Jak utrzymać maszyny robocze w dobrym stanie – przewodnik dla operatorów i właścicieli sprzętu

Maszyny robocze odgrywają kluczową rolę w różnych branżach, zapewniając niezbędną moc i efektywność w wykonywaniu różnorodnych zadań. Jednak aby utrzymać maszyny w optymalnym stanie i zapewnić ich długotrwałą wydajność, konieczne jest właściwe zarządzanie konserwacją i utrzymaniem. W artykule tym przedstawimy przewodnik dla operatorów i właścicieli maszyn roboczych, którzy pragną w pełni wykorzystać potencjał swojego sprzętu. Zapraszamy do czytania!

Jak konserwacja wpływa na efektywność maszyn roboczych?

Konserwacja to zestaw rutynowych zadań wykonywanych przez operatora, takich jak nadzorowanie połączeń czy smarowanie.

Większość urządzeń co 4-8 motogodzin wymaga interwencji. Stosowanie się do pewnych zasad może znacznie wydłużyć ich okres eksploatacji, czasami nawet o kilka lat.

Regularna konserwacja jest niezbędna dla prawidłowego działania wielu urządzeń i systemów, jednak nie wszyscy ludzie zdają sobie z tego sprawę lub chcą poświęcić czas na te czynności.

Oto kilka typowych wymówek, które możemy usłyszeć na co dzień:

• "Nie mam na to czasu." Często ludzie są zbyt zajęci lub przekonani, że mają ważniejsze rzeczy do zrobienia.
• "To jest zbyt skomplikowane.” Dla niektórych osób konserwacja może wydawać się zbyt trudna lub skomplikowana, zwłaszcza jeśli wymaga specjalistycznych umiejętności lub narzędzi.
• "Nie znam się na tym." Czasami ludzie mogą czuć się niekomfortowo, podejmując się zadań, na które nie mają wystarczającej wiedzy lub doświadczenia.
• "Jest to zbyt drogie." Konserwacja może wymagać pewnych kosztów – zakupu narzędzi, części zamiennych lub wynajęcia specjalisty.
• "Moje urządzenie działa dobrze bez konserwacji." Niektóre osoby mogą sądzić, że ich urządzenie działa poprawnie bez regularnej konserwacji, nie zdając sobie sprawy, że brak troski może prowadzić do poważniejszych problemów w przyszłości.

Jest kilka prostych, lecz niezmiernie ważnych dla długowieczności maszyny zadań, o których nie należy zapominać, takich jak:

• aplikacja smaru na połączenia i łożyska,
• higiena chłodnicy,
• inspekcja i czyszczenie filtrów,
• przegląd mający na celu wykrycie potencjalnych problemów, jak na przykład wycieki, luzy czy pęknięcia,
• uzupełnianie płynów,
• regulacja naprężenia pasów klinowych,
• kontrola ciśnienia w oponach lub napięcia gąsienic.

Materiał partnera

Planowanie cyklicznych kontroli technicznych

Techniczne oceny maszyny powinien dokonać wykwalifikowany mechanik. W określonych sytuacjach może to zrobić operator koparki, lecz tylko jeśli jest jedynym użytkownikiem tego sprzętu i otrzymał adekwatne szkolenie.

Nasze doświadczenie pokazuje, że przegląd nie powinien ograniczać się tylko do wymiany filtrów i płynów.

Istotne jest wykorzystanie nabytej wiedzy i zwrócenie uwagi na aspekty, takie jak:

• Kontrola stanu połączeń typu sworzeń-tuleja oraz potencjalne regulacje luzu za pomocą specjalnych podkładek, proces znany jako shimowanie.
• Ocena kondycji opon lub gąsienic, aby odpowiednio wcześnie złożyć zamówienie na nowe, jeśli zajdzie taka potrzeba.
• Monitorowanie pracy silnika, co obejmuje sprawdzenie luzów zaworowych, ewentualnych wycieków, separatora paliwa, oraz czystości filtrów powietrza.
• Sprawdzenie stanu hamulców i systemów bezpieczeństwa.
• Weryfikacja problemów, które są charakterystyczne dla danego modelu maszyny.

Przeprowadzenie testów wydajności, na przykład szybkości operacji roboczych czy prędkości jazdy, aby ocenić kondycję systemów sterowania hydrauliką.

Jak często powinniśmy przeprowadzać przeglądy?

Podstawową zasadą jest przestrzeganie instrukcji z DTR, jednak czasem zalecane jest przyspieszenie niektórych działań. Na przykład, jeśli nasza maszyna jest eksploatowana bardziej intensywnie niż zwykle – pokonuje dłuższe trasy niż inne maszyny tego samego modelu – rozważmy częstsze wymiany oleju w przekładniach, mostach czy zwolnicach.

Materiał partnera

W przypadku pominięcia przeglądu – jakie kroki podjąć?

Najlepiej jak najszybciej nadrobić zaległe zadania i powrócić do pierwotnego harmonogramu serwisowego. Nie zaleca się przesuwania terminów, ponieważ kolejne przeglądy z reguły różnią się zakresem wykonywanych czynności. Nieuporządkowany harmonogram przeglądów często prowadzi do przeoczenia pewnych elementów w planie konserwacji i zwiększa ryzyko wystąpienia awarii.

Szkolenie personelu

Każdy nowy operator, bez względu na to, czy posiada już 20-letnie doświadczenie na podobnym sprzęcie, powinien poddać się ocenie w okresie wprowadzenia.

