Firma doradcza JLL podsumowała najważniejsze wydarzenia na rynku nieruchomości handlowych w Polsce w 2016 r.
– Na przestrzeni całego roku na rynku handlowym przybyło 470 000 mkw. nowoczesnej powierzchni handlowej, z czego ok. 336 000 mkw. przypadło na 14 centrów handlowych. Nowa podaż oddana do użytku w 2016 r. w ramach galerii handlowych spolaryzowała się pomiędzy głównymi aglomeracjami – 65%, a miastami poniżej 75 000 mieszkańców – 35%. W ciągu najbliższych dwóch lat koncentracja deweloperów na największych rynkach w kraju będzie jeszcze bardziej widoczna. W 2017 r. rynek centrów handlowych może wzbogacić się nawet o 400 000 mkw. nowej powierzchni, z czego większa część przypadnie właśnie na główne aglomeracje – wymienia Agnieszka Tarajko-Bąk, starszy analityk w Dziale Badań Rynku i Doradztwa, JLL.
W 2016 r. szereg miast (np. Grodzisk Mazowiecki, Legionowo, Mielec, Nowy Dwór Mazowiecki, Sandomierz, Tomaszów Mazowiecki, Wołomin i Zambrów) zyskał swoje pierwsze galerie handlowe.
W wyniku ubiegłorocznych otwarć poziom nasycenia powierzchnią handlową w Polsce wzrósł do 248 mkw. / 1 000 mieszkańców. Jest on wyższy od średniej europejskiej (206 mkw.), jednak wciąż poniżej średniej dla Europy Zachodniej (264 mkw.). Warto jednak podkreślić, że statystyki te uwzględniają jedynie powierzchnię centrów handlowych, a nie biorą pod uwagę np. powierzchni przy głównych ulicach handlowych, które są ważnym elementem rynku w Europie Zachodniej.
– Całkowita podaż nowoczesnych powierzchni handlowych w Polsce wynosi obecnie 13,4 mln mkw. Rynek centrów handlowych to 406 obiektów o łącznej powierzchni najmu ponad 9,5 mln mkw. Pozostałe formaty to parki handlowe i wolnostojące obiekty handlowe: 3,6 mln mkw. oraz centra wyprzedażowe: 0,21 mln mkw. – wymienia Agnieszka Tarajko-Bąk.
– Sektor handlowy w Polsce staje się coraz bardziej konkurencyjny. Wciąż jednak istnieje szereg możliwości inwestycyjnych, chociaż kluczowa jest tu znajomość rynku oraz potrzeb klienta, jak również umiejętność przewidywania przyszłych trendów, kreowania nowych opcji rozwoju. Unikalne projekty handlowo-gastronomiczne, takie jak m.in. Hala Koszyki, Soho Factory, Koneser, powstają dziś głównie w stolicy, choć również inne miasta mają się czym pochwalić, czego najlepszym przykładem jest Łódź i koncept Off Piotrkowska. Takie przedsięwzięcia odświeżają tkankę miejską i wnoszą nową jakość do przestrzeni publicznej. Obserwujemy również nasilający się trend poszerzania oferty gastronomicznej, rekreacyjnej i rozrywkowej, co jest oczywiście odzwierciedleniem rosnącego popytu na tego typu usługi. Dotyczy to zarówno nowo powstających, jak i istniejących obiektów handlowych, takich jak chociażby Posnania w Poznaniu, Galeria Mokotów czy Arkadia w Warszawie – wyjaśnia Edyta Potera, dyrektor, Dział Wynajmu Powierzchni Handlowych, JLL.
Kiedyś gastronomia i rozrywka zajmowały ok. 5-7% powierzchni centrum, obecnie współczynnik ten w wiodących centrach w dużych miastach wzrósł do ok. 10-15%, a w pojedynczych przypadkach nawet do 20%.
– Spodziewamy się dalszego rozwoju mniejszych formatów typu osiedlowe centra handlowe czy małe parki handlowe. Widać też spore zainteresowanie ze strony niektórych deweloperów formatem centrów wyprzedażowych, m.in. w Bydgoszczy, Toruniu, Krakowie, Rzeszowie czy Gliwicach – dodaje Edyta Potera.
Popyt i czynszeW 2016 r. działalność w Polsce rozpoczęło 17 zagranicznych marek. Najgłośniejsze modowe debiuty minionego roku to: amerykańska marka Forever 21 (w łódzkiej Manufakturze), szwedzka & Other Stories i hiszpańska Uterqüe (obie w Galerii Mokotów w Warszawie). W tym samym czasie kilka sieci, takich jak np. American Eagle, Mothercare, czy Burberry postanowiło zakończyć działalność na polskim rynku. Do zamknięcia swoich sklepów szykuje się również sieć Marks&Spencer.
Czynsze "prime", które dotyczą najlepszych lokali handlowych o powierzchni 100 mkw. przeznaczonych dla branży moda i dodatki, zlokalizowanych w wiodących centrach, są tradycyjnie najwyższe w Warszawie (do 130 euro za mkw. miesięcznie).
Rynek inwestycyjny w segmencie handlowymAgnieszka Kołat, dyrektor, Dział Rynków Kapitałowych Nieruchomości Handlowych w Europie Środkowo-Wschodniej, JLL, informuje – W 2016 r. właściciela zmieniły obiekty handlowe o łącznej wartości ok. 1,96 mld euro. To trzeci co do wielkości wynik w historii polskiego rynku. Największe ubiegłoroczne transakcje inwestycyjne to sprzedaż 75% udziałów w portfelu nieruchomości komercyjnych Echo Investment w Polsce, obejmującym takie obiekty handlowe jak Galeria Amber w Kaliszu, Galaxy i Outlet Park w Szczecinie, Galeria Echo w Kielcach, Galeria Olimpia i CH Echo w Bełchatowie, Pasaż Grunwaldzki we Wrocławiu, Galeria Sudecka w Jeleniej Górze, Galeria Veneda w Łomży oraz CH Echo w Przemyślu – na rzecz Redefine. Największą transakcją, którą stanowił pojedynczy obiekt była sprzedaż przez TPG do Rockcastle centrum Bonarka City Center w Krakowie za 361 mln euro. W 2016 r. najbardziej aktywni w segmencie nieruchomości handlowych byli inwestorzy z Republiki Południowej Afryki, w tym Redefine, Rockcastle oraz Prime Kapital.
Stopy kapitalizacji za najlepsze centra handlowe pozostają na poziomie 5,0%, zaś za parki handlowe na poziomie ok. 7,0%.