła finansowania wakacji składkowych, którego mogą nie rozwiązać wskazywane rozwiązania takie jak: dofinansowanie z budżetu Państwa oraz legalnie przyjęte zwolnienie przedsiębiorców z wpłacania składek. Nie ma także, klarownej decyzji, jak długo takie „wakacje…” miałyby trwać: 1, 2 czy 3 miesiące?

Na kwietniowych posiedzeniach rozpatrywano także obywatelski projektu ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw w celu wprowadzenia renty wdowiej (druk nr 32). Tutaj także nie zapadły żadne kluczowe decyzje. Prace nad rentą wdowią nadal trwają.

– Nie jest korzystnym aby prace w Sejmie i Senacie były prowadzone w charakterze korporacyjnym, ponieważ szybkość podejmowania decyzji wprowadza chaos i prowadzi do niedopracowań rozwiązań ustawodawczych – podkreśla ekspertka BCC.