Najwyższa Izba Kontroli zaprezentowała właśnie wyniki kontroli wybranych inwestycji drogowych w największych miastach w Polsce. Wrocław na tle 7 innych metropolii wypadł dobrze. To właśnie w stolicy Dolnego Śląska zaraz po Warszawie zrealizowano najwięcej inwestycji i wydano na nie najwięcej pieniądze. Inspektorzy NIK-u mieli jednak sporo uwag, zwłaszcza do planowania budowy nowych ulic w naszym mieście.
Jak możemy wyczytać z raportu, w sześciu miastach (poza Bydgoszczą i Lublinem) ustalone zostały szczegółowe zasady opracowywania wieloletnich planów inwestycyjnych (WPI), w tym zasady wyboru zadań inwestycyjnych do realizacji. W Gdańsku, Szczecinie, Warszawie i Wrocławiu zasady te były nieprzejrzyste i nie gwarantowały wyboru przedsięwzięć najbardziej efektywnych z punktu widzenia usprawnienia systemów komunikacyjnych.
Jak wskazuje NIK, przy kwalifikowaniu zadań inwestycyjnych do WPI w niewielkim stopniu korzystano z analiz obejmujących ich efektywność ekonomiczną oraz ryzyka związane z realizacją. Z wyjątkiem Poznania i Krakowa, środki przeznaczone na finansowanie inwestycji drogowych zaplanowane w uchwałach budżetowych miast, nie pokrywały potrzeb zgłaszanych przez jednostki organizacyjne odpowiedzialne za prowadzenie tych inwestycji.
Jednocześnie wykonanie planów wydatków było niepełne, pomimo zmniejszania zaplanowanych kwot w ciągu roku budżetowego. Tylko w przypadku naszego miasta i Bydgoszczy wykonanie tych planów kształtowało się regularnie na poziomie przekraczającym 90%.
Wydatki na inwestycje drogowe w latach 2008-2011 (I poł.) wyniosły łącznie 6,5 mld zł, tj. o ok. 30% więcej niż w latach 2004-2007 (5,1 mld zł). Największe nakłady zostały poniesione przez Warszawę (ok. 2,6 mld zł) i Wrocław (ok. 928 mln zł), najmniejsze - Szczecin (ok. 208 mln zł) i Bydgoszcz (ok. 247 mln zł). W Gdańsku, Warszawie i Wrocławiu, w latach 2008-2010, następował systematyczny wzrost nakładów na inwestycje drogowe, natomiast w Krakowie nakłady te ulegały zmniejszeniu (z 344,7 mln zł w 2008 r. do 160,1 mln zł w 2010 r. ).
Wrocław z powodzeniem pozyskiwał środki unijne. Z 10 wniosków o dofinansowanie na łączną kwotę 721 063,8 tys. zł, złożonych w badanym okresie, pozytywnie zostało rozpatrzonych 9 na sumę 313 356,4 tys. zł (43,4%).
Jeden wniosek - o dofinansowanie, w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego, projektu ''Przebudowa ul. Buforowej w ciągu drogi wojewódzkiej nr 395 we Wrocławiu'' został oceniony negatywnie przez Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego, ponieważ nie spełniał kluczowych kryteriów oceny formalnej zatwierdzonych przez Komitet Monitorujący RPO WD (m.in. wnioskodawca bez zgody IZ RPO WD dokonał modyfikacji projektu w zakresie rzeczowym, wskaźników produktu, terminu rozpoczęcia i wartości całkowitej projektu, ponadto załączono niewłaściwą decyzję o lokalizacji inwestycji i nie pozyskano decyzji środowiskowej).
Z raportu NIK wynika, że w niektórych miastach procedury postępowania przy opracowaniu WPI nie zawsze były spójne, przejrzyste oraz przestrzegane w praktyce. Tak było m.in. we Wrocławiu, w uregulowaniach wewnętrznych, określających zasady opracowywania WPI nie podano kryteriów, które powinny być brane pod uwagę przy selekcji i ocenie wniosków o ujęcie zadań inwestycyjnych w WPI.
W Departamencie Infrastruktury i Gospodarki Urzędu Miasta, do zadań którego należało opracowanie projektów WPI, nie dokumentowano przebiegu tego procesu, w tym wyników oceny wniosków.we Wrocławiu, na 69 wieloletnich inwestycji drogowych (ujętych w WPI obowiązującym w 2008 r.), których zakończenie planowano do końca 2011 r.; rozpoczęto 30 inwestycji, z których do 30 czerwca 2011 r. zrealizowano 22 (31,9%). Zrezygnowano z 18 zadań (26% planowanych), realizację 17 zadań przesunięto na okres po 2011 r. a cztery zadania znajdowały się w fazie przygotowania; we Wrocławiu.
- Główną przyczyną rezygnacji z realizacji części inwestycji drogowych ujętych w WPI ze stycznia 2008 r. lub przesunięcia terminu realizacji części zadań na okres po 2011 r. była konieczność wprowadzenia do realizacji pakietu 19 nowych zadań inwestycyjnych, związanych z Piłkarskimi Mistrzostwami Europy ''Euro 2012'' - podkreślają inspektorzy NIK-u.
We Wrocławiu wydatkowano w latach 2008-2011(I poł.) 714,2 tys. zł na przygotowanie dwóch inwestycji drogowych, z których ostatecznie zrezygnowano oraz 4,1 mln zł na przygotowanie pięciu kolejnych inwestycji drogowych, których termin wykonania (planowany pierwotnie na lata 2008-2012) został przesunięty do 2015 r.
- W wyniku opisywanych zmian przygotowana dokumentacja całkowicie utraci przydatność lub częściowo będzie wymagała aktualizacji, co będzie się wiązać z dodatkowymi kosztami - ujmują w raporcie inspektorzy.
We wszystkich skontrolowanych miastach wnioski pokontrolne zostały zrealizowane lub podjęto działania w celu ich realizacji, za wyjątkiem Wrocławia, gdzie prezydent odmówił realizacji wniosku dotyczącego weryfikacji i aktualizacji ''Polityki transportowej Wrocławia'', z uwzględnieniem całościowej polityki parkingowej oraz o rozważenie wprowadzenia rozwiązań organizacyjnych usprawniających w urzędzie realizację zadań dotyczących funkcjonowania miejskiego systemu transportowego.
- Zdaniem prezydenta, miasto posiadało całościową politykę transportową, określoną w dwóch strategicznych dokumentach, takich jak: Polityka Transportowa Wrocławia z 2009 roku oraz Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Wrocławia, zaktualizowane uchwałą Rady Miejskiej Wrocławia w maju 2010 roku - pisze NIK o stanowisku Rafała Dutkiewicza.