Rynek nieruchomości handlowych nieustannie ewoluuje pod wpływem zmieniających się preferencji klientów oraz sytuacji w otoczeniu ekonomicznym i prawnym. Obecnie jesteśmy świadkami wieloaspektowej transformacji, która definiuje na nowo przyszłość całego sektora retail. Zwrot konsumentów ku obiektom handlowym znajdującym się blisko miejsca zamieszkania, wciąż silne ich przywiązanie do tradycyjnych form zakupów, a także postępująca zielona transformacja to główne czynniki determinujące perspektywy rozwoju galerii handlowych i centrów convenience – wskazują eksperci MVGM, wiodącego na polskim rynku zarządcy nieruchomości.
Choć pandemia i związane z nią ograniczenia w handlu minęły, a najemcy już w ubiegłym roku odnotowali powrót klientów, to ostatnie kilkanaście miesięcy przyniosło wiele wyzwań dla właścicieli nieruchomości handlowych. Rosnąca inflacja i zmniejszanie wydatków przez konsumentów, a także wzrost kosztów operacyjnych oraz potrzeba wdrażania zasad ESG na nowo określają współczesny krajobraz rynku.
Jak najbliżej klientów
Pandemia zwiększyła znaczenie zakupów w pobliżu miejsca zamieszkania. Oszczędność czasu na dojazd, lokalizacja w mniejszych miastach oraz obecność marek typu value retailers stają się kluczowymi atutami mniejszych formatów handlowych, które skutecznie przyciągają klientów.
– Obiekty typu convenience cieszą się dużą popularnością zarówno wśród klientów, którym zależy na szybkich zakupach i oszczędnościach, jak i wśród inwestorów poszukujących bezpiecznych aktywów. Stabilnie rozwijają się także duże obiekty znajdujące się w najatrakcyjniejszych lokalizacjach, czego przykładem może być zarządzane przez MVGM Centrum Handlowe Forum w Gliwicach. Według przeprowadzonych przez nas badań, aż 40% mieszkańców, będących w strefie zasięgu galerii deklaruje, że są jej wiernymi klientami i regularnie dokonują tu zakupów – zaznacza Martyna Pustuł, Head of Retail Property Management, MVGM.
Wyjście inwestorów naprzeciw oczekiwaniom konsumentów widoczne jest także w niesłabnącej popularności projektów mixed-use, łączących funkcje mieszkaniowe, biurowe, usługowe i handlowe, w harmonijną całość. Tego typu inwestycje oferują wiele korzyści zarówno dla mieszkańców, jak i biznesu.
– Inwestycje mixed-use lokowane są często na rewitalizowanych, atrakcyjnie położonych terenach miejskich. Integracja różnych funkcji w jednej inwestycji odpowiada na jedną z najważniejszych potrzeb współczesnych konsumentów, czyli bliskość handlu i usług względem miejsca zamieszkania. Stwarza wygodę i ułatwia codzienne życie, ponieważ wszystko, czego potrzebują, znajduje się w tzw. strefie miasta 15-minutowego. To sprawia, że zainteresowanie najemców projektami mixed-use utrzymuje się na wysokim poziomie. Oczywiście, kierują się oni różnymi strategiami pozycjonowania marek, a co za tym idzie – posiadają różne preferencje związane z wyborem formatu handlowego dla rozwoju swoich sklepów, ale niezmiennie dążą do tego, by być jak najbliżej swoich klientów – podkreśla Małgorzata Słowik, Leasing Director, MVGM.
W poszukiwaniu synergii
W ciągu ostatniej dekady rynek e-commerce w Polsce dynamicznie się rozwijał. Według danych Izby Gospodarki Elektronicznej[1] odsetek internautów kupujących w sieci wzrósł przez ostatnie dziesięć lat niemalże dwukrotnie. Jednak mocna pozycja sektora e-commerce nie zachwiała przywiązania konsumentów do tradycyjnych form zakupów i odwiedzania centrów handlowych. Widać, że po okresie pandemii galerie handlowe znów cieszą się popularnością, a obecna sytuacja gospodarcza nie zniechęca klientów.
– W zarządzanych przez nas centrach handlowych notujemy wzrost obrotów, który nie wynika wyłącznie z rosnących cen produktów i usług. Obserwujemy, że klienci odwiedzają galerie handlowe trochę rzadziej niż jeszcze kilka lat temu, ale jednorazowo kupują więcej. Chcą lepiej planować wydatki i dokonywać przemyślanych zakupów w czasach wysokiej inflacji i rosnących kosztów – zauważa Martyna Pustuł.
Ostatni rok potwierdził, że e-commerce nie zagraża tradycyjnym zakupom, a jest ich synergicznym dopełnieniem. Zarówno najemcy obiektów handlowych, jak i ich klienci z powodzeniem łączą korzystanie z tych dwóch form handlu.
– Zakupy w internecie zaspokajają tylko jedną potrzebę – kupna danych produktów. Odwiedziny w centrum handlowym stymulują więcej zmysłów, pozwalają na lepszą ocenę produktów, a także są sposobem na spędzanie wolnego czasu z przyjaciółmi, czy z rodziną. Jeżeli ktoś szuka kontaktu z drugim człowiekiem, zawsze wybierze tradycyjny obiekt handlowy jako miejsce zakupów. Równocześnie widzimy, że trendy e-commerce przenikają do handlu stacjonarnego, a najemcy galerii z powodzeniem wykorzystują synergię obu tych kanałów – dodaje Martyna Pustuł.
Zielona ewolucja
Regulacje prawne związane z ESG, rosnące koszty eksploatacyjne i większe zainteresowanie inwestorów obiektami z zielonymi certyfikatami, wpływają na kształt całego sektora nieruchomości komercyjnych, motywując rynek do wdrażania proekologicznych rozwiązań. Także w centrach handlowych oraz obiektach convenience jest to ważny i wciąż rozwijany obszar. Stosowane są tu zrównoważone i odpowiedzialne praktyki biznesowe, które uwzględniają aspekty środowiskowe, społeczne i te związane z zarządzaniem nieruchomością.
– ESG w centrach handlowych odnosi się m.in. do redukcji negatywnego wpływu na środowisko poprzez dążenie do zwiększenia efektywności energetycznej, ograniczenia emisji gazów cieplarnianych, stosowania odnawialnych źródeł energii, optymalizacji zarządzania odpadami czy promowania działań proekologicznych wśród najemców. Koncentrujemy się także na pozytywnym oddziaływaniu na społeczność lokalną. Centra handlowe mogą wspierać programy społeczne oraz inicjatywy charytatywne, a także organizować wydarzenia kulturalne i edukacyjne. Aspekt zarządzania odnosi się do odpowiedzialnego i transparentnego podejścia w prowadzeniu centrów handlowych. Wdrażanie praktyk ESG to również przestrzeganie wysokich standardów etycznych i korzystanie z odpowiednich systemów zarządzania ryzykiem – podsumowuje Małgorzata Słowik.
Zastosowanie zasad zrównoważonego rozwoju w obiektach handlowych podnosi ich atrakcyjność także dla klientów, którzy coraz bardziej zwracają uwagę na etyczne i proekologiczne podejście firm. Należy jednak podkreślić, że realizacja strategii ESG w sektorze retail wymaga zaangażowania zarówno ze strony zarządców nieruchomości, najemców, jak i właścicieli. Kluczową rolę odgrywa również edukacja, aby wszyscy uczestnicy rynku nieruchomości handlowych mieli świadomość korzyści wynikających ze zrównoważonej działalności.
[1] Raport "Dekada polskiego e-commerce", Izba Gospodarki Elektronicznej.