W polskich miastach coraz częściej obserwujemy zjawisko likwidacji centrów handlowych. Obiekty, które jeszcze niedawno symbolizowały rozwój i konsumpcyjny sukces, dziś są zamykane, wyburzane lub przekształcane w zupełnie nowe przestrzenie. Trend ten nabiera tempa i może na trwałe zmienić krajobraz urbanistyczny kraju.
Zmierzch centrów handlowych
W ostatnich latach liczba zamykanych galerii handlowych w Polsce znacząco wzrosła. Obiekty, które niegdyś przyciągały tłumy klientów, dziś zmagają się z malejącym zainteresowaniem, spadkiem rentowności oraz rosnącymi kosztami utrzymania. W efekcie wiele z nich nie jest w stanie utrzymać się na rynku.
Zmieniające się realia gospodarcze oraz rosnące ceny gruntów w dużych miastach skłaniają inwestorów i samorządy do poszukiwania bardziej dochodowych form zagospodarowania tych terenów. Coraz częściej pojawiają się koncepcje przekształcenia dawnych centrów handlowych w nowoczesne biurowce, osiedla mieszkaniowe, centra logistyczne czy tereny zielone.
Konsumencka rewolucja po pandemii
Pandemia COVID-19 znacząco wpłynęła na nawyki zakupowe Polaków. Coraz więcej osób wybiera zakupy online, ceniąc wygodę i oszczędność czasu. Tradycyjne galerie handlowe, z rozbudowaną infrastrukturą i wysokimi kosztami operacyjnymi, tracą na znaczeniu. W efekcie wiele z nich nie jest w stanie sprostać nowym oczekiwaniom konsumentów.
Niektóre galerie przechodzą metamorfozę
Choć wiele obiektów znika z mapy, część z nich przechodzi gruntowną modernizację, dostosowując się do nowych realiów rynkowych. Przykładem może być Galeria Atrium Targówek w Warszawie, która po rozbudowie zyskała 8,6 tys. m² dodatkowej powierzchni. Powstało nowe skrzydło z aleją modową, strefa gastronomiczna została odnowiona, a elewacja i wejścia zyskały nowoczesny wygląd. Dzięki tym zmianom centrum handlowe stało się bardziej atrakcyjne dla wymagających klientów.
Lista zlikwidowanych i przeznaczonych do rozbiórki galerii
Proces likwidacji centrów handlowych w Polsce nie jest już incydentalny — to wyraźny trend. Poniżej przedstawiamy przykłady obiektów, które zostały już rozebrane lub wkrótce znikną z miejskiego krajobrazu:
• Galeria Plaza (Kraków) – zamknięta w 2021 roku, rozebrana w 2023. W jej miejscu powstaje kompleks biurowo-usługowy.
• Galeria Malta (Poznań) – zakończyła działalność w 2023 roku, rozbiórka rozpoczęła się w 2024. Planowane osiedle mieszkaniowe.
• Centrum meblowe Jupiter (Warszawa) – rozebrane w 2022 roku. Na jego miejscu powstaje luksusowe osiedle Towarowa 22.
• Arkady Wrocławskie (Wrocław) – zakończenie działalności w 2024 roku, rozbiórka potrwa do 2026.
• Dom Mody Klif (Warszawa) – po 25 latach działalności planowana rozbiórka. W miejscu galerii powstanie kompleks mieszkaniowy.
• Górczyńskie Centrum Handlowe (Poznań) – rozbiórka rozpoczęta w 2024 roku, przyszłość terenu nie jest jeszcze znana.
• Alfa Centrum (Gdańsk) – planowana rozbiórka, jednak miasto nie zaakceptowało projektu nowej zabudowy.
Nowa era miejskiej przestrzeni
Zmiany w sektorze centrów handlowych są nieuniknione. W obliczu nowych wyzwań ekonomicznych, technologicznych i społecznych, miasta oraz inwestorzy redefiniują funkcje przestrzeni komercyjnych. Choć dla wielu mieszkańców znikające galerie handlowe są symbolem końca pewnej epoki, dla urbanistów i deweloperów to szansa na stworzenie bardziej funkcjonalnych, nowoczesnych i zrównoważonych przestrzeni miejskich.