Autostrady w Polsce – aktualny stan realizacji

Obecnie kierowcy mają do dyspozycji 5115,6 km dróg szybkiego ruchu, w tym 1849,2 km autostrad, przy czym docelowa sieć dróg klasy A ma wydłużyć się do około 2100 km. W budowie jest 101 km autostrady A2 na wschód od Mińska Mazowieckiego do Białej Podlaskiej, a w trakcie uzyskiwania ZRID kolejne 32 km do granicy Polski. Przygotowywana jest rozbudowa odcinków autostrad A1, A2 i A4. Szukamy też możliwych wariantów przebiegu dla nowej A50 pod Warszawą.

Autostradowe szlaki w Polsce

W 2016 r. GDDKiA udostępniła do ruchu ostatni odcinek autostrady A4, łączącej zachodnią i wschodnią granicę Polski, ułatwiając tranzyt na blisko 670-kilometrowej trasie ze Zgorzelca do Korczowej. Jako druga granice Polski połączyła autostrada A1. Pod koniec 2022 r. kierowcy mogli przejechać dwoma jezdniami, o szerokości trzech pasów ruchu, na ostatnim przebudowywanym fragmencie starej DK1 (tzw. „gierkówki”) pomiędzy Piotrkowem Trybunalskim i Kamieńskiem. Tym samym zbliżyliśmy się do finału wieloletniego procesu budowy autostrady A1 w Polsce. Od wiosny br., po zakończeniu wszystkich prac na ostatnim odcinku, całą trasę od Gdańska do granicy z Czechami w Gorzyczkach – ponad 560 km – możemy pokonać pojazdem osobowym – nie przekraczając dopuszczalnej prędkości – w czasie ok. pięciu godzin z przerwą na odpoczynek.

W czerwcu 2012 r. GDDKiA połączyła Warszawę z autostradą A2, ułatwiając dojazd od zachodniej granicy. Obecnie, wykorzystując Południową Obwodnicę Warszawy w ciągu S2 i dalsze odcinki A2, można dojechać do końca obwodnicy Mińska Mazowieckiego. To blisko 525 km trasy z planowanych niemal 660 km pomiędzy Świeckiem na granicy z Niemcami i Kukurykami na granicy z Białorusią. Trwa budowa kolejnych odcinków tej trasy oraz procedowany jest wniosek o uzyskanie decyzji zezwolenia na realizację inwestycji drogowej (ZRID) dla odcinka od Białej Podlaskiej do granicy Polski.

Na A6 pod Szczecinem, w obrębie węzła Kijewo, stare poniemieckie płyty betonowe zastąpiono nową nawierzchnią. Zniknął też stary beton na południowej jezdni DK18 i tym samym na całym ciągu od Olszyny do Golnic mamy już autostradę A18. Od 2011 r. kierowcy mają do dyspozycji Autostradową Obwodnicę Wrocławia w ciągu A8, a na kolejne lata zaplanowano budowę wchodzącej w skład Obwodnicy Aglomeracji Warszawskiej autostrady A50, która domknie sieć takich dróg w Polsce. Tym samym długość autostrad w Polsce z obecnych blisko 1850 km osiągnie zakładane około 2100 km. 

Autostrada A1

Pierwszy odcinek autostrady A1 oddano do ruchu w 1989 r., a 30 lat później ruszyła jego przebudowa. Chodzi o trasę z Tuszyna pod Łodzią do Piotrkowa Trybunalskiego. Północna część A1, ponad 150 km od Rusocina pod Gdańskiem do Torunia, została wybudowana przez koncesjonariusza w latach 2005-2011. Pięć lat później autostradą można było dojechać ponad 180 km dalej, do Tuszyna. W latach 2007-2014 zrealizowano nieco ponad 90 km A1 umożliwiając przejazd od Pyrzowic do granicy z Czechami w Gorzyczkach. W latach 2015-2019 oddano blisko 60 km autostrady po nowym przebiegu, omijającej Częstochowę i łączącej się z A1 w Pyrzowicach.

W 2018 r. GDDKiA podpisała umowy na przebudowę starej A1 od Tuszyna do Piotrkowa Trybunalskiego oraz trzech odcinków DK1 od Kamieńska do początku obwodnicy Częstochowy. W kwietniu 2019 r, zawarliśmy umowę na przebudowę ostatniego fragmentu trasy, od Piotrkowa Trybunalskiego do Kamieńska. To łącznie nieco ponad 80 km trasy.

Teraz kierowcy mają do dyspozycji całą autostradę A1, ponad 560 km od Rusocina do Gorzyczek, przy czym na ponad 80 km od Tuszyna do początku obwodnicy Częstochowy jezdnie mają po trzy pasy ruchu.

Autostrada A1 to część międzynarodowego szlaku transportowego łączącego Morze Bałtyckie i Adriatyk. Ważnego nie tylko dla rozwoju gospodarczego Polski. To także drogowy kręgosłup łączący się z biegnącymi ze wschodu na zachód autostradami A2 i A4, a także drogami ekspresowymi S1, S5, S7 i S8.

Ponadto GDDKiA przystąpiła do prac projektowych związanych z przygotowaniem dokumentacji poszerzenia autostrady A1 na odcinku Toruń – Włocławek. W maju br. podpisała umowę z wykonawcą, który opracuje materiały niezbędne do uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. Uzyskanie decyzji środowiskowej otworzy drogę do realizacji zadania. Docelowo rozbudowa o trzeci pas w obie strony obejmie około 35 km autostrady A1 od węzła Toruń Południe do węzła Włocławek Północ. To odcinek, który w przyszłości przejmie ruch z S10 pomiędzy Szczecinem, Bydgoszczą i Warszawą.

Autostrada A1

w eksploatacji: 564,1 km:

- ok. 331 km w zarządzie GDDKiA,

- ok. 152 km w zarządzie koncesjonariusza: Gdańsk Transport Company na odcinku Gdańsk (Rusocin) – Toruń (Toruń Południe).

Autostrada A2

Obecnie kierowcy mają do dyspozycji autostradowe połączenie w ciągu A2 od zachodniej granicy kraju do stolicy Polski. Na wschód od Warszawy kierowcy w tempie autostradowym dojadą do Mińska Mazowieckiego.

Przedłużenie o ponad 133 km autostrady od końca obwodnicy Mińska Mazowieckiego w kierunku granicy z Białorusią podzielono na kilka krótszych odcinków. W realizacji, w trybie Projektuj i buduj, jest 101 kilometrów trasy do węzła Biała Podlaska. Dalsza część do granicy z Białorusią realizowana będzie w trybie Buduj. Obecnie toczy się postępowanie o wydanie decyzji ZRID.

W sierpniu br. Wojewoda Mazowiecki wydał decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej (ZRID) na ok. 12,5-kilometrowy fragment autostrady A2 pomiędzy Siedlcami i Białą Podlaską. Umożliwiła ona rozpoczęcie robót na odcinku pomiędzy węzłem Łukowisko a miejscowością Swory, a także procedur odszkodowawczych dla właścicieli nieruchomości. Tym samym w budowie, na różnym stopniu jej zaawansowania, jest cała trasa pomiędzy Mińskiem Mazowieckim i Białą Podlaską.

Efekty są najbardziej widoczne na trzech odcinkach, dla których umowy z wykonawcami podpisaliśmy w 2020 r., a zaawansowanie prac wynosi od ponad 50 do ponad 70 proc. To odcinki pomiędzy Kałuszynem i Groszkami, na wysokości Siedlec oraