Aktywność najemców w biurowych regionach od kwietnia do czerwca była stabilna, a deweloperzy pozostawali ostrożni przy rozpoczynaniu inwestycji. W obliczu wysokich kosztów eksploatacji, coraz większy nacisk kładzie się na usprawnienia i optymalizację powierzchni biurowej. Autorzy cyklicznego raportu z BNP Paribas Real Estate Poland zwracają też uwagę na utrzymujące się na wysokim poziomie czynsze za najlepsze lokalizacje.

W II kwartale regionalny rynek biurowy powiększył się o 68,3 tys. mkw., a najwięcej biur oddano do użytku w stolicy Małopolski. Kwartalny wolumen transakcji wyniósł blisko 190 tys. mkw. i był o prawie jedną czwartą większy niż w okresie od stycznia do końca marca br. Autorzy cyklicznego opracowania z międzynarodowej firmy doradczej BNP Paribas Real Estate Poland zwracają uwagę na bolączki, które podobnie jak w stolicy, trapią również biura w regionach – coraz bardziej uwidaczniającą się lukę podażową, wzrost kosztów pracy, rosnące koszty materiałów i usług, a także coraz droższe koszty prowadzenia biznesu.

Pierwszych 6 miesięcy 2022 roku okazało się dla branży retail ponownie dużym wyzwaniem. Choć głównym z nich nie była już pandemia, na horyzoncie szybko pojawiły się nowe przeciwności – wybuch wojny w Ukrainie i stale rosnąca inflacja. Manufaktura, mimo trudnych warunków, poradziła sobie z panującą sytuacją gospodarczą i pierwszą połowę bieżącego roku zamyka znaczącym wzrostem zarówno obrotów, jak i frekwencji.

Ceny nieruchomości mieszkaniowych nie rosną już tak szybko, jak jeszcze kilka miesięcy temu. Czy jednak na rynku jest coraz trudniej? Dla doświadczonych inwestorów nie ma lepszego okresu niż obecny.

Kolej przybliży Lubsko do Zielonej Góry. PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. ogłosiły przetarg na przygotowanie projektu oraz realizację prac budowlanych na odcinku Lubsko – Bieniów. Szacowana na blisko 66 mln zł inwestycja z „Rządowego Programu Uzupełniania Lokalnej i Regionalnej Infrastruktury Kolejowe Kolej Plus do 2029 r.” zwiększy dostęp do pociągów w województwie lubuskim i zapewni dogodny dostęp do kolei.

Według raportu firmy doradczej Newmark Polska „Office Occupier – Rynek biurowy w Warszawie” najemcy na warszawskim rynku biurowym nadal dokładnie analizują swoje potrzeby, w tym lokalizacje przyszłych biur, a wynajmujący aktywnie dostosowują standard powierzchni biurowej do zgłaszanego popytu. Nowe umowy, w tym przednajmu, stanowiły w trzecim kwartale ponad połowę zawartych transakcji, renegocjacje jednak wciąż mają duży udział w strukturze popytu. Jednocześnie obserwujemy niezmiennie wysokie zainteresowanie rozwiązaniami z zakresu ESG oraz działaniami mającymi na celu ich wdrażanie.

Polski Holding Hotelowy konsekwentnie realizuje strategię podnoszenia standardu i rentowności obiektów należących do grupy. Geovita Dąbki to kolejny obiekt z portfela Grupy PHH, który zyska nowe oblicze i będzie funkcjonował pod brandem Best Western Plus.

Na Pomorzu Zachodnim rozpoczyna się budowa morskich farm wiatrowych. W porcie Szczecin-Świnoujście powstaje już pierwszy w Polsce terminal instalacyjny, który pozwoli na transport i montaż najnowocześniejszych turbin wiatrowych. W niedługiej przyszłości Szczecin ma stać się też głównym centrum produkcji zasadniczych składników dla morskiej energetyki wiatrowej w Polsce. Wpłynie to między innymi na rynek pracy i wzrost zatrudnienia w regionie.

Kolejna duża zagraniczna inwestycja w województwie dolnośląskim. Po raz kolejny w tej części Polski zainwestuje japońska firma Toyota Boshoku, która zakupiła działkę o powierzchni 10,2740 ha w miejscowości Wykroty (gmina Nowogrodziec, powiat bolesławiecki). Zakupiona nieruchomość znajduje się obok istniejącej fabryki Toyota Boshoku Poland.

Według raportu firmy doradczej Newmark Polska „Office Occupier – Rynek biurowy w miastach regionalnych” w trzecim kwartale 2023 roku popyt na biura w regionach wyniósł prawie 200 000 mkw., natomiast wolumen powierzchni będącej w budowie nie przekraczał 400 000 mkw. Wysoki wskaźnik pustostanów w istniejących budynkach biurowych oznacza, że najemcy mają duży wybór dostępnych opcji. Zarówno deweloperzy, jak i najemcy nadal koncentrują się na kwestiach związanych z ESG, funkcjonalnością, elastycznością oraz optymalizacją zajmowanej powierzchni i kosztów najmu.

