Miasto innowacji – wnioski z Property Forum Wrocław 2014

Podaż i popyt na rynku nieruchomości komercyjnych we Wrocławiu i województwie dolnośląskim, strategia miasta i regionu w przyciąganiu bezpośrednich inwestycji zagranicznych, siła marki Wrocław na świecie, a także atuty inwestycyjne tej części kraju - to część z tematów, o których dyskutowali uczestnicy konferencji Property Forum Wrocław.

Podczas sesji inauguracyjnej Property Forum Wrocław (8 grudnia br.) omówiono atuty inwestycyjne Dolnego Śląska i aglomeracji wrocławskiej, zmiany gospodarcze w tym województwie i miastach regionu oraz ich wpływ na atrakcyjność inwestycyjną.

Zdaniem uczestników Property Forum, w ostatnich latach Wrocław przeszedł długą drogę i dziś to jedna z najlepiej ocenianych polskich aglomeracji pod względem atrakcyjności inwestycyjnej. - Wciąż stawiamy poprzeczkę wyżej. Zrobiliśmy już dużo, ale przed nami jeszcze wiele wyzwań - powiedział wiceprezydent Wrocławia Adam Grehl.

Kluczem do sukcesu miasta jest dobra współpraca z inwestorami. Dzięki temu firmy chętnie otwierają tu swoje placówki. - Chcemy stworzyć warunki inwestycyjne dla każdego, kto chce tu działać - dodał Grehl.

Priorytetem dla władz Wrocławia będą dalsze inwestycje w zakresie edukacji. - Gospodarka XXI wieku oparta jest na wiedzy. Inwestujemy w szkolnictwo i ofertę akademicką, przyciągamy studentów z kraju i zagranicy - podkreślił na Property Forum wiceprezydent Wrocławia.

Stolica Dolnego Śląska wypracowała sobie dobrą markę na świecie i jest postrzegana jako atrakcyjna lokalizacja, szczególnie dla firm z branży nowoczesnych usług dla biznesu.

- We Wrocławiu, podobnie jak w Warszawie, istnieje bardzo duża masa krytyczna firm, które pojawiły się w mieście w ciągu ostatnich 10 lat i stworzyły ogromną ilość różnorodnych miejsc pracy - powiedział Paweł Panczyj, dyrektor zarządzający Związku Liderów Sektora Usług Biznesowych. - Każdy nowy inwestor, który chciałby wejść do Polski ma Wrocław na swojej mapie. Należy jednak pamiętać, że wzrost w sektorze nowoczesnych usług biznesowych pochodzi zarówno od nowych inwestorów, jak i od tych, którzy już tutaj są - dodał Panczyj.

- O sile wrocławskiego rynku nieruchomości świadczy nie tylko popyt na powierzchnie komercyjne czy podaż nowych inwestycji, ale przede wszystkim aktywność funduszy inwestycyjnych. - Wrocław jest jednym z zaledwie kilku miast w Polsce, gdzie takie instytucje bardzo aktywnie działają - powiedział Robert Karniewski, partner, dyrektor Rynków Regionalnych Colliers International.

Podstawową zaletą miasta jest, zdaniem przedstawiciela Colliers International, bardzo dobry klimat dla działalności firm z sektora nieruchomości. - Wrocław nie ma problemu związanego z wahaniami koniunktury, a jego pozycja na mapie Polski jest bardzo silna. Należy jednak pamiętać, że inne aglomeracje walczą o to, co Wrocław już posiada - dodał Karniewski.

Kolejne sesje dyskusyjne dotyczyły poszczególnych sektorów rynku nieruchomości komercyjnych.

Sytuacja w branży centrów handlowych w regionie - obecna i planowana podaż powierzchni handlowej, poziom nasycenia rynku i siła nabywcza mieszkańców województwa była przedmiotem debaty poświęconej centrom handlowym.

Choć Wrocław przoduje w rankingu polskich miast z najwyższym poziomem nasycenia powierzchnią centrów handlowych na 1000 mieszkańców, deweloperów to nie zraża. Dalej chcą tu budować. Jednakże zmiany jakie zachodzą na polskim rynku nieruchomości handlowych mają olbrzymi wpływ na koncepcję zagospodarowania inwestycji.

Konkurencja pomiędzy centrami handlowymi sprawia, że starsze obiekty muszą gruntownie przemyśleć swoją ofertę. Niedopasowany do potrzeb współczesnych najemców układ powierzchni, niewłaściwy zestaw najemców czy nieatrakcyjny wystrój mogą zaważyć na ich przyszłości.

- Tego typu projekty muszą znaleźć własną drogę, by albo odzyskać swoją pozycję, albo przejść przez gruntowną metamorfozę i na nowo pojawić się na rynku - mówił Piotr Kowalski z Rank Progress.

Innym problemem, z jakim muszą radzić sobie starsze centra handlowe, jest kwestia oferty handlowej. - Dziś aktywny rozwój prowadzi około 180 najemców. Oznacza to, że w przypadku dużych aglomeracji w obiektach handlowych pojawiają się te same firmy. Dlatego deweloperzy muszą odpowiedzieć sobie na pytanie: czy dalej będziemy robić to, co inni, czy zmienimy swój pomysł na inwestycję - podsumował Kowalski.

