Starzenie się społeczeństwa, suburbanizacja i rosnące potrzeby seniorów redefiniują polski rynek nieruchomości. Szacuje się, że populacja Polski spadnie o 5 milionów w perspektywie najbliższych 35 lat, co wymusza na deweloperach nowe podejście do projektowania osiedli i mieszkań.
Sprostać potrzebom demograficznym
Demografia Polski ulega dynamicznym zmianom. Starzenie się społeczeństwa, spadek przyrostu naturalnego oraz migracje – zarówno wewnętrzne, jak i zagraniczne – wpływają na strukturę populacji. Jak wskazują szacowane dane GUS, liczba mieszkańców Polski do roku 2060 zmniejszy się do ok. 33 milionów. Największe spadki populacji dotkną województw świętokrzyskiego i opolskiego, a jedynie Mazowsze, dzięki aglomeracji warszawskiej, ma szansę na wzrost. Ubywanie społeczeństwa widać już dzisiaj, na zaledwie rocznej próbce. Według GUS, na koniec września 2024 roku liczba ludności Polski wyniosła ok. 37,5 mln osób, co daje liczbę o 147 tys. mniejszą, niż miało to miejsce w tym samym okresie rok temu oraz o 105 tys. mniejszą w porównaniu z końcem 2023 roku. Co więcej, tempo ubytku rzeczywistego w okresie trzech kwartałów br. wyniosło ok. -0,3 proc., co oznacza, że na każde 10 tys. mieszkańców Polski ubyło blisko 30 osób.
Wymieranie i starzenie się społeczeństwa to ważne czynniki, które w niedalekiej przyszłości wpłyną na wiele obszarów funkcjonowania miast - w tym na rynek nieruchomości. Wg wyliczeń GUS, do 2060 roku liczba osób powyżej 65. roku życia wzrośnie o 34,2 proc., a mediana wieku ludności wyniesie wówczas ponad 50 lat, czyli o ok. 7 lat więcej niż miało to miejsce w 2023 r. Dodatkowo zachodzący już dzisiaj proces suburbanizacji, czyli migracja mieszkańców miast na ich obrzeża, nabiera na sile i nie można jej deprecjonować.
– Deweloperzy w Polsce stoją przed wielkim wyzwaniem – muszą sprostać bardzo szybko zmieniającym się potrzebom demograficznym. Odpowiednia adaptacja oferty zdecyduje o ich sukcesie w kolejnych dekadach. Zainteresowanie konsumentów coraz częściej odwraca się bowiem w stronę obrzeży miejskich, a nie ścisłych centrów. Ludzie wybierają spokojniejsze miejsca, które oferują bliskość natury, przestrzeń oraz bardziej dostępną infrastrukturę edukacyjną. Trend suburbanizacji skłania deweloperów do inwestowania w podmiejskie osiedla domów jednorodzinnych oraz szeregowców – mówi arch. Paweł Koperski, członek zarządu Q3D Concept.
– Jednocześnie starzejące się społeczeństwo będzie wymagało projektowania mieszkań i osiedli dostosowanych do potrzeb seniorów – z lepszym dostępem do opieki medycznej, rozwiązań wspierających mobilność oraz miejsc sprzyjających integracji społecznej – dodaje.
Nowe wyzwania architektoniczne
Zmiany demograficzne wymuszają nowe podejście w projektowaniu przestrzeni mieszkaniowych. Coraz większy nacisk kładzie się na dostosowanie mieszkań np. do potrzeb seniorów, którzy stanowią rosnącą część społeczeństwa. – Projektowane są osiedla pozbawione barier architektonicznych, wyposażone w większe tarasy, z łatwym dostępem do opieki zdrowotnej i bliskością lokalnych usług. Coraz częściej uwzględnia się także potrzeby integracji międzypokoleniowej, oferując przestrzenie wspólne, takie jak kluby seniora czy miejsca do rekreacji, które sprzyjają budowaniu więzi. Deweloperzy kładą również nacisk na energooszczędne rozwiązania, które nie tylko obniżają koszty utrzymania mieszkań, ale również zwiększają ich komfort termiczny – szczególnie istotny przecież dla osób starszych – mówi arch. Paweł Koperski.
Miasta również muszą dostosować swoją zabudowę do nowych realiów. Zrównoważone osiedla integrujące przestrzeń publiczną, ekologię i funkcjonalność zyskują na znaczeniu.
– Tworzenie zielonych terenów wspólnych, przestrzeni dla rekreacji oraz rozbudowa infrastruktury usługowej są kluczowymi elementami nowoczesnej architektury miejskiej. Coraz częściej wykorzystuje się rozwiązania integrujące zieleń z zabudową, takie jak zielone dachy czy pionowe ogrody, które nie tylko poprawiają estetykę, ale także wspierają retencję wody deszczowej i oczyszczanie powietrza. Współczesna architektura stawia również na elastyczne przestrzenie publiczne, które mogą być adaptowane do zmieniających się potrzeb społeczności. Ważnym aspektem jest projektowanie infrastruktury w sposób zrównoważony, uwzględniający wykorzystanie lokalnych materiałów oraz energooszczędne technologie. Integracja różnych funkcji – mieszkalnych, komercyjnych i rekreacyjnych – w ramach jednej przestrzeni pozwala na stworzenie bardziej spójnych i zrównoważonych środowisk miejskich – mówi arch. Paweł Koperski.