Koszty nagrobków sięgają od kilku do kilkunastu tys. zł, co sprawia, że ubezpieczenie ich jest istotne w kontekście aktów wandalizmu czy uszkodzeń związanych z burzą. Inflacja znacząco zwiększyła koszty nagrobków, dlatego przy ubezpieczeniu trzeba brać pod uwagę wartość odtworzeniową, która uwzględnia rosnące ceny i pozwala na odbudowę zniszczonego pomnika z tych samych materiałów. Nagrobki można ubezpieczyć w ramach polisy mieszkaniowej. Zakres obejmuje ryzyka, takie jak: silny wiatr, deszcz nawalny, powódź, uderzenie pioruna, przewrócenie się drzewa oraz kradzież i dewastację.

Autorzy kwartalnego raportu z BNP Paribas Real Estate Poland wskazują na utrzymujący się wysoki popyt, któremu od dłuższego czasu towarzyszy niski wskaźnik pustostanów, a od niedawna też spowolnienie po stronie deweloperów.

Debata o rynku mieszkaniowym: deweloperzy ostrożnie optymistyczni.

Polacy nie chcą się składać na długi sąsiadów. Ponad 3/4 uważa, że jeśli ktoś zalega spółdzielni lub wspólnocie mieszkaniowej z czynszem i nie wywiązuje się z ustaleń ułatwiających spłatę zaległości, to powinny one podejmować stanowcze kroki, aby odzyskać dług. Większą pobłażliwością wykazujemy się w szczególnych przypadkach, takich jak śmierć czy kalectwo członka rodziny. To podejście ma jednak także licznych przeciwników – pokazuje badanie Krajowego Rejestru Długów.

Międzynarodowa firma A&T GROUP zdecydowała się otworzyć swoje pierwsze w Polsce centrum dystrybucyjne. Magazyn celny z kontrolowaną temperaturą potrzebną przy lekarstwach i artykułach spożywczych będzie się mieścił w parku magazynowym Gdańsk Kowale Distribution Centre. Najemca zajmie prawie 4000 mkw. powierzchni logistycznej i biurowej, w której będzie rozwijać dywizję związaną z dostarczaniem leków, wyrobów medycznych i suplementów diety na region Europy Środkowo-Wschodniej.

Miniony rok na rynku magazynowym był bardzo podobny do 2021 roku. Wybudowano i wynajęto podobną ilość powierzchni. Zmianie uległy sektory napędzające rozwój magazynów. Zamiast e-commerce dominować zaczęły firmy produkcyjne. Brak dużych transakcji i popyt generowany głównie przez mniejsze inwestycje dowodzi większej ostrożności, jaka zapanowała wśród uczestników rynku.

Po dwóch latach pandemii, która osłabiła rynek powierzchni biurowych w miastach regionalnych, widać odbicie. Wyróżnia się absorpcja, która w 2022 r. łącznie wyniosła 268 tys. mkw., czyli dwa razy więcej niż w dwóch ubiegłych latach. Firmy rosną najmocniej w Katowicach, Wrocławiu i Krakowie. W sumie w 2022 r. regionalny rynek biurowy powiększył się o 400 tys. mkw., co powoduje, że łączna podaż to ponad 6,4 mln mkw., zatem więcej niż w Warszawie – wynika z danych CBRE. Pustostany stanowią 15,3 proc. dostępnej powierzchni, co jest stałym poziomem.

Dobrej jakości nowoczesne, ekologiczne biurowce w największych polskich miastach regionalnych przyciągają rodzime i zagraniczne firmy. W I półroczu br. popyt osiągnął 343 tys. mkw. powierzchni, co jest jednym z najwyższych poziomów w historii – wynika z raportu CBRE. W porównaniu do analogicznego okresu zeszłego roku zainteresowanie wzrosło o 30 proc. Największy popyt odnotowano w Krakowie i Wrocławiu.

