Na polskim rynku kredytowym trwa poruszenie wywołane rządowym programem „Kredyt 2%”. Tylko w lipcu tego roku, jak podaje BIK, liczba wniosków o kredyt hipoteczny dobiła do 43 tys. dając dwukrotnie lepszy wynik niż w czerwcu i trzykrotnie lepszy niż rok temu. Problemem może być sytuacja finansowa Polaków, którzy w rzeczywistości postpandemicznej i inflacyjnej nie mają wielu oszczędności na wkład własny. Tymczasem eksperci przekonują, że wkład własny można sfinansować m.in. z hipoteki odwróconej. Od niedawna możliwe są wypłaty dużych kwot przy podpisaniu umowy renty dożywotniej, która jest jedną z odmian odwróconej hipoteki. Mowa nawet o kilkuset tysiącach złotych.
Jeszcze niedawno rzeczywistość na rynku kredytowym i budowlanym jawiła się w ciemnych barwach. Deweloperzy ograniczyli budowę mieszkań. Koszty materiałów budowlanych rosły, podobnie jak robocizny. Na końcu tej listy był przysłowiowy Kowalski, który chciałby kupić mieszkanie, ale nie było go stać. Z raportu AMRON-SARFiN wynikało, że w II kwartale 2022 roku udzielono 38 398 kredytów hipotecznych (czyli o 43 proc. mniej niż w analogicznym okresie rok wcześniej). Średnia wartość kredytu udzielonego w tym czasie wyniosła 350 580 zł. Kiedyś za te pieniądze można byłoby kupić większe mieszkanie, dziś wystarczy na lokum o powierzchni 31 mkw w Warszawie, 45 mkw w Poznaniu albo 52 mkw w Łodzi.
Rządowy program obudził rynek
Dziś akcja kredytowa ruszyła z kopyta, a to za sprawą tanich kredytów hipotecznych „Kredyt 2%” dotowanych przez Rząd. Z danych BIK wynika, że w lipcu tego roku zanotowano 43 tys. wniosków, czyli dwukrotnie więcej niż w czerwcu, a na dodatek trzy razy więcej niż rok temu. Jak podaje BIK, wartość tychże wniosków, przekroczyła 17 mld, co daje najlepszy wynik od roku 2008. Iskrę na rynku kredytowym wzniecił rządowy program „Kredyt 2%”, który jest skierowany m.in. do singli, małżeństw, rodziców co najmniej jednego dziecka oraz osób prowadzących gospodarstwo domowe w Polsce. Kluczowej jest to, by te osoby nie były starsze iż 45 lat, miały zdolność kredytową i nie posiadały i nie posiadały jeszcze nieruchomości ani innego kredytu hipotecznego.
Wkład własny z hipoteki odwróconej
Robert Majkowski, Prezes Funduszu Hipotecznego DOM przekonuje, że w zakupie nowego lokum może pomóc hipoteka odwrócona. Z danych ZBP wynika, że ponad 80 proc. seniorów posiada na własność nieruchomość. A pieniądze zamrożone w tych nieruchomościach można odmrozić. I to na szeroką skalę, wzorem chociażby Wielkiej Brytanii, w której usługi tego typu funkcjonują z powodzeniem od 30 lat. Z najnowszych danych Equity Release Council podsumowujących rok 2022 na brytyjskim rynku wynika, że tylko w 2022 roku podpisano tam ponad 50 tys. nowych umów hipoteki odwróconej, a seniorzy odmrozili w ten sposób ponad 6 mld funtów.[3]
W Polsce renta dożywotnia, która jest jedną z odmian hipoteki odwróconej, jest dostępna od ponad 10 lat. Dotychczas seniorzy w zamian za przekazanie własności nieruchomości otrzymywali świadczenia pieniężne wypłacane co miesiąc i to się nie zmieni. Warto tu dodać, że wysokość tych świadczeń zależy od wartości nieruchomości, wieku oraz płci emeryta. W tym roku Polska zyskała dostęp do długoterminowego finansowania stymulującego rozwój rodzimego rynku renty dożywotniej, a to spowodowało, że rodzima oferta zaczeła ewoluować.
– Pojawiła się u nas możliwość wypłacenia seniorowi dużej kwoty pieniężnej na start, czyli w momencie podpisania umowy. To może być kwota 10 tys. zł, ale równie dobrze 100 czy 200 tys. zł. Takie pieniądze pozwoliłyby emerytom sfinansować zakup większych rzeczy (np. samochodu) albo spłatę zadłużenia. Te pieniądze mogłyby być także wsparciem dla dzieci lub wnuków emeryta zwłaszcza w kupnie nowego mieszkania – mówi Robert Majkowski, Prezes Funduszu Hipotecznego DOM. Ekspert przypomina, że senior, który decyduje się na rentę dożywotnią może mieszkać do śmierci w swoim lokum, co gwarantuje mu służebność osobista mieszkania. Jednocześnie może korzystać już ze środków zgromadzonych dzięki nieruchomości i to na dużą skalę.