Długofalowa analiza poziomu pustostanów w obiektach handlowych

Na koniec I poł. 2015 r. w 236 nowoczesnych obiektach handlowych w 15 największych miastach Polski zarejestrowano 230 tys. m kw. powierzchni niewynajętej. Wielkość ta przekłada się na 3,3% powierzchni najmu w monitorowanych obiektach.

Na dobrze rozwiniętych rynkach największych ośmiu aglomeracji powiększające się zasoby handlowe nie powodują wzrostu wskaźnika pustostanów – wręcz przeciwnie, notujemy jego systematyczny spadek. Solidna baza klientów o szybko rosnącej sile nabywczej i stałe zainteresowanie najemców to kluczowe czynniki stymulujące pozytywne statystyki rynkowe.  

Na przestrzeni ostatnich pięciu lat istotnie zmienił się natomiast obraz rynku w miastach 200-400 tys. mieszkańców, gdzie średni wskaźnik osiągnął 4%. Dynamiczny wzrost zasobów nowoczesnych obiektów handlowych na tych rynkach nie zawsze spotykał się z wystarczająco silnym popytem ze strony najemców, na co w dużym stopniu wpłynęły globalny kryzys, nasilanie się konkurencji, zmieniające się zachowania zakupowe konsumentów i optymalizacja portfeli placówek przez niektóre sieci handlowe, mniej odporne na zawirowania sytuacji ekonomicznej.

W sektorze parków handlowych, po trudnych latach 2012-2013, kiedy to wzrostowi podaży towarzyszył gwałtowny skok wolumenu powierzchni pustostanów, od kilkunastu miesięcy obserwujemy stopniową stabilizację wskaźnika powierzchni niewynajętej pomiędzy 5% a 6%.

Wraz ze zmianą przyzwyczajeń zakupowych polskich konsumentów następuje wyczerpywanie się formatu handlowego tzw. starszej generacji. Obiekty o dominującej roli hipermarketu, kilkanaście lat temu podbijające serca polskich konsumentów, obecnie systematycznie tracą pozycję na korzyść segmentu mniejszych placówek handlowych.

Wyraźna polaryzacja następuje w segmencie małych obiektów handlowych (o powierzchni najmu do 20 tys. m kw.). Dobrze zaplanowane projekty, o solidnych podstawach rynkowych, przyciągają zainteresowanie najemców i klientów. Niestety, żywiołowy rozwój tego sektora handlowego przyczynił się do powstania wielu źle przygotowanych projektów, które obecnie borykają się z brakiem zainteresowania najemców.

Umacnia się tendencja preferowania przez najemców obiektów o dominującej pozycji na danym rynku – liderów najszybciej reagujących na wyzwania rynkowe.

Na poziom pustostanów wpływa wiele czynników, które trudno jednoznacznie skwantyfikować, nie przyglądając się konkretnym przypadkom. Chociaż parametry takie jak poziom konkurencji, jakość oferty i profil konsumentów na danym rynku wydają się decydować o kondycji obiektu handlowego, to jednak obecne wyzwania rynkowe i ich złożoność wymagają bardziej kompleksowego podejścia do zjawiska poziomu pustostanów. Znalezienie recepty na poprawienie sytuacji stanowi wyzwanie dla wielu właścicieli obiektów handlowych.

Metodologia: Monitoring poziomu powierzchni niewynajętej obejmuje nowoczesne centra i parki handlowe oraz centra wyprzedażowe (łącznie 236 obiektów) zlokalizowane w miastach o populacji powyżej 200 tys. mieszkańców (8 głównych aglomeracji oraz 7 miast o populacji od 200 do 400 tysięcy mieszkańców). Badania wykonane w latach 2011-2015.