Jakie czynniki mają najsilniejszy wpływ na kształtowanie rynku nieruchomości w kraju? I czego spodziewać się po budownictwie mieszkaniowym i komercyjnym w przyszłości? Sprawdzamy, co na ten temat myślą eksperci z branży deweloperskiej.Rynek nieruchomości to specyficzne środowisko, które rządzi się własnymi zasadami. W odróżnieniu od innych branż, z opóźnieniem reaguje na wszelkie czynniki zewnętrzne. Ostatnie lata zarówno w Polsce, jak i na świecie mocno dały się we znaki zarówno deweloperom, inwestorom, jak i potencjalnym nabywcom.Pandemia, agresja Rosji na Ukrainę, następnie galopująca inflacja i wzrost stóp procentowych odcisnęły silne piętno. Wszystkie te czynniki w znacznym stopniu przyczyniły się do wzrostu cen materiałów budowlanych, problemów w płynności prowadzenia prac przez wykonawców i przede wszystkim ograniczyły możliwości kredytowania planowanych inwestycji.Najem przyszłością na rynku mieszkaniowym?– W najbliższych latach prym nadal będą wiodły mieszkania, w szczególności te położone w centrach miast i nabywane w celach inwestycyjnych, a także apartamenty w miejscowościach wypoczynkowych (głównie nadmorskich oraz górskich), a ponadto produkty stricte luksusowe – ponieważ przy załamaniach rynkowych najbardziej cierpi zwykle segment "popularny". Jest to spowodowane tym, że przysłowiowy "Kowalski" najczęściej finansowanie zakupu opiera o kredyt bankowy, podczas gdy wysokie stopy procentowe znacząco utrudniają przeprowadzanie takich transakcji – komentuje Adrian Niewiadomski, CEO HomeLand Development.Wszelkie przesłanki wskazują więc na umocnienie się rynku najmu, co skutkować może systematycznym wzrostem cen w tym segmencie. W związku z wieloma trudnościami podaż mieszkaniowa nie jest w stanie zaspokoić zawieszonego na wysokim pułapie popytu. Specjaliści przewidują, że w Polsce znacznie powinien rozwinąć się sektor PRS, który osiąga bardzo dobre wyniki finansowe w Europie Zachodniej. Szacuje się, że rozwijający się rynek najmu, w powiązaniu z luką podażową, otwiera możliwości dla rosnącej liczby transakcji z segmentu najmu instytucjonalnego.Rozkwit nieruchomości komercyjnych nie tylko w dużych miastachNie przewiduje się drastycznych zmian na rynku nieruchomości biurowych. Sektor ten jest bardziej odporny na wahania, choć różne czynniki sprawiają, że planowanie przestrzeni biurowych zmierza już w nieco innym kierunku. Większy nacisk kładzie się na powierzchnie coworkingowe, a planując inwestycje biurowe firmy chętniej biorą pod uwagę dostosowanie pomieszczeń do pracy hybrydowej.Powierzchnie handlowe rozwijają się dynamicznie i żadne przesłanki nie wskazują na to, by coś w tym aspekcie miało się zmienić. Specjaliści szacują, że udział parków handlowych w powierzchni handlowej powinien podwoić się w ciągu najbliższej dekady. Trendy wskazują natomiast, że inwestorzy chętniej spoglądają w kierunku mniejszych miejscowości, w których widzą rosnący popyt na nowoczesne przestrzenie handlowe. Wysoki poziom branży transportowej, poprawa infrastruktury drogowej oraz położenie kraju w środkowo-wschodniej Europie sprawiają, że rynek nieruchomości magazynowych może liczyć na dalszy rozwój.Zakończenie wojny w Ukrainie potencjalnym zagrożeniem dla rynku?Choć ta teza brzmi dość kontrowersyjnie – wszak konflikt za naszą wschodnią granicą przyniósł bardzo wiele negatywnych czynników, które zdestabilizowały światowe rynki – niesie ona za sobą jednak wiele racjonalnych przesłanek.– Zakończenie wojny w Ukrainie może całkowicie zmienić sytuację panującą na rynku. W takim scenariuszu istnieje wysokie prawdopodobieństwo, że większość pracowników budowlanych urodzonych za naszą wschodnią granicą będzie chciało wrócić do ojczyzny, aby odbudowywać zniszczone miasta. Co więcej, Zachód w takiej sytuacji prawdopodobnie wpompuje ogromne pieniądze w odbudowę tego kraju, aby utrzymać jak największe wpływy, co w konsekwencji może spowodować zainteresowanie tym rynkiem naszych rodzimych firm budowlanych, szukających lepszego zarobku. W takim wypadku koszty wykonawstwa w naszym kraju mogą znacząco wzrosnąć, co przełoży się na ceny oraz podaż nowych mieszkań. Rynek najmu również może znacząco ucierpieć, z uwagi na nagły odpływ bardzo dużej liczby ludzi – przewiduje Adrian Niewiadomski, CEO HomeLand Development.

Międzynarodowa instytucja finansowa NatWest Group od stycznia 2023 roku uruchamia nowe biuro we Wrocławiu. To odpowiedź firmy na rosnący potencjał regionu. Od stycznia tego roku bank zatrudnia osoby do zespołów zajmujących się m.in. analityką danych, IT w finansach czy przeciwdziałaniem praniu pieniędzy. Firma przewiduje, że po otwarciu biura liczba osób zatrudnionych w regionie zwiększy się kilkukrotnie.