Rynek transakcji inwestycyjnych w Europie Środkowo-Wschodniej (CEE)1 przeżywa okres intensywnego rozwoju, zwłaszcza w obszarze biurowym. Według danych Colliers International suma transakcji za rok 2014 na całym rynku inwestycji w biurowce wyniosła w CEE, wykluczając Rosję, ok. 3,1 mld euro2. Ponad 10% tej kwoty trafiło do Skanska, największego dewelopera biurowego w regionie. Firma może pochwalić się pozycją lidera rynku, ale także prekursora w zakresie wprowadzania nowych standardów budownictwa komercyjnego.
Budynki biurowe wciąż należą do aktywów najczęściej wybieranych przez inwestorów w Europie Środkowo-Wschodniej. Według Colliers International stanowiły one 38% wszystkich transakcji w 2014 roku. – „Silny wzrost gospodarczy, a także pozytywna perspektywa rozwoju firm wybierających CEE jako centrum rozwoju globalnych usług offshoringu i outsourcingu, nadal będą zwiększać popyt na biura. Dodatkowo, korzystny poziom cen w porównaniu do innych lokalizacji europejskich będzie prawdopodobnie motorem dalszego wzrostu apetytu na wysokiej jakości aktywa biurowe w 2015 roku oraz w latach kolejnych” – mówi Damian Harrington, dyrektor regionalny działu badań w Colliers International na Europę Wschodnią.
Liderem rynku w Europie Środkowo-Wschodniej jest Skanska Commercial Development Europe (CDE), spółka grupy Skanska odpowiedzialna za realizację nowoczesnych zielonych biurowców w regionie. Firma przekazała w ręce inwestorów w ubiegłym roku dziewięć budynków, w wyniku czego sprzedaże projektów biurowych w CEE stanowiły ponad 50% tego typu transakcji Skanska na globalnym rynku. Wśród sprzedanych projektów znajdują się: po jednym w Bukareszcie i Budapeszcie, dwa w Pradze oraz pięć budynków w Polsce – w takich miastach jak Kraków, Wrocław i Łódź. CEE to dla Skanska obecnie najszybciej rozwijający się rynek transakcji inwestycyjnych na świecie.
– „W 2014 roku inwestorzy kupili od nas budynki o łącznej wartości ponad 330 mln euro. To bardzo dobry wynik, stanowiący ponad 10% udziału w całym rynku transakcji w obszarze biurowym CEE. W 2015 roku portfolio sprzedażowe spółki powiększy się o siedem kolejnych budynków – w Pradze, Bukareszcie, Krakowie, Poznaniu i Katowicach. Przygotowaliśmy także ofertę portfelową czterech polskich inwestycji o łącznej powierzchni przekraczającej 63 tys. mkw.” – mówi Adrian Karczewicz, dyrektor ds. transakcji w Skanska CDE.
Zainteresowanie zagranicznych inwestorów Europą Środkowo-Wschodnią wciąż rośnie. Jak podaje JLL wartość transakcji sektora nieruchomości komercyjnych w 2014 roku w regionie osiągnęła około 7,8 mld euro, co stanowiło wzrost o 25% rok do roku3.
Skanska obserwuje wzrost zapytań inwestorów odnośnie budynków biurowych realizowanych przez firmę w stolicy Czech, Rumunii i Węgier, a także w największych polskich miastach. Przewagę na rynku mają duże, doświadczone firmy deweloperskie, wśród których Skanska CDE zajmuje pozycję lidera. Starają się one przyciągnąć największych i najważniejszych inwestorów. Mimo że niektóre instytucje finansowe mogą nie mieć dużego doświadczenia w działalności w danym kraju, będą skłonne zaufać rzetelnemu i wiarygodnemu partnerowi. Podczas podejmowania decyzji inwestorzy kierują się takimi czynnikami jak: wiarygodność dewelopera, umiejscowienie budynku na przyszłościowym rynku pod względem rozwoju biznesu firm-najemców, doskonała jakość wykonania obiektu potwierdzona certyfikatami, a także zgodność z najnowszymi trendami w budownictwie. Skanska przykłada do tych aspektów olbrzymią staranność.
– „Standardowo przeprowadzamy proces nazywany pre-due diligence, w którym dokonujemy wnikliwej oceny obiektu, jego przygotowania, kompletności dokumentacji oraz jego mocnych i słabych stron. Klient dostaje od nas doskonale przygotowany produkt – pod każdym względem” – podkreśla Adrian Karczewicz.
---
W kolejnych latach Skanska CDE zamierza dalej umacniać swoją pozycję na rynku, sprzedając siedem lub osiem nowych budynków rocznie.
1 ang. Central and Eastern Europe (CEE)
2 Research & Forecast Report, Eastern Europe | Investment, Q1 2015, Opportunity Knocks for CEE? Colliers international, 2015
3 CEE Investment Market Pulse 2014, JLL