Słynny wrocławski Trzonolinowiec został wpisany na listę zabytków

Stolica Dolnego Śląska wzbogaciła się o kolejny zabytek architektury. Jak poinformował Daniel Gibski, Dolnośląski Wojewódzki Konserwator Zabytków w dniu 27 listopada słynny wrocławski Trzonolinowiec przy ul. Tadeusza Kościuszki 72 został wpisany do rejestru zabytków województwa dolnośląskiego.

Przypomnijmy, Procedura rozpoczęła się w sierpniu, na wniosek właścicieli obiektu. Podjęta decyzja kończy abstrakcyjną debatę na temat możliwości rozbiórki tego obiektu, bo po uprawomocnieniu tej decyzji taka rozbiórka - w świetle prawa - jest po prostu niemożliwa.

– Trzonolinowiec uratowany! W dniu 27 listopada 2023 roku Dolnośląski Wojewódzki Konserwator Zabytków wpisał do rejestru zabytków województwa dolnośląskiego budynek zlokalizowany przy ul. T. Kościuszki 72 we Wrocławiu, znany jako Trzonolinowiec - obiekt wyjątkowy, powstały w latach 1963-67, prototypowy w swej konstrukcji, przykład realizacji nowatorskiej myśli architektonicznej i urbanistycznej prowadzonej od końca lat 50-tych XX wieku. Tym samym budynek objęty został ścisłą ochroną konserwatorską; tym samym nie ma prawnej możliwości jego rozbiórki (aby było to możliwe, konieczne jest wcześniejsze skreślenie z rejestru zabytków przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego); tym samym otwiera się możliwość przeprowadzenia fachowego remontu, z poszanowaniem zachowanej oryginalnej substancji i formy, oraz możliwość docelowej rewaloryzacji zabytku; wpis do rejestru zabytków daje też możliwość ubiegania się o finanse ze źródeł zewnętrznych – poinformował w środę, 29 listopada w mediach społecznościowych Daniel Gibski, Dolnośląski Wojewódzki Konserwator Zabytków.

Wpis do rejestru zabytków województwa dolnośląskiego, jak tłumaczy zarządca budynku, pomoże w ubieganiu się o fundusze na remont Trzonolinowca. Ostatnia, duża modernizacja tego budynku odbyła się w 1974 roku. Wisząca na linach konstrukcja została usztywniona (projekt wzmocnienia trzonolinowca powstał na Politechnice Wrocławskiej). Liny obudowano betonem, a na parterze wzmocnione stalowymi słupami. Wymienione zostały również ściany osłonowe i wewnętrzne.

Foto: Piotr Karpiewski - CC BY-SA 3.0.pl / Wikimedia Commons - pl.wikipedia.org

O wrocławskim Trzonolinowcu:

Wrocławski Trzonoliowiec został zbudowany przy ul. Kościuszki 72 (róg ulicy Dworcowej) w 1967 roku (budowa rozpoczęła się w 1961 r.). Liczy 12 kondygnacji i 41 metrów wysokości. W budynku znajdują się 44 mieszkania.

Budynek powstał na podstawie projektu Andrzeja Skorupy i Jacka Burzyńskiego, który został jednak znacznie zmodyfikowany i zubożony między innymi przez zmniejszenie przeszkleń.

Jest to jeden z niewielu tego typu budynków w Europie, podstawą jego konstrukcji jest żelbetowy trzon, przenoszący pionowe obciążenia ściskające na podstawę budynku. Na nim osadzone są stropy w postaci kwadratowych platform zawieszonych (w początkowej konfiguracji) na dwunastu stalowych linach. Liny – elementy rozciągane zamocowane są do szczytu trzonu i przenoszą na niego ciężar stropów, są także zakotwione na poziomie parteru dla usztywnienia konstrukcji. Najniższe piętro zawieszone jest nad niezabudowaną przestrzenią wokół trzonu.

W przeciwieństwie do tradycyjnych budynków, które budowane są od dołu, trzonolinowiec budowany był od najwyższego piętra. Poszczególne kondygnacje, zbudowane na poziomie parteru z gotowych prefabrykatów, podnoszone były przez siłowniki hydrauliczne projektu T. Tenidowskiego.

Wisząca na linach konstrukcja została w 1974 roku usztywniona (projekt wzmocnienia trzonolinowca powstał na Politechnice Wrocławskiej). Liny obudowano betonem, a na parterze wzmocnione stalowymi słupami. Wymienione zostały również ściany osłonowe i wewnętrzne.

Budynek otrzymał tytuł Wrocławskiego Domu Roku 1967.