Z najnowszego raportu międzynarodowej firmy doradczej Cushman & Wakefield dotyczącego rozwoju centrów handlowych w Europie European Shopping Centre Development wynika, że w pierwszym półroczu 2013 r. zasoby powierzchni w centrach handlowych krajów Europy Środkowej, tj. Polski, Czech, Węgier i Słowacji, powiększyły się o ok. 190 000 mkw., z czego 126 000 mkw. oddano do użytku w Polsce. W tym samym okresie w Europie powstało łącznie 1,8 mln mkw. nowej powierzchni.
Według autorów raportu w drugiej połowie bieżącego roku nowa podaż powierzchni w Europie Środkowej może wynieść 540 000 mkw. GLA, ponieważ okres przedświąteczny sprzyja otwieraniu obiektów handlowych. Łączna podaż nowej powierzchni za cały 2013 r. może osiągnąć poziom 730 000 mkw. GLA.
„Naszym zdaniem Europa Środkowa wciąż wykazuje potencjał nowych inwestycji. Obecnie inwestorzy koncentrują się na wyszukiwaniu atrakcyjnych lokalizacji z potencjałem deweloperskim w niektórych miastach, a przede wszystkim na optymalizacji istniejących centrów handlowych. Rynki Europy Środkowej pod względem wolumenu powierzchni w centrach handlowych zbliżają się do krajów zachodnich w dość szybkim tempie” – mówi Jonathan Hallett, Partner Zarządzający firmy Cushman & Wakefield w Europie Środkowej.
Wśród największych obiektów handlowych oddanych do użytku w drugiej połowie 2013 r. należy wymienić Galerię Bronowice w Krakowie (60 000 mkw.), Poznań City Center w Poznaniu (58 000 mkw.) oraz Galerię Katowicką w Katowicach (53 000 mkw.). Z kolei w Czechach otwarto centrum handlowe Galerie Šantovka w Ołomuńcu o powierzchni 46 000 mkw., a na Węgrzech – drugi etap centrum Árkád (20 000 mkw.) oraz CET (12 000 mkw.) w Budapeszcie. Natomiast w pierwszej połowie 2013 r. największe nowe centra handlowe powstały w Polsce: Galeria Solna (30 000 mkw.) i Europa Centralna (27 000 mkw.).
Nasycenie rynku
Średnia podaż powierzchni w centrach handlowych na 1000 mieszkańców w 27 państwach Unii Europejskiej wynosi 262 mkw., natomiast w Europie Środkowej kształtuje się na poziomie 209 mkw. Dzięki dużej aktywności deweloperskiej w 2013 r. Polska jest obecnie rynkiem o największym w regionie nasyceniu powierzchnią centrów handlowych (225 mkw. na 1000 mieszkańców), wyprzedzając pod tym względem Słowację. Na drugim biegunie znalazły się Węgry, gdzie na 1000 mieszkańców przypada zaledwie 136 mkw. powierzchni w centrach handlowych, a w Czechach wskaźnik ten wzrósł do 210 mkw. na 1000 mieszkańców.
W 2013 r. w Czechach oddano do użytku dwa duże obiekty: w marcu ukończono rozbudowę popularnego centrum handlowego należącego do Unibail-Rodamco Centrum Černý Most w Pradze (obecnie 90 000 mkw.), a w październiku firma Dandreet otworzyła regionalne centrum handlowe Galerie Šantovka o powierzchni 46 000 mkw. w Ołomuńcu.
W pierwszej połowie 2013 r. na Słowacji nie powstały żadne nowe centra handlowe. Jedynym obiektem otwartym w bieżącym roku było centrum wyprzedażowe One Fashion Outlet o powierzchni 15 000 mkw. w miejscowości Voderady pod Trnawą.
Piotr Kaszyński, Partner, dyrektor działu powierzchni handlowych Cushman & Wakefield w Polsce, powiedział: „Rok 2013 był kolejnym okresem dynamicznego rozwoju centrów handlowych w Polsce. W nowych i rozbudowanych obiektach oddano do użytku ok. 500 000 mkw. GLA, głównie w największych aglomeracjach. Warto tu wymienić między innymi Galerię Bronowice w Krakowie, Poznań City Center, Galerię Katowicką, Riviera Gdynia, Trzy Korony w Nowym Sączu i Galerię Solną w Inowrocławiu”.
W 2013 r. oddano do użytku rozbudowane w dwóch fazach centrum handlowe Árkád firmy ECE w Budapeszcie o powierzchni 20 000 mkw. GLA.
Prognozy
W 2014 r. otwartych zostanie w Europie 171 nowych centrów handlowych i 65 obiektów rozbudowanych, które dostarczą na rynek ok. 6,2 mln mkw. powierzchni GLA. Natomiast w Europie Środkowej deweloperzy planują oddać do użytku w przyszłym roku 30 nowych obiektów. Łącznie z rozbudowami nowa podaż w regionie w 2014 r. może wynieść ok. 760 000 mkw.
Michal Sotak, dyrektor działu badań w firmie Cushman & Wakefield w Czechach i na Słowacji, powiedział: „W Czechach realizowanych jest obecnie kilka projektów centrów handlowych, a na przyszły rok zaplanowano otwarcie między innymi obiektu Quadrio firmy CPI o powierzchni 8000 mkw. w Pradze oraz regionalnego centrum OC Kladno firmy Crestyl o powierzchni 26 000 mkw. w miejscowości Kladno”.
Matus Furman, dyrektor działu powierzchni handlowych firmy Cushman & Wakefield na Słowacji, powiedział: „Największym obiektem, który zostanie otwarty na Słowacji w przyszłym roku, będzie centrum handlowe Bory Mall o powierzchni 55 000 mkw. Będzie to główny obiekt handlowy w zachodniej części Bratysławy. W budowie są także regionalne centra handlowe City Arena Trnava i Forum Poprad, które staną się najważniejszymi inwestycjami handlowymi w Trnawie i Popradzie”.
W 2014 r. nie powstanie żadne nowe centrum handlowe na Węgrzech. Przygotowywane obecnie trzy obiekty zostaną oddane do użytku najwcześniej w latach 2015/16. Obejmują one: centrum handlowe Mundo o powierzchni 39 000 mkw. GLA firmy Echo Investment, Etele Square o powierzchni 40 000 mkw. GLA realizowane przez Futureal oraz projekt firmy ECE, który dostarczy 50 000 mkw. powierzchni GLA.
Podaż nowej powierzchni w centrach handlowych w 2014 r. utrzyma się na poziomie zbliżonym do tegorocznego, przy czym najwięcej obiektów przybędzie w dużych miastach takich jak Łódź (Sukcesja), Lublin (Atrium Felicity, Zamkowe Tarasy), Białystok (Galeria Jurowiecka) oraz w miastach średniej wielkości: Olsztyn (Galeria Warmińska), Kalisz (Galeria Amber), Siedlce (Galeria S), Jelenia Góra (Galeria Sudecka), Ostrołęka (Galeria Bursztynowa) i Starogard Gdański (Galeria Neptun). Według wstępnych prognoz w 2014 r. w Polsce otwartych zostanie 25 centrów handlowych o łącznej powierzchni 520 000 mkw. GLA, w tym 6 rozbudowanych obiektów (110 000 mkw. GLA).