MARIA wraca do pracy! To jedyny działający reaktor jądrowy w Polsce

Bardzo dobra wiadomość! 31 lipca br. Prezes Państwowej Agencji Atomistyki wydał zezwolenie na eksploatację reaktora badawczego MARIA. Decyzja jest bezterminowa. Reaktor zlokalizowany w Narodowym Centrum Badań Jądrowych w Świerku pod Warszawą od lat stanowi filar polskiej nauki oraz medycyny nuklearnej. To jedyny w Polsce czynny reaktor jądrowy – i jednocześnie jeden z najważniejszych tego typu obiektów w Europie Środkowej. Jego zadania wykraczają daleko poza tradycyjną naukę: MARIA jest kluczowym producentem radioizotopów stosowanych m.in. w diagnostyce i leczeniu pacjentów onkologicznych. Izotopy takie jak molibden-99, jod-131 czy lutet-177, powstające w Świerku, trafiają do szpitali nie tylko w Polsce, ale i na całym świecie.

Po przeprowadzeniu kompleksowej oceny wniosku Narodowego Centrum Badań Jądrowych Prezes Państwowej Agencji Atomistyki podjął decyzję w sprawie wydania nowego zezwolenia dla reaktora MARIA. Decyzję Prezesa PAA poprzedziła wielomiesięczna analiza i ocena wszystkich dokumentów dołączonych do wniosku, podczas której wielokrotnie wzywano wnioskodawcę do wyjaśnień i uzupełnień w kwestiach, które nie były precyzyjne, a dotyczyły bezpieczeństwa użytkowania obiektu.

Zgodnie z przepisami ustawy - Prawo atomowe, projekt zezwolenia został przedstawiony do opinii Radzie ds. Bezpieczeństwa Jądrowego i Ochrony Radiologicznej (BJiOR), a następnie wnioskodawcy. Ostatecznie 31 lipca 2025 Prezes PAA podpisał bezterminowe zezwolenie na eksploatację reaktora. W treści zezwolenia Prezes PAA określił szczegółowe warunki eksploatacji reaktora, których przestrzeganie przez Narodowe Centrum Badań Jądrowych, gwarantuje bezpieczne funkcjonowanie obiektu.

Eksploatacja reaktora, w tym postępowanie zgodnie z warunkami zezwolenia będzie sprawdzane podczas regularnych kontroli inspektorów dozoru jądrowego Państwowej Agencji Atomistyki, a także w ramach okresowych ocen bezpieczeństwa.

– Dla nas to bardzo dobra wiadomość i wręcz ulga. Reaktor pełni bardzo ważną rolę, ale wymogi bezpieczeństwa jądrowego zawsze muszą być spełnione. Teraz, kiedy wszystkie niezbędne analizy i procedury zostały odpowiednio przygotowane i zaakceptowane, Maria może wrócić do pracy a priorytetem jest realizacja programu modernizacji, który pozwoli jej pracować kolejne 20 lat. – powiedział Minister Energii Miłosz Motyka.

Fot. Ministerstwo Przemysłu / Narodowe Centrum Badań Jądrowych