Jarosław Tutaj, dyrektor w Dziale Powierzchni Handlowych agencji Savills wskazał na możliwość pojawienia się zupełnie nowych marek. - Savills w Anglii, Francji i Niemczech robił badania wśród największych sieci handlowych co do ich planów ekspansji. Jednoznacznie wskazywano na dwa kraje: Polskę i Hiszpanię - tłumaczył. - W tym kontekście na pierwszej pozycji wymieniana jest Warszawa, ale Wrocław znajduje się najczęściej na drugim miejscu - dodał.

W części konferencji dotyczącej tematu rynku biurowego przyjrzano się strukturze najemców wrocławskich biurowców, debatowano nad tym jak stworzyć warunki do realizacji najbardziej skomplikowanych procesów biznesowych oraz omówiono rolę władz miasta w kreowaniu atrakcyjnego klimatu inwestycyjnego.

Obecnie najemcy mają we Wrocławiu do dyspozycji już blisko 490 tys. mkw. nowoczesnej powierzchni dla biznesu. W budowie jest 130 tys. mkw., a 175 tys. mkw. zostanie zrealizowane do końca 2016 roku.

Siłą napędową rynku deweloperskiego w stolicy Dolnego Śląska jest branża outsourcingu usług biznesowych, ale prawdziwą specjalizacją miasta są badania i rozwój (R&D). Działa tu 57 centrów usług z kapitałem zagranicznym, które zatrudniają łącznie 20,5 tys. pracowników.

- Wrocław to obecnie jeden z najważniejszych punktów na inwestycyjnej mapie Europy Środkowo-Wschodniej o wciąż dużym potencjale zarówno dla firm z sektora BSS jak i deweloperów. Miasto zapewnia dostęp do dużej puli wykfalifikowanych i doświadczonych pracowników, o coraz głębszej strukturze HR, doskonale zlokalizowane i skomunikowane z całą Europą. Do tego trzeba jeszcze dodać rozwinięty rynek nieruchomości i umiarkowane ceny - komentował Kamil Pakosz, z Colliers International we Wrocławiu.

Zdaniem eksperta plusem Wrocławia jest szereg inicjatyw wspierających rozwój sektora BSS oraz pro-biznesowe nastawienie lokalnych władz.

- Na swojej ścieżce rozwoju miasto musi się jednak skupić przede wszystkim na dalszej stymulacji rynku pracy i poszerzaniu puli talentów. To one w dużej mierze będą gwarantem dalszego rozwoju, gdyż kwestie HR są i będą nadal jednym z najważniejszych czynników branych pod uwagę podczas lokalizowania nowych projektów zarówno przez polskie jak i zagraniczne przedsiębiorstwa - dodał Pakosz.

Zdaniem Edwarda Laufera, prezesa Vantage Development, Wrocław jest bardzo dobrze postrzegany w Polsce, a coraz lepiej na świecie. - Przykładem jest Centrum Katarskich Linii Lotniczych, które wybrały Polskę zamiast Egiptu, a następnie mając do wyboru Wrocław i Kraków, zdecydowały się na stolicę Dolnego Śląska. Oznacza to, że możemy konkurować z najlepszymi na rynku - ocenia Laufer.

Sesja rynek hotelarski na Property Forum Wrocław dotyczyła m.in. rentowności biznesu hotelarskiego na Dolnym Śląsku, koniunktury na rynku kongresowo-wystawienniczym, która jest lokomotywą rozwoju hotelarstwa i turystyki w regionie. Omówiono również największe inwestycje z tej branży.

2014 rok przyniósł hotelom na Dolnym Śląsku niewielką poprawę wyników. Najbliższe lata mogą okazać się jednak prawdziwym czasem żniw, głównie dzięki dużym inwestycjom w infrastrukturę turystyczną oraz projektom kulturalnym.

Duży potencjał Wrocławia jako destynacji turystycznej i biznesowej starają się wykorzystywać międzynarodowe sieci. W tym roku otwarto m.in. hotel Ibis Styles ze 133 pokojami. W kolejnych latach swoje obiekty otworzy Hampton by Hilton oraz Double Tree by Hilton.

O potencjale rynku świadczą także wyniki obiektów. W pierwszej połowie 2014 roku średni wskaźnik RevPAR wzrósł o 7,2 proc. w stosunku do porównywalnego okresu roku 2013. Jednocześnie pozytywny wpływ na wyniki hoteli mogą mieć nowe projekty turystyczne i kulturalne. Dodatkowo, we Wrocławiu trwają intensywne przygotowania do pełnienia przez miasto funkcji Europejskiej Stolicy Kultury w roku 2016 (m.in. budowa Narodowego Forum Muzyki), a także do organizacji Igrzysk Sportów Nieolimpijskich w roku 2017.