Zapewnienie, że nowy operator zostanie przeszkolony przez serwis producenta w codziennych czynnościach, niezbędnych do wykonania przy maszynie, stanowi niewielki koszt w porównaniu do potencjalnych ryzyk, takich jak przestoje, awarie głównych komponentów lub utrata gwarancji z powodu niewłaściwego użytkowania.

Jest oczywiste, ale często pomijane, że operator powinien zapoznać się z dokumentacją techniczną i ruchową maszyny. Jeśli nie posiadasz takiej dokumentacji, autoryzowany serwis z pewnością dostarczy jej kopię. Kilka godzin poświęconych na lekturę może zaoszczędzić znaczny czas i koszty w przyszłości.

Zawsze należy zadbać o jakość wiedzy operatora, aby główną przyczyną awarii nie była "łączność między siedzeniem a kierownicą".

Prowadzenie maszyny w granicach jej możliwości

Każda maszyna ma swoje granice, a przekroczenie ich jest jak zaciąganie kredytu, który w końcu trzeba spłacić.

• Limity godzin pracy na dobę pozwalają maszynie na odpoczynek i schłodzenie.
• Ograniczenia dotyczące obciążenia elementów roboczych wpływają na tempo powstawania luzów i ryzyko pęknięcia konstrukcji.
• Ograniczenia temperatury otoczenia mają znaczenie przy pracy w wysokich temperaturach, aby zapobiegać przegrzewaniu się komponentów, wyciekom i awariom. Również przy niskich temperaturach mogą decydować o odpowiedniej gęstości oleju i zapewnieniu odpowiedniego smarowania. W niektórych przypadkach można rozszerzyć te zakresy, stosując różne rodzaje olejów, ale należy skonsultować się z autoryzowanym serwisem.
• Ograniczenia dotyczące nachylenia terenu są równie istotne – nie każdy silnik spalinowy jest w stanie utrzymać odpowiednie smarowanie podczas pracy na stromym zboczu przez dłuższy czas (powyżej 20 minut).

Ograniczenia te mogą mieć wiele innych aspektów, dlatego warto zapoznać się z nimi, czytając dokumentację producenta lub korzystając z doświadczonego serwisu do przeszkolenia operatorów.

Monitorowanie parametrów pracy maszyny

Często zdarza się, że wyłączamy sygnały dźwiękowe lub kontrolki, aby nie przeszkadzały operatorowi w pracy. Rozumiemy, że czasami maszyna faktycznie działa bez czujników, zaworów lub przy niskim poziomie płynów. Jednak czy taka praca, powielana przez wiele lat, nie prowadzi do przyspieszonego zużycia i utraty wartości maszyny?

Uważamy, że warto zwrócić uwagę na każde ostrzeżenie, usunąć wycieki i wyeliminować luz. Te działania mogą zająć pewien czas i wymagać zakupu części zamiennych, ale przyczyniają się do utrzymania wydajności, bezpieczeństwa i wartości maszyny przez cały okres jej użytkowania.

Może warto rozważyć możliwość zainstalowania systemu monitorującego parametry maszyny, który przesyła informacje na komputer, w tym analizy spalania, trybu pracy, przestojów, kody błędów itp. Dzięki takiemu systemowi będziesz mógł monitorować bieżącą pracę maszyny oraz jej wykorzystanie w dłuższej perspektywie czasowej.

Komunikacja z serwisem specjalistycznym

Jeśli jesteś zarówno właścicielem, jak i operatorem maszyny, łatwiej będzie Ci nawiązać współpracę z wybranym serwisem, przekazując im wszelkie usterki i monitorując proces ich naprawy.

Jednak sytuacja komplikuje się, gdy masz kilku operatorów, a odpowiedzialność za stan maszyny spoczywa na kierowniku parku maszyn. W takim przypadku zalecamy ustalenie sztywnego harmonogramu konserwacji oraz wyznaczenie jednego kanału raportowania usterek. Tworzenie grupy na wybranym komunikatorze umożliwi gromadzenie informacji o stanie maszyny, przeprowadzonych przeglądach oraz zauważonych usterkach w jednym miejscu.

Im szybciej opis problemu, zdjęcia i filmy dotrą do serwisu, tym większa szansa na usunięcie usterki przy mniejszych kosztach. Dlatego ważne jest przekazywanie tych informacji do serwisu jak najszybciej.

Podsumowanie

Aby efektywnie zarządzać kosztami utrzymania maszyny, warto pamiętać o kilku rzeczach:

• Współpraca operatora z serwisem prowadzi do mniejszej liczby kosztownych usterek, przestojów i zwiększa wartość maszyny na rynku wtórnym.
• Uwzględnij warunki pracy i intensywność użytkowania maszyny przy planowaniu regularnych przeglądów.
• Jeśli kilku operatorów korzysta z tej samej maszyny, ważne jest, aby niezależny mechanik regularnie sprawdzał jej stan.
• Nawiąż współpracę z jednym serwisem i działajcie wspólnie, ponieważ jest to bardziej ekonomiczne rozwiązanie w dłuższej perspektywie czasu.
• "Jeśli nie smarujesz, nie jedziesz..." Rozważ zainstalowanie systemu centralnego smarowania i przestrzegaj harmonogramu wymiany płynów zgodnie z zaleceniami producenta, wezwij serwis do ich przeprowadzenia.

Przestrzeganie tych zasad pomoże w skutecznym zarządzaniu kosztami utrzymania maszyny oraz zwiększy jej wartość i niezawodność w przyszłości.