Rząd skupia się na liberalizacji prawa dla elektrowni wiatrowych. Wyzwaniem pozostaje magazynowania energii z OZE

Polski rząd zapowiada prace nad nowymi regulacjami, które mają ułatwić lokalizowanie elektrowni wiatrowych na lądzie. Proponowane zmiany obejmują zniesienie zasady 10H, ustalenie minimalnych odległości od obszarów chronionych oraz usprawnienie planowania inwestycji. Choć te kroki mogą przyspieszyć rozwój energetyki wiatrowej, pojawiają się poważne obawy, że pomijane są problemy związane z magazynowaniem energii z odnawialnych źródeł (OZE).

Z jednej strony, nowe przepisy mogą oznaczać niższe rachunki za prąd dzięki tańszej energii odnawialnej. Z drugiej strony, jeśli rząd nie zajmie się problemem magazynowania energii, Polacy mogą mieć problemy z niestabilnymi dostawami energii, co może wpłynąć na ich codzienne życie, np. przerwy w dostawie prądu czy wahania jego cen. Dodatkowo, planowane inwestycje mogą wpłynąć na wartość nieruchomości ulokowanych blisko turbin wiatrowych.

Federacja Przedsiębiorców Polskich (FPP) ostrzega, że bez odpowiednich rozwiązań w zakresie magazynowania energii, szybki rozwój OZE może prowadzić do problemów z jej efektywnym wykorzystaniem. Problem magazynowania nadwyżek energii staje się coraz bardziej palący, zarówno w Polsce, jak i w całej Europie.

– Nowe przepisy mogą przyczynić się do dynamicznego wzrostu liczby instalacji wiatrowych, ale pytanie, gdzie będziemy magazynować wyprodukowaną energię, pozostaje bez odpowiedzi. W projektowanych regulacjach brakuje rozwiązań wspierających rozwój infrastruktury do magazynowania energii z OZE, a technologie takie jak elektrownie szczytowo pompowe to sprawdzone rozwiązania znane od ponad 100 lat, które mogą świetnie uzupełnić plany rządu – podkreśla Marek Kowalski, Przewodniczący FPP.

Warto podkreślić, że w kontekście Niebieskiego Ładu (BLUE DEAL), który z budżetem bliskim 400 miliardów euro przewiduje znaczne inwestycje w infrastrukturę wodną a skuteczne magazynowanie energii będzie kluczowe dla realizacji europejskich celów klimatycznych. Energetyka wodna stanowi bowiem główne źródło energii odnawialnej w globalnej produkcji energii elektrycznej, dostarczając ponad 70% zasobów.

Jednym z obiecujących rozwiązań są nowoczesne elektrownie szczytowo-pompowe (ESP), które mogą działać nawet w trudnych warunkach geograficznych, dzięki wykorzystaniu zbiorników wypełnionych płynem o gęstości 2,5 razy większej niż woda. Taka technologia umożliwia efektywne magazynowanie energii nawet na niskich wzniesieniach, co znacząco zwiększa potencjał ESP w Polsce.

W Polsce planowane są inwestycje związane z budową nowych elektrowni szczytowo-pompowych o łącznej mocy 2,5 GW, które mają wzmocnić krajowy system energetyczny.

Na uwagę zasługują takie projekty jak Elektrownia Tolkmicko, Elektrownia Młoty oraz Elektrownia Rożnów II, które stanowią trzon nowych inwestycji w tym obszarze. Pomimo ogromnej skali tych przedsięwzięć, warto zauważyć, że dzięki nowoczesnej technologii możliwe jest także budowanie mniejszych jednostek ESP, które doskonale sprawdzają się w lokalnych warunkach.

Tomasz Wojtczak, Dyrektor Zarządzający Amiblu w Polsce, zaznacza: – Polska dysponuje odpowiednimi lokalizacjami do budowy elektrowni szczytowo-pompowych, szczególnie w rejonach górskich, jak Sudety czy Karpaty. Rozważmy również wykorzystanie różnicy wysokości w zamkniętych kopalniach węgla kamiennego. Wyrobiska pokopalniane mogą nie tylko służyć jako zbiorniki ESP, ale także wspierać rekultywację terenów i tworzyć nowe miejsca pracy.

Rządowa ustawa z kwietnia 2023 r., która upraszcza procedury inwestycyjne dla elektrowni szczytowo-pompowych, spotyka się z krytyką. Choć ma przyspieszyć realizację takich projektów, niesie ze sobą ryzyko społecznych i środowiskowych konfliktów, ponieważ upraszcza wywłaszczenia i przyznaje inwestycjom status celu publicznego. Brak odpowiednich przepisów w zakresie magazynowania energii może sprawić, że te inwestycje nie będą dochodziły do skutku.

Marek Kowalski, Przewodniczący FPP, podkreśla: – W Wielkiej Brytanii i Irlandii realizowanych jest obecnie aż 165 projektów ESP. Rząd Szkocji niedawno zatwierdził budowę podziemnej elektrowni szczytowo-pompowej o mocy 600 MW i wartości 500 milionów funtów. Polska powinna podążać tym śladem, aby skutecznie konkurować na rynku energii i zapewnić przyszłość naszego systemu energetycznego.

W całej Europie trwa intensywna dyskusja na temat skutecznych metod magazynowania energii, szczególnie w kontekście unijnych regulacji dotyczących OZE w ramach zaktualizowanej dyrektywy o odnawialnych źródłach energii (Renewable Energy Directive, RED). Nowe przepisy, które weszły w życie w listopadzie 2023 roku, mają na celu zwiększenie udziału OZE w całkowitym zużyciu energii do co najmniej 42,5% do 2030 roku, z celem osiągnięcia nawet 45% w tym samym czasie. W ramach tych regulacji, kraje członkowskie będą musiały ustanowić krajowe limity oraz promować rozwój infrastruktury do produkcji i magazynowania energii odnawialne.

To kluczowy moment, aby Polska skupiła się na nowoczesnych technologiach magazynowania energii, które mogą zapewnić stabilność dostaw i efektywność energetyczną. Federacja apeluje do rządu o kompleksowe podejście do problematyki energetycznej. Bez jasnych regulacji dotyczących magazynowania energii z OZE, Polska może napotkać trudności w osiągnięciu celów klimatycznych i energetycznych, pozostając w tyle za innymi krajami, które już wdrażają zaawansowane rozwiązania w tej dziedzinie.

Powyższe kwestie zostaną omówione 24 września 2024 roku w hotelu Sheraton w Warszawie podczas Blue Deal Congress. W trakcie Kongresu kluczowi decydenci z Europy, przedstawiciele świata biznesu i osoby działające w NGO pochylą się także nad najskuteczniejszymi metodami działania i rozwiązaniami w zakresie zarządzania wodą. Gośćmi kongresu będą m.in.: Minister Infrastruktury Dariusz Klimczak oraz przedstawiciel Ministerstwa Klimatu i Środowiska Miłosz Motyka.