- We Wrocławiu notujemy ciągły wzrost liczby spotkań i konferencji. Pomijając wyjątkowy rok 2012, gdzie statystyki podniosły Mistrzostwa Europy w piłce nożnej, liczba ta przekroczyła 1,2 tys. w skali roku. To doskonała okazja dla lokalnych hoteli tym bardziej, że duże inwestycje w infrastrukturę turystyczną przyczyniają się do rosnącej atrakcyjności miasta. Jednocześnie kolejne obiekty tworzą bardzo ciekawą ofertę dla gości oraz uczestników konferencji - tłumaczy Magdalena Piasecka, prezes Convention Bureau-Wrocław.

W województwie dolnośląskim w listopadzie 2014 roku działały 272 obiekty (w tym 57 na terenie Wrocławia) oferujące ponad 13 tys. pokoi (we Wrocławiu ponad 4,7 tys.). W planach jest obecnie otwarcie kolejnych sześciu projektów, mogących zaoferować nawet 700 nowych pokoi. Plany inwestycyjne ma tu m.in. firma Orbis.

- Wrocławski rynek hotelarski jest jednym z najbardziej atrakcyjnych celów dla naszej dalszej działalności. Poszukujemy tu gruntów inwestycyjnych dla realizacji własnego hotelu - zadeklarowała Małgorzata Morek, dyrektor ds. rozwoju franczyzy Orbis SA. Jako potencjalne cele ekspansji na terenie woj. dolnośląskiego Morek wskazała takie miasta jak Legnica i Lubin. Interesujący z punktu widzenia Orbis jest również Wałbrzych, gdzie kluczowe znaczenie ma Specjalna Strefa Ekonomiczna, co może przyciągnąć klientów biznesowych.

Dogodne położenie i szeroki rynek zbytu Wrocławia - czy to wystarczy do utrzymania wysokiej pozycji na logistycznej mapie kraju? Na takie pytanie na Property Form Wrocław odpowiedzieli uczestnicy dyskusji poświęconej rynkowi powierzchni magazynowo-logistycznej w woj. dolnośląskim.

Zdaniem Dominika Łosia z firmy CBRE, rok 2014 należy uznać za bardzo udany. - Jeśli odejmiemy inwestycje Amazona, wskaźnik popytu na dolnośląskie powierzchnie magazynowe wzrósł w stosunku do 2013 roku. Rok temu było to 210 tys. mkw., natomiast do III kwartału br. było to już 190 tys. mkw. - tłumaczył.

Według przedstawiciela CBRE, w tym roku na Dolnym Śląsku pozytywny trend w kwestii popytu na powierzchnie magazynowe, utrzyma się.

We Wrocławiu najwięcej inwestują firmy logistyczne, sieci handlowe oraz zajmujące się handlem w Internecie, przedsiębiorstwa produkcyjne i motoryzacyjne. Zróżnicowany zestaw najemców wraz z dużą ilością gruntów inwestycyjnych przemawia za lokowaniem tu dużych kompleksów magazynowych.

Podczas Property Forum Wrocław 2014 została oficjalnie zaparafowana umowa na wynajem 14 tys. mkw. w biurowcu West Gate przez Nokię Networks. West Gate to nowoczesny budynek klasy A oferujący 16,2 tys. mkw. powierzchni biurowej, którego budowa realizowana jest przez Echo Investment we Wrocławiu.

- Nie ma większej radości dla prezydenta, niż taka chwila - powiedział podczas Property Forum Adam Grehl, wiceprezydent Wrocławia. - Uwaga skierowana na absolwentów wrocławskich uczelni przez firmę Nokia, inwestor Echo który zrobił bardzo dużo dobrej, nowoczesnej powierzchni, to wszystko dzieje się we Wrocławiu. Nasze miasto zmienia się dzięki takim projektom. Dziękuję i gratuluję. Wrocław potrzebuje takich inwestycji - podsumował Grehl.

Property Forum Wrocław to dziewiąte z kolei regionalne spotkanie branży nieruchomości komercyjnych zorganizowane przez Grupę PTWP SA, wydawcę portalu Propertynews.pl.

***

Regionalne konferencje Property Forum to szeroka platforma debaty merytorycznej na temat atrakcyjności inwestycyjnej, kondycji gospodarczej i stanu rynku nieruchomości komercyjnychw głównych ośrodkach regionalnych Polski.

Do dyskusji podczas konferencji zapraszane są władze samorządowe, Urzędy Marszałkowskie, właściciele oraz zarządcy spółek inwestujących na rynku centrów handlowych, biurowców, magazynów i hoteli, najemcy powierzchni komercyjnych, sieci hotelowe, szefowie największych agencji doradczych oraz przedstawiciele instytucjonalnego otoczenia branży, a także reprezentanci instytucji finansowych, funduszy inwestycyjnych i inne osoby mające realny wpływ na sektor nieruchomości komercyjnych w regionie.

Organizatorem regionalnych konferencji Property Forum jest redakcja portalu propertynews.pl wraz z wydawcą, Grupą PTWP.