Prace remontowe w jednym z najbardziej tajemniczych zabytków Warszawy

Trwa przetarg na wykonanie hydroizolacji oraz niezbędnych robót remontowych, budowlano-konstrukcyjnych i zabezpieczających w podziemnej grocie Elizeum w Parku na Książęcem. Planowane prace należą do najpilniejszych, a ich wykonanie pozwoli uratować ten unikatowy obiekt. Termin składania ofert mija 10 września. Elizeum wymaga pilnych prac remontowych w zakresie odtworzenia izolacji przeciwwodnej i wentylacji.

Trzeba je zabezpieczyć przed wodą pochodzącą z opadów atmosferycznych, która przenika do wnętrza i powoduje degradację obiektu. Ze względów technicznych odkopywanie budowli możliwe będzie wyłącznie odcinkami, a całość zostanie tymczasowo zadaszona.

Pierwsza faza prac będzie polegała na kontrolowanym osuszaniu zabytku i jego zabezpieczeniu przed wodami opadowymi. Usunięta zostanie wierzchnia warstwa ziemi, oczyszczone, odgrzybione i wzmocnione zostaną mury oraz uzupełnione spoiny. Druga faza to prace związane z odtworzeniem historycznej izolacji z gliny. Przeprowadzone będą także roboty budowlane, rekonstrukcyjne i zabezpieczające.

Budowla i teren parku wpisane są do Rejestru Zabytków. Znajdują się także w obszarze archeologicznym, stąd też prace prowadzone będą zgodnie z pozwoleniami konserwatorskimi i pod nadzorem Stołecznego Konserwatora Zabytków.

Elizeum to jeden z najbardziej tajemniczych zabytków Warszawy

Podziemna budowla została wzniesiona pod koniec XVIII wieku. Dwukondygnacyjną, podziemną rotundę wykonaną z cegły kazał wybudować w skarpie książę Kazimierz Poniatowski (brat króla Stanisława Augusta). Było to podziemne miejsce przyjęć i zabaw. Konstrukcja powstała według projektu Szymona Bogumiła Zuga. Obiekt zlokalizowany jest w stoku skarpy warszawskiej w parku Na Książęcem (obecnie park Rydza Śmigłego przy ul. Książęcej).

Budowla została nazwana na cześć mitycznych Pól Elizejskich. Wysokość rotundy to 8 m, a średnica 7,5 m. Obiekt, który zajmuje powierzchnię ponad 200 mkw., pierwotnie pełnił funkcje rozrywkowe, będąc rodzajem podziemnej groty parkowej. Elizeum składa się z pięciu stref funkcjonalno-użytkowych: strefy wejściowej, strefy reprezentacyjno-wypoczynkowej, głównej sali pod kopułą, strefy zapleczowo-gospodarczej, strefy chóru muzycznego i strefy komunikacji - klatki schodowej.

Wnętrze groty było niegdyś bogato dekorowane freskami, kolumnami, rzeźbami i sztukateriami. Jednak w wyniku niewłaściwego użytkowania obiektu, po śmierci księcia w 1800 r. doszło do znacznej destrukcji wnętrza. W ciągu ostatnich dwustu lat, wskutek porastania przez drzewa i krzewy prawie całkowitemu zniszczeniu uległa warstwa izolacji z gliny, którą grota była obłożona od zewnątrz. To ostatecznie doprowadziło do zniszczenia historycznego wystroju.

W 2021 roku zakończył się udrożnianie górnego wejścia, co zapewnić miało lepszą wentylację historycznego obiektu. Prace, których dotyczy ogłoszony przez Stołeczny Zarząd Rozbudowy Miasta przetarg, zostaną zrealizowane do połowy 2028 roku. Inwestycja będzie dofinansowana z „Rządowego Programu Odbudowy Zabytków”.

Fot. Biuro Stołecznego Konserwatora Zabytków

Źródło: SZRM