Na Dolnym Śląsku działa największy w Europie trakcyjny magazyn energii, który zasila polską kolej

Na Dolnym Śląsku, w miejscowości Garbce niedaleko Żmigrodu (50 kilometrów od Wrocławia) od ponad dwóch miesięcy działa największy w Europie trakcyjny magazyn energii. Od 1 lipca czyli momentu oficjalnego uruchomienia obiekt zbudowany przez PKP Energetyka zasilił już ponad 2,5 tys. przejazdów zarówno pasażerskich pociągów regionalnych i dalekobieżnych, jak i składów towarowych.

Zasobnik energii, który powstał w Garbcach, może jednorazowo zasilić przejazd pociągu poruszającego się z prędkością 160 km na godzinę. Umożliwiają to cztery kontenery bateryjne zawierające łącznie 4240 nowoczesnych ogniw litowo-jonowych. Magazyn wzmocni bezpieczeństwo i jakość dostaw energii dla kolei, zbilansuje moc pobieraną z Krajowego Systemu Energetycznego oraz pozwoli na efektywniejsze wykorzystanie odnawialnych źródeł energii w ramach Programu Zielona Kolej. Wartość projektu to prawie 20 mln zł. Magazyn powstał we współpracy z Uniwersytetem Zielonogórskim.

REKLAMA

Kolejowy "powerbank" działający na Dolnym Śląsku to pierwszy tak duży magazyn energii pracujący z siecią 3 kV DC. Podobna infrastruktura jest eksploatowana np. w Japonii, ale jej możliwości i znaczenie dla bezpieczeństwa kolejowej sieci elektroenergetycznej są mniejsze. Moc zasobnika energii PKP Energetyka wystarczyłaby do zasilenia 55 tys. tradycyjnych żarówek 100-watowych, 110 tys. zmywarek kuchennych lub 2 tys. piekarników elektrycznych.

Magazyn działający na Dolnym Śląsku jest jedynym tego rodzaju obiektem w Europie.

– Monitorujemy na bieżąco pracę magazynu, który zapewnia wzrost efektywności i bezpieczeństwa wykorzystania infrastruktury dystrybucyjnej PKP Energetyka. Możemy być dumni z efektów naszej pracy. Tym bardziej, że magazyn w Garbcach nie bazuje na gotowych, branych »z półki« rozwiązaniach, lecz został zdefiniowany praktycznie od podstaw. Jest więc systemem charakteryzującym się unikalnymi funkcjonalnościami i parametrami – podkreśla prof. Grzegorz Benysek, który kierował pracami badawczo-rozwojowymi w projekcie budowy magazynu.

Instalacja w Garbcach o mocy 5,5 MW i pojemności użytecznej 1,2 MWh jest największym magazynem energii pracującym na potrzeby trakcyjne w Europie. W czterech kontenerach znajdują się baterie litowo-jonowe wykonane w technologii NMC. To rozwiązanie uwzględnia specyfikę zasilania kolei, umożliwiając powolne ładowanie magazynu i szybkie oddanie zgromadzonej energii, kiedy przejeżdża pociąg. Magazyn w ciągu kilku sekund jest w stanie zasilić nawet najszybsze pociągi, w tym Pendolino.

To pierwszy z planowanych ok. 300 "power banków" dla kolei. Każdy z nich będzie elementem szerszego ekosystemu zasilania, na który składać się także będzie podstacja trakcyjna oraz docelowo farma fotowoltaiczna lub inne odnawialne źródło energii – tworząc Lokalny Obszar Bilansowania (LOB). Magazyn jest w pełni opomiarowany oraz zautomatyzowany, co pozwala na zdalne sterowanie oraz konfigurację wybranych parametrów pracy adekwatnie do potrzeb.

Lokalizacja magazynu nie jest przypadkowa. Dolny Śląsk jest regionem o bogatych tradycjach kolejowych, posiadającym gęstą sieć połączeń i własną, jedną z najdynamiczniej rozwijających się kolei regionalnych. Zgodnie z danymi UTK, w 2020 r. był on drugim pod względem wykorzystania transportu kolejowego województwem w Polsce. Tamtejszy Urząd Marszałkowski przejmuje i remontuje kolejne linie kolejowe o znaczeniu lokalnym. Należące do niego Koleje Dolnośląskie zwiększają natomiast liczbę obsługiwanych połączeń i inwestują w nowoczesny tabor – m.in. pojazdy hybrydowe. Region ma także spore znaczenie, jeśli chodzi o techniczną stronę i innowacyjność kolei w naszym kraju. 10 km od Garbiec, w tej samej gminie Żmigród, znajduje się specjalistyczny tor doświadczalny należący do Instytutu Kolejnictwa, na którym testowane są nowo skonstruowane pojazdy kolejowe.

Dostawcami systemu magazynowania dla PKP Energetyka są: konsorcjum firm My-Soft Sp. z o.o. i Impact Clean Power Technology S.A. oraz ELESTER-PKP Sp. z o.o. i Uniwersytet Zielonogórski.

Wartość zrealizowanego w Grabcach projektu to 19 978 431,20 zł, dofinansowanie ze środków UE wyniosło 8 819 597,28 zł.

Źródło: materiały prasowe