Dolny Śląsk: Ruszył nabór wniosków na dotacje dla zabytków

Paweł Harom
Zabytki od lat stanowią dumę i znak rozpoznawczy Dolnego Śląska. Zarząd Województwa Dolnośląskiego przyjął dziś uchwałę o ogłoszeniu naboru wniosków o udzielenie dotacji na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane przy zabytkach znajdujących się na terenie województwa dolnośląskiego. Jak każdego roku na ten cel przeznaczono 5 milionów złotych.
– Liczba wniosków o dotacje, jakie trafiają do Zarządu Województwa Dolnośląskiego rośnie z każdym rokiem. Na samym początku wpływało ich rocznie zaledwie kilkanaście, obecnie mamy ich około 300. Trzeba remontować dachy, umacniać konstrukcje architektoniczne kościołów, odrestaurowywać drogocenne obrazy. Rosnące zainteresowanie naszym wsparciem finansowym świadczy o wzrastającej świadomości tego jak wielką wartość w utrzymywaniu naszego dziedzictwa kulturowego mają obiekty historyczne – mówi marszałek Cezary Przybylski.
Nabór wniosków potrwa od 15 do 28 czerwca. O dotacje mogą ubiegać się osoby fizyczne lub jednostki organizacyjne posiadające tytuł prawny do zabytku wynikający z prawa własności, użytkowania wieczystego, trwałego zarządu, ograniczonego prawa rzeczowego albo stosunku zobowiązaniowego. Po zakończonym naborze wnioski będą oceniane pod względem formalnym i merytorycznym. Przy ocenie merytorycznej będą brane między następujące kryteria:
  • znaczenie zabytku dla dziedzictwa kulturowego, wartość historyczna, naukowa lub artystyczna;
  • stan zagrożenia w jakim znajduje się obiekt wymagający zabiegów konserwatorskich;
  • zakres rzeczowy prac wpływający na zabezpieczenie, utrwalenie substancji zabytku;
  • dostępność zabytku dla społeczeństwa;
  • zgodność z Programem Opieki nad Zabytkami Województwa Dolnośląskiego.
Idea ochrony dziedzictwa kulturowego Dolnego Śląska jest ważnym zadaniem Samorządu Województwa Dolnośląskiego. Dlatego niezmiennie od 1999 roku, niezależnie od sytuacji gospodarczej, samorząd przekazuje środki finansowe na zadania z zakresu ochrony dziedzictwa kulturowego. Dotowane są renowacje i działania mające na celu ochronę obiektów cennych dla lokalnej społeczności i stanowiących fundament tożsamości kulturowej.
Niestety stan techniczny niektórych zabytków jest tak kiepski, że stanowią one bezpośrednie zagrożenie dla odwiedzających je osób. Tak było chociażby z hełmem wieży kościoła Trójcy Świętej w Żórawinie, czy z kościołem ewangelickim Marii Panny w Lubaniu, gdzie konieczny był niezwłoczny remont sklepień. Samorząd Województwa dofinansował montaż zabezpieczeń przeciwpożarowych w takich obiektach jak Zamek na Wodzie w Wojnowicach czy Muzeum Sprzętu Gospodarstwa Domowego w Ziębicach.
Samorządowe wsparcie trafiło m.in. do tak znanych miejsc, jak Kościół Pokoju w Świdnicy, Pocysterskie Opactwa w Lubiążu i Henrykowie, Pałac Marianny Orańskiej w Kamieńcu Ząbkowickim, Muzeum Papiernictwa w Dusznikach Zdroju, Twierdza w Srebrnej Górze, Bazylika w Wambierzycach i wiele innych. Jednocześnie opieką otoczone zostały zabytki mniej znane, takie jak Pałac w Bobolicach, kościół św. Jana Nepomucena w Pielgrzymce, wieża widokowa w Grodziszczu czy wiatrak holenderski w Pietrzykowie.

– Nasze zaangażowanie finansowe w ochronę dziedzictwa kulturowego traktujemy jako inwestycję w przyszłość. Magia wspaniałych dolnośląskich zabytków jeszcze bardziej podnosi atrakcyjność naszego regionu i od lat przyciąga rzesze turystów – mówi Tymoteusz Myrda, członek zarządu województwa.

latach 2016-2020, z budżetu samorządu województwa dolnośląskiego dofinansowano 723 projekty na sumę przeszło 23 milionów złotych. W sumie, dodając także projekty dofinansowane z funduszy europejskich, zrealizowano 855 inwestycji mających na celu remont, renowację, poprawę lub zmianę funkcjonalności zabytków na Dolnym Śląsku. Kwota wsparcia finansowego przekroczyła 223 miliony złotych. Przykładowe dotacje:
  • przebudowa zabytkowego budynku Teatru im. Cypriana Kamila Norwida w Jeleniej Górze – ponad 13 milionów zł,
  • modernizacja obiektów Filharmonii Sudeckiej w Wałbrzychu – ponad 7 milionów zł,
  • adaptacja budynku byłego dworca kolejowego wraz z otoczeniem na centrum muzealno-kulturalne w Świeradowie-Zdroju ponad 5 milionów zł,
  • rewaloryzacja murów obronnych wraz z terenem przyległym w Lwówku Śląskim – prawie 8 milionów zł,
  • rewaloryzacja zespołu zabytkowych pomieszczeń Synagogi pod Białym Bocianem w ramach Programu Ścieżek Kulturowych Czterech Świątyń we Wrocławiu w kompleksie Włodkowica 5-7-9 – prawie 3 miliony zł.
Program Opieki nad Zabytkami Województwa Dolnośląskiego na lata 2021-2024
Nabór wniosków o udzielenie dotacji zbiega się z planowanym przyjęciem przez Sejmik Województwa Dolnośląskiego Programu Opieki nad Zabytkami Województwa Dolnośląskiego na lata 2021-2024. Projekt programu przeszedł już przez konsultacje społeczne i aktualnie jest opiniowany przez Wojewódzką Konserwator Zabytków. Wsparcie finansowe ze strony Samorządu Województwa będzie jednym z kluczowych elementów w realizacji ww. Programu Opieki nad Zabytkami.