Skanska wybuduje nową siedzibę Archiwum Narodowego w Nowym Sączu

W nowej siedzibie przechowywane będą archiwalia z obszaru południowej Małopolski z 5 powiatów, nowosądeckiego, limanowskiego, tatrzańskiego, nowotarskiego i gorlickiego, sięgające czasów nie tylko początku XIX w., ale także okresu staropolskiego. Najstarsze spośród nich to akta miasta Nowego Targu oraz Nowego Sącza, pojedyncze księgi miejskie z Limanowej czy miejskie i cechowe Starego Sącza. Zważywszy na duże zniszczenia w przeszłości i straty zasobu z okresu okupacji niemieckiej, jest to niezwykle cenny i unikatowy zasób historyczny. Oprócz dokumentacji aktowej, przechowywane będą tam również cenne kolekcje: fotograficzna, kartograficzna czy też druki ulotne ze zbioru sandecjan oraz niezwykle pomocne w badaniach genealogicznych akta metrykalne i ewidencji ludności. Swoje docelowe miejsce w nowym budynku oddziału Archiwum znajdą również stare akta hipoteczne przejęte z sądów, stanowiące niezbędny materiał źródłowy również dla współczesnych. 

Skanska rozpocznie budowę w maju 2021, a zakończy w grudniu 2023 roku. Wartość kontraktu wynosi 31 mln zł brutto. Inwestycję finansuje Ministerstwo Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu.

– To kolejny nowoczesny, niskoenergetyczny obiekt, który zrealizujemy dla Archiwum Narodowego w Krakowie. Bardzo się cieszę, że pozytywne doświadczenia we współpracy ze Skanska przy budowie krakowskiego, najnowocześniejszego i największego w Polsce archiwum, zaowocowały następną zieloną realizacją – mówi Tomasz Sadowski, dyrektor obszaru Budownictwa Ogólnego budowlanej spółki Skanska. – Budownictwo pasywne stanowi coraz wyraźniejszy trend, który powoli zaczyna się wpisywać w standard oczekiwany przez społeczeństwo.

Na dotychczas zaniedbanej, zarośniętej działce przy ul. 29 listopada powstanie nowa, dwukondygnacyjna siedziba nowosądeckiego oddziału Archiwum Narodowego. Na parterze znajdzie się część ogólnodostępna oraz magazynowa. Na piętrze zostaną zlokalizowane pomieszczenia biurowe i dedykowane pracy z aktami, jak np. pracownia digitalizacji oraz magazyny, które łącznie pozwolą na składowanie prawie 9,5 tys. mb materiałów archiwalnych. Podobnie jak w przypadku wybudowanej przez Skanska krakowskiej siedziby Archiwum – największego i najnowocześniejszego archiwum w Polsce – ogrzewanie i chłodzenie zapewnią pompy gruntowe oraz powietrzne wraz z 21 sondami głębinowymi. W celu ochrony przed ewentualnym pożarem w magazynach archiwalnych zostanie zamontowany automatyczny system gaszenia mgłą wodną, dostosowany do tłumienia pożarów w pomieszczeniach wyposażonych w regały archiwalne. Autorem projektu siedziby nowosądeckiego oddziału Archiwum jest Pracownia Konserwacji Zabytków Arkona Sp. z o.o., która zaprojektowała elewację jako fasadę wentylowaną. Zewnętrzną warstwą wykończeniową będą stanowić aluminiowe panele mocowane do metalowej konstrukcji. Kolor elewacji zostanie wybrany na późniejszym etapie inwestycji. 

– Inwestycja prowadzona w Nowym Sączu jest kolejną odsłoną trwającego już ok. 10 lat procesu polepszania bazy materialnej sieci archiwów państwowych w Polsce, prowadzonego pod nadzorem Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych. W całej Polsce powstało już kilkanaście nowych budynków archiwów. Obiekt w Nowym Sączu, wraz już oddanym do użytku budynkiem w Krakowie, rozwiążą w perspektywie jednego pokolenia problem przestrzeni magazynowej na papierowe materiały archiwalne w województwie małopolskim. Za kilkadziesiąt lat natomiast dopływ nowych dokumentów będzie miał miejsce już niemal wyłącznie w formie elektronicznej – akta przechowywane będą więc w serwerowniach. Przy projektowaniu nowej siedziby skorzystano z doświadczeń poprzednich inwestycji, stąd nacisk na pasywność strefy magazynowej, tj. osiąganą niskim kosztem stabilność warunków klimatycznych w miejscu przechowywania akt. Jednocześnie w strefie biurowej przewidziano miejsca na: salę konferencyjną, sale wystawowe, czytelnię akt i sale edukacyjne. Inwestycja na pewno więc będzie również odpowiedzią na potrzeby kulturalne lokalnej społeczności – mówi Paweł Ząbczyński, główny specjalista ds. budowy nowej siedziby, Archiwum Narodowe w Krakowie.