W pierwszym półroczu 2022 r. kluczowe czynniki kształtujące rynek nieruchomości handlowych w Polsce wróciły do poziomu sprzed pandemii – w tym sektorze odnotowuje się dobre wyniki zarówno w przypadku obrotów, jak i wskaźnika odwiedzalności (footfall), a centra handlowe generują atrakcyjne zwroty dla inwestorów. Zauważalne jest też ożywienie na handlowym rynku inwestycyjnym. Obserwujemy jednak zmianę trendów.

Format to nowoczesny budynek biurowy o 5-ciu kondygnacjach nadziemnych i blisko 16 tys. mkw. powierzchni najmu. Zlokalizowany jest w bardzo atrakcyjnym miejscu – nieco na skraju biznesowej dzielnicy Gdańska, na jaką wyrosła Oliwa, tuż przy stacji PKP/SKM Gdańsk-Oliwa. Jego bryła i elewacja sprawiają, że jest to jeden z najciekawszych architektonicznie obiektów biurowych w Trójmieście. Inwestycja posiada precertyfikat LEED na poziomie Gold, spełnia zatem wysokie standardy środowiskowe i zdrowotne.

– Budowanie magazynów na terenach poprzemysłowych jest trudniejsze i bardziej skomplikowane. Pochłania dodatkowy czas i pieniądze. Jednak tam, gdzie brakuje ziemi, wykorzystanie gruntów typu brownfield okazuje się doskonałą alternatywą dla deweloperów. Jednocześnie jest to działanie zgodne z duchem zrównoważonego rozwoju i wspierające rewitalizację miast – twierdzą Jakub Kurek, Dyrektor Działu Powierzchni Przemysłowych i Magazynowych, Newmark Polska, oraz Michał Rafałowicz, Dyrektor Regionalny w Newmark Polska.

Wraz z wygasaniem pandemii zadłużenie deweloperów sukcesywnie spadało. Jednak 2022 rok przyniósł branży nowe wyzwania: wysoka inflacja, podwyżki stóp procentowych i zmniejszenie zdolności kredytowej Polaków sprawiły, że IV kwartał bieżącego roku deweloperzy przywitali ponownym wzrostem zadłużenia i liczby dłużników. Według danych Krajowego Rejestru Długów wartość przeterminowanych zobowiązań finansowych sektora to obecnie 177,6 mln zł. Jeśli nie uda się zahamować spadków rozpoczynanych inwestycji mieszkaniowych, to ucierpią inne gałęzie gospodarki.

Jak wynika z najnowszego raportu firma DLA Piper i Savills, sacunkowa wartość transakcji na polskim rynku najmu instytucjonalnego przekroczyła 1,8 mld euro na koniec 2022 roku, z czego większość stanowiły kontrakty dotyczące projektów w trakcie realizacji (umowy typu forward). Eksperci spodziewają się, że wysokie ceny nieruchomości oraz malejąca dostępność kredytów hipotecznych generować będzie w najbliższych latach zwiększony popyt na najem mieszkań, a tym samym przyciągać nowe inwestycje do tego segmentu rynku.

W Renomie, najbardziej rozpoznawalnym budynku Wrocławia, rozbudowa nie zwalnia tempa. To nie jedyne zmiany. Globalworth, jej właściciel i zarządca, konsekwentnie powiększa listę marek. W marcu do grona najemców dołączyła znana polska sieć kawiarni – Etno Cafe.

Utrzymujące się wysokie koszty budowy i finansowania nowych projektów, w połączeniu ze znaczną ilością wolnej powierzchni biurowej, wpływały na decyzje deweloperów dotyczące rozpoczynania kolejnych inwestycji. Aktywność najemców w niemal wszystkich głównych miastach zauważalnie wzrosła, co może wskazywać na powrót popytu na powierzchnie biurowe do poziomu sprzed pandemii. Od strony inwestycyjnej, sektor biurowy wyprzedził rynek magazynowy i z zainwestowanym kapitałem na poziomie 2,12 mld euro w 2022 roku uplasował się na pierwszym miejscu pod względem wolumenu inwestycyjnego.

Wysokie stopy procentowe, potencjalne zmiany legislacyjne oraz podatkowe dotyczące sektora najmu instytucjonalnego są jednymi z najczęściej wymienianych wyzwań wskazywanych przez kluczowych graczy, które mogą stanowczo zahamować dopiero raczkujący sektor najmu – wynika z raportu "Najem instytucjonalny – mała skala, rosnący potencjał. Przegląd rynku PRS w Polsce – podsumowanie 2022 roku" opracowanego przez PwC Polska.

– Budowanie magazynów na terenach poprzemysłowych jest trudniejsze i bardziej skomplikowane. Pochłania dodatkowy czas i pieniądze. Jednak tam, gdzie brakuje ziemi, wykorzystanie gruntów typu brownfield okazuje się doskonałą alternatywą dla deweloperów. Jednocześnie jest to działanie zgodne z duchem zrównoważonego rozwoju i wspierające rewitalizację miast – twierdzą Jakub Kurek, Dyrektor Działu Powierzchni Przemysłowych i Magazynowych, Newmark Polska, oraz Michał Rafałowicz, Dyrektor Regionalny w Newmark Polska.

Jest duża szansa, że w Polsce, na Dolnym Śląsku powstanie kolejna wielka, zagraniczna inwestycja z branży elektromobilności. Niemiecki gigant motoryzacyjny – Grupa Volkswagen planuje budowę nowej, wielkiej fabryki baterii do aut elektrycznych. Jak dowiedziała się "Rzeczpospolita", w walce o ten projekt pozostała już tylko Polska i Słowacja.

