Eksperci Jones Lang LaSalle podsumowali sytuację na rynku centrów handlowych w Polsce na koniec III kw. 2012 r. Najważniejsze wnioski płynące z nowego raportu to:
- Podaż. Rynek centrów handlowych w III kw. 2012 r. powiększył się o niespełna 31 600 mkw. powierzchni handlowej w dwóch centrach, zrealizowanych na południu kraju przez polskiego dewelopera P.A. Nova: Galerię Miodową w Kluczborku (10 600 mkw. GLA) oraz Odrzańskie Ogrody w Kędzierzynie – Koźlu (21 000 mkw. GLA). Potwierdza to trend zainteresowania deweloperów i najemców mniejszymi rynkami, nawet poniżej 50 000 mieszkańców.
- Popyt. Polska pozostaje atrakcyjnym rynkiem dla międzynarodowych sieci handlowych. W ostatnim czasie pojawiło się kilka nowych marek, np. Victoria’s Secret Beauty & Accessories oraz American Eagle Outfitters (obydwie w Warszawie). Debiut pierwszego w kraju sklepu Hollister z sieci Abercrombie & Fitch zapowiadany jest w Galerii Mokotów. Niemiecka marka zoologiczna Fressnapp / Maxi Zoo również pojawi się w stolicy. Brytyjskie sieci (Debenhams, All Saints, French Connection, Superdry), a także amerykańskie Disney store czy Banana Republic również poszukują możliwości zaistnienia na polskim rynku.
Pojawienie się sieci Bath&Body Works to dobry przykład rosnącego potencjału sektora „zdrowie i uroda”, który odnotował silny wzrost obrotów z mkw. ze wszystkich branż. Powiększa się również liczba sklepów DIY („dom i ogród”) – w ostatnim czasie najwięcej lokali otworzyła Castorama. Poszerza się też spektrum operatorów w branży obuwniczej (wejście na rynek Centro i Kari). Z kolei marka CCC zwiększa format swoich lokali. Warto wspomnieć, że Grupa LPP zapowiedziała rozszerzenie swojego portfolio poprzez wprowadzenie nowej marki Sinsay na początku 2013 r. Sieć H&M, która niedawno zadebiutowała nową marką (COS), poinformowała o planach utworzenia kolejnego konceptu handlowego - & Other Stories. Inaczej prezentuje się sytuacja w sektorze RTV/AGD, zmagającym się z rosnącą konkurencją ze strony sklepów on-line.
- Poziom pustostanów i czynsze. Poziom pustostanów w miastach pow. 200 000 mieszkańców wyniósł na koniec I poł. br. ok. 3% (wzrost o ok. 1% w stosunku do grudnia 2011 r.). Najwięcej wolnej powierzchni zaobserwowano na rynkach, na których w ostatnim okresie pojawiły się nowe obiekty, m.in. w Kielcach, Trójmieście i Wrocławiu. Miasta, w których odsetek pustostanów jest obecnie najniższy to m.in. Szczecin i Lublin.
Stawki czynszowe za najlepsze lokale w wiodących centrach nie uległy zmianie w analizowanym kwartale. Najwyższy poziom stawek czynszowych za powierzchnie typu „prime” odnotowuje się w Warszawie (€ 80 – € 95 / mkw. / m-c). W pozostałych głównych aglomeracjach za najem lokali tego typu płaci się między € 40 a € 55 / mkw. / m-c. W miastach od 100 do 300 000 mieszkańców stawki czynszowe kształtują się na poziomie pomiędzy € 21 a € 40 / mkw. / m-c, natomiast w nieco mniejszych (od 50 do 100 000 mieszkańców) - € 20 do € 27 / mkw. / m-c. Nadal właściciele i deweloperzy muszą być przygotowani na silną presję najemców na obniżkę czynszów oraz wysokie oczekiwania co do wkładu finansowego w wykończenie lokali. Dotyczy to głównie obiektów niżej pozycjonowanych, a nie liderów danego rynku.
- Trendy i perspektywy dalszego rozwoju. Najbardziej aktywny okres pod względem otwarć przypadnie na ostatni kwartał, podczas którego można spodziewać się 162 000 mkw. nowej podaży w siedmiu nowych i trzech rozbudowanych obiektach. W całym 2012 r. rynek urośnie o 415 000 mkw. powierzchni najmu. To poziom porównywalnym do lat 2011 i 2010, co jest oznaką stabilnego rozwoju rynku. Obecnie w całym kraju w budowie jest 690 000 mkw. z perspektywą otwarcia do końca 2014 r.
Zainteresowanie mniejszymi miastami rośnie, jednak duże rynki z rozbudowaną już ofertą handlową nadal pozostają w planach deweloperów. W perspektywie kilku lat spodziewamy się, że aglomeracje wzbogacą się o kilka nowoczesnych obiektów. Kluczowe projekty obejmują zarówno te będące już w fazie budowy (m.in. Plac Unii w Warszawie i Auchan w Łomiankach, Poznań City Centre w Poznaniu, Auchan Bronowice w Krakowie, Europa Centralna w Gliwicach, Galeria Katowicka w Katowicach oraz Wzgórze w Gdyni), jak i te w fazie planowania. W stolicy firma GTC przygotowuje się do realizacji dwóch galerii handlowo-rozrywkowych (na Białołęce i w Wilanowie). Projekty Łacina w Poznaniu (Apsys) i Serenada w Krakowie (Mayland) otrzymały niedawno pozwolenia na budowę. Rynek aglomeracji katowickiej może wzbogacić się o kolejne obiekty: Supersam w Katowicach, Gemini Park w Tychach i Galerię Galena w Jaworznie. Kilka wrocławskich centrów będzie rozbudowanych (Bielany Park Handlowy, Magnolia Park i Pasaż Grunwaldzki). Po otwarciu projektu Forum Radunia (Multi Development) zmieni się obraz handlowy w centrum Gdańska. Centrum Galaxy w Szczecinie ma zostać powiększone, a w Łodzi szykowane są dwa nowe projekty: Łódź Plaza oraz Sukcesja.
Oprócz powstawania nowych obiektów, silny jest trend modernizacji i rozbudowy istniejących starszych centrów handlowych. Proces ten objął już 74 obiekty o łącznej powierzchni ok. 2,5 mln mkw. (32% istniejącej podaży). Szacujemy, że do końca 2014 r. w kolejnych co najmniej 20 obiektach przeprowadzone zostaną działania mające na celu ich odnowienie, przebudowę lub rozbudowę (m.in. Klif, Blue City, Promenada czy Galeria Mokotów).
Agnieszka Tarajko-Bąk, Analityk Rynku, Jones Lang LaSalle, komentuje: „Pomimo najwyższych wskaźników siły nabywczej, aglomeracja warszawska to jeden z najmniej nasyconych rynków. Sytuacja ta nie zmieni się sposób znaczący nawet po zakończeniu planowanych inwestycji. Miasta takie jak Wrocław, Toruń, Legnica i Zamość osiągają najwyższe statystyki nasycenia powierzchnią handlową w swoich kategoriach wielkości. Jednocześnie istnieje pula lokalizacji, do których zaliczamy m.in. Lublin, Olsztyn, Elbląg, Siedlce czy Ostrołękę, charakteryzujących się wyraźnym potencjałem rozwoju nowoczesnych powierzchni handlowych”.