W ostatnich latach mieliśmy do czynienia z bardzo intensywnym rozwojem rynku biurowego w Polsce. Tylko w 2014 r. w Polsce powstało 600 000 mkw. biur, z czego większość stanowiły nowoczesne projekty. Wraz z rozwojem rynku, zmieniły się także oczekiwania najemców. Dziś nie wystarczy już tylko dobra lokalizacja i certyfikacja. Najemcy oczekują czegoś więcej. Odpowiedzią deweloperów na te potrzeby może być coraz wyższa jakość dostarczanej powierzchni i jej wyposażenia, np. w częściach wspólnych oraz bliska współpraca z najemcą na każdym etapie realizacji umowy.
Rynek warszawskiRynek biurowy w stolicy rozwija się z rekordową szybkością. Według badań JLL obecnie w Warszawie budowanych jest 725 000 mkw. nowoczesnej powierzchni biurowej, a dalsze 28 000 mkw. przechodzi modernizację. Rekordowy wzrost podaży sprawił, że poziom pustostanów w stolicy na koniec II kwartału 2015 r. wyniósł 14,1% i najprawdopodobniej będzie wzrastał w następnych miesiącach w związku z planami oddania do użytku kolejnych obiektów.
Gwałtowny wzrost podaży sprawił, że mamy do czynienia z sytuacją, w której to najemcy dyktują warunki na rynku – mając do wyboru szereg ofert od różnych deweloperów mogą negocjować jak najlepsze warunki finansowe i spokojnie czekać na wybór najbardziej atrakcyjnej oferty. W tej sytuacji coraz większą rolę zaczyna odgrywać jakość oferowanej powierzchni, tym bardziej, że dziś nowoczesne biuro może okazać się istotnym czynnikiem umożliwiającym przyciągnięcie najbardziej utalentowanych pracowników.
Czego pragną najemcy?Od kilku lat największym motorem rozwoju powierzchni biurowej w Polsce jest sektor nowoczesnych usług dla biznesu. Tego typu firmy zajmują już 1,5 miliona powierzchni kwadratowej biur w Polsce. Według danych ABSL, centra z kapitałem zagranicznym zatrudniają obecnie w Polsce 150 tys. osób. Do roku 2020 zatrudnienie w sektorze ma wzrosnąć nawet do 250 tys.
Skanska Property Poland była pierwszą firmą w Polsce, która zauważyła ten trend i zaczęła specjalizować się w dostarczaniu nowoczesnej powierzchni biurowej dostosowanej do potrzeby najemców z tego sektora.
– „Z naszego doświadczenia wynika, że najważniejszym czynnikiem dla najemców jest dostęp do transportu publicznego. Co ciekawe, dla ponad połowy firm nie ma znaczenia czy biuro będzie zlokalizowane w centrum, czy poza nim, o ile w pobliżu obiektu będzie zapewniony wygodny dostęp do komunikacji publicznej. Drugim, oczywistym czynnikiem jest cena wynajmu. Trzecim – szeroko rozumiana jakość projektu, obejmująca przede wszystkim takie aspekty, jak design, architektura, nowoczesne technologie czy zastosowanie zielonych, zrównoważonych rozwiązań” – mówi Arkadiusz Rudzki, dyrektor ds. wynajmu i zarządzania wartością budynków Skanska Property Poland.
Potrzeba pracownika potrzebą najemcyZmiana sytuacji na rynku i dominacja najemców sprawiła, że oprócz podstawowych cech, takich jak lokalizacja, transport, koszt najmu czy jakość, najemcy coraz częściej starają się jak najlepiej dopasować swoje siedziby do potrzeb pracowników. Według badań CBRE, dla 67% firm, podczas wyboru i aranżacji biur najważniejszym czynnikiem stała się możliwość przyciągnięcia największych talentów na rynku i zaoferowania atrakcyjnego miejsca pracy.
Inne badanie przeprowadzone przez JLL i Skanska wśród pracowników sektora nowoczesnych usług dla biznesu pokazują, że pracownikom najbardziej zależy na komforcie (90%) i wydajnej klimatyzacji (81%). Aż 78% badanych uznało, że ważna jest dla nich możliwość odseparowania się w pokojach do pracy cichej. Jest to przydatne przede wszystkim podczas wykonywania zadań wymagających skupienia czy rozmów telefonicznych, które należą do stałych obowiązków 63% badanych.
– „Młodzi ludzie coraz częściej doceniają elastyczny podział biura na strefy: relaksu, spotkań czy kreatywną, dzięki czemu mogą w pełni wykorzystać swoje talenty i czuć się komfortowo, niezależnie od tego, czy realizują zadania indywidualne, zespołowe czy wymagające szczególnego skupienia” – dodaje Arkadiusz Rudzki.
Miasta regionalnePotrzeba dostosowania miejsca pracy do potrzeb pracowników to trend obecny w całej Polsce – nie tylko w stolicy, ale także w miastach regionalnych. To właśnie ona była jednym z najważniejszych czynników decydujących o przeprowadzce firmy Capgemini do budynku Silesia Business Park B w Katowicach, czy firmy HP Global Business Center do budynku Dominikański we Wrocławiu.
– „HP Global Business Center istnieje już od ponad 10 lat oferując szeroki zakres nowoczesnych usług biznesowych. W tym czasie podejmowaliśmy wiele decyzji mających na celu jak najlepsze dostosowanie powierzchni biurowej do prowadzonej działalności biznesowej oraz zapewnienie optymalnych warunków dla naszych pracowników. Ważna jest lokalizacja, dostęp do transportu publicznego oraz komfort samego biura, a także funkcjonalna różnorodność powierzchni. Zwracamy też dużą uwagę na standardy ekologiczne wynajmowanych budynków” – mówi Katarzyna Turkiewicz, Prezes Zarządu HP Global Business Center.
– „O uruchomieniu biura w Silesia Business Park zdecydowaliśmy, aby zapewnić naszemu zespołowi najwyższy komfort pracy i standard powierzchni, łatwość dojazdu z różnych części aglomeracji, a jednocześnie zabezpieczyć sobie możliwość dalszej ekspansji” – informuje Marcin Nowak, Delivery Centre Director, Infrastructure Services Eastern Europe, Capgemini.
W obu budynkach przewidziano szereg rozwiązań zapewniających komfort jego przyszłym użytkownikom, w tym m.in. zielone rozwiązania zapewniające m.in. dostęp do 30% więcej świeżego powietrza i odpowiednie nasłonecznienie na stanowiskach pracy czy infrastrukturę rowerową dla użytkowników dwóch kółek.
Odpowiedzi deweloperówOrientacja na pracownika i rosnące wymagania w stosunku do przestrzeni biurowej sprawiają, że deweloperzy coraz częściej sięgają po rozwiązania, które mają na celu wyjście naprzeciw potrzebom najemców.
– „Najemcy oczekują dziś przestrzeni biurowej, skrojonej na miarę, idealnie dopasowanej do swoich potrzeb. Możliwość swobodnej aranżacja przestrzeni biurowej coraz częściej staje się czynnikiem decydującym o wyborze biura. Staramy się odpowiadać na te potrzeby m.in. poprzez stworzenie specjalnej funkcji Regional Asset Coordinatora (RAC), który staje się łącznikiem między najemcą a deweloperem, również po podpisaniu umowy i procesie przeprowadzki. To unikalna funkcja na rynku, dzięki której nasi partnerzy mogą z naszą pomocą łatwo przejść przez trudny proces zmiany siedziby” – mówi Arkadiusz Rudzki.
RAC pełni funkcję łącznika między deweloperem a najemcą, a jego podstawowym zadaniem jest bliska współpraca z klientem na każdym etapie realizacji umowy. Taka forma opieki nad klientem staje się ważnym, dodatkowym czynnikiem, pozwalającym na przyciągnięcie najemcy do budynku. Często bowiem firmy nie posiadają wiedzy związanej z egzekwowaniem umów najmu powierzchni biurowej.
– „Funkcja Regional Asset Coordinatora odgrywa szczególnie ważną rolę w przypadku najemców, którym zależy przede wszystkim na sprawnym procesie przygotowania powierzchni biurowej i komfortowej przeprowadzce. W taki sposób współpracujemy m.in. z globalną kancelarią prawną DLA Piper podczas aranżacji biura kancelarii w budynku Atrium 2. Staramy się wspólnie z nimi zaaranżować przestrzeń na podstawie koncepcji Activity Based Workplace, polegającej na dostosowaniu powierzchni biura do badań aktywności pracowników kancelarii” – mówi Łukasz Kwieciński, menedżer ds. zarządzania wartością budynków w Skanska Property Poland.
– „Możliwość aranżacji biura według koncepcji Activity Based Workplace było jednym z kluczowych elementów przesądzających wyborze budynku Atrium 2 na nową siedzibę DLA Piper. Chcieliśmy aby biuro kancelarii efektywnie służyło zarówno naszym klientom jak i pracownikom. Wspólnie ze Skanska stworzyliśmy projekt powierzchni biurowej oferujący komfortową strefę kliencką oraz ergonomiczne miejsca do pracy i przestrzenie wspólne dla naszych pracowników. Dzięki tej współpracy projekt biura został przygotowany w oparciu preferencje i potrzeby naszego zespołu, z którym konsultowane były poszczególne rozwiązania. To ważne, by biuro DLA Piper odzwierciedlało nasze wartości – dbałość o potrzeby klientów i pracowników” – podkreśla Krzysztof Wiater, Partner Zarządzający DLA Piper w Warszawie.
Przy obecnym, dynamicznym wzroście podaży na rynku powierzchni biurowej, deweloperzy nie powinni ograniczać się tylko do realizacji nowoczesnej przestrzeni biurowej. Najemcy oczekują dziś czegoś więcej. Biurowce powinny posiadać indywidualny charakter dopasowany do ich szczegółowych wymagań” – podkreśla Arkadiusz Rudzki.
Atrium 2 można uznać za przykład nowoczesnego budynku stworzonego na potrzeby najemców. Na każdym z pięter budynku zaprojektowano sześć logii, na które będzie można wyjść w przerwie w pracy. W budynku znajdą się także biblioteka, restauracja, a także nowoczesna siłownia umożliwiająca śledzenie postępów w treningu za pomocą specjalnej aplikacji. Pracownicy będą mogli skorzystać też z nowoczesnych systemów obsługi, jak np. system concierge, który umożliwi np. odbiór biletów do kina bez potrzeby wychodzenia z biura. Dostępne na terenie całego obiektu Wi-Fi umożliwi pracę na świeżym powietrzu, w otoczeniu zieleni i małej architektury.