Rok 2023 dla branży budowlanej upłynął pod znakiem wzrostu kosztów zatrudnienia, podwyżek cen materiałów oraz słabnącego popytu przy równoczesnym wzroście kosztów obsługi finansowania dłużnego. Jeśli dodamy do tego niepewną sytuację gospodarczą w tle, obraz branży może się rysować w ciemnych barwach. Na szczęście ostatni kwartał roku przyniósł tak długo oczekiwany powiew optymizmu. Ożywienie widać zwłaszcza w budownictwie mieszkaniowym, gdzie w październiku odnotowano rekordową liczbę budów oraz pozwoleń na budowę od czerwca 2022 r. Z jakimi wyzwaniami mierzyła się branża w 2023 r.? Czas na podsumowanie.

Klienci nadal chcą kupować w galeriach – średni wzrost obrotów w 2022 roku w stosunku do przedpandemicznego 2019 roku wynosi ok. 11 proc. Na tym trendzie skorzystają ci gracze, którzy będą potrafili elastycznie dopasować swój model do przyzwyczajeń i oczekiwań współczesnego klienta, mówiła Anna Malcharek, dyrektor zarządzająca krakowskiej firmy deweloperskiej oraz wiceprezes zarządu Polskiej Rady Centrów Handlowych podczas panelu "Zakupy, rozrywka i praca w czasach pandemii" na Forum Rynku Nieruchomości, który odbył się w dniach 19-20 czerwca br. w Sopocie. W swoim komentarzu podsumowuje i rozwija najważniejsze trendy na rynku retail.

Inwestycje na rynku nieruchomości bronią się niezależnie od trudności w gospodarce, jednak budowa mieszkań chwilowo wyhamowała, magazyny zwolniły, za to parki handlowe nadal nabierają inwestycyjnego wiatru w żagle – podkreślają przedstawiciele firmy Walter Herz.

LCube wchodzi w 2024 r. z zaplanowanymi projektami na zakupionych działkach o potencjale 100 tys. mkw. i zabezpieczonymi działkami o powierzchni ok. 65 ha, które pozwalają wybudować kolejne 300 tys. mkw. nowoczesnej powierzchni magazynowej. Trwają również prace nad kolejnymi 20 ha, które spółka zamierza zarezerwować do połowy roku. Daje to sumaryczny potencjał na ponad pół miliona metrów kwadratowych pod dachem. Eksperci LCube są przekonani, że wraz z powrotem inwestorów na polski rynek magazynów czeka nas bardzo ciekawa perspektywa związana z rozwojem i wzrostem koniunktury.

Na rynku biurowym w stolicy maleje wolumen dostępnej powierzchni biurowej. Jak pokazuje cykliczny raport BNP Real Estate Poland „At a Glance – rynek biurowy w Warszawie IV kw. 2023 roku”, na taką sytuację ma wpływ mała liczba budowanych i udostępnianych obiektów przy jednoczesnym stałym popycie najemców na nowoczesne biura. Równocześnie starsze obiekty zostają poddawane modernizacji, gdyż ok. 70% budynków jest nieefektywna energetycznie.

Na rynku nieruchomości komercyjnych przybywa nierzetelnych najemców. Z tego względu właściciele biur, powierzchni handlowych, magazynów, hal produkcyjnych i innych obiektów służących do prowadzenia działalności gospodarczej, chcą wiedzieć, czy ich klient nie okaże się dłużnikiem. Od 2020 roku liczba raportów gospodarczych pobranych przez zarządców nieruchomości z Krajowego Rejestru Długów wzrosła aż o 50 proc. Już dziś najwięcej nieuregulowanych opłat czynszowych mają firmy z branży budowlanej, handlowej i gastronomicznej.

Polskim rynkiem handlowym niezmiennie interesują się nowe marki, co znajduje odzwierciedlenie w kilku debiutach. Do kolejnych wejść mogą zachęcić coraz lepsze wyniki po stronie sprzedaży detalicznej, rosnąca odwiedzalność centrów handlowych, a także wyższe obroty, na które negatywny wpływ przestała mieć inflacja.

Ulica Ruska, na odcinku między placem Solnym a Kazimierza Wielkiego, zmieni się nie do poznania! Po zakrojonej na szeroką skalę rewitalizacji ma być zielono-błękitna, ale z zachowaniem najważniejszych elementów historii. Zielona, bo z drzewami i roślinnością wiszącą, błękitna, bo z wykorzystaniem wód opadowych. Właśnie poznaliśmy koncepcję metamorfozy tej jednej z bram do centrum Wrocławia.

Kolejna wielka, znana, globalna firma stawia na Katowice. Powstanie wiele nowych miejsc pracy. Koncern DANONE oficjalnie otworzył swoje Centrum Planistyczne w tym mieście. W DANONE Planning Center wyspecjalizowany zespół ekspertów będzie zajmować się planowaniem w łańcuchu dostaw dla europejskich fabryk organizacji. Koszt wdrożenia niezbędnej dla działania Centrum technologii to ponad 100 mln zł. To szansa na rozwój dla polskich specjalistów, ale także kolejne docenienie grupy spółek DANONE w Polsce przez struktury globalne organizacji.

Bieżący rok to przede wszystkim budowa drogi ekspresowej S19 i przygotowanie do realizacji kolejnych inwestycji, w tym ośmiu obwodnic z rządowego Programu budowy 100 obwodnic. To także szereg zadań drogowych, mostowych i tych poprawiających bezpieczeństwo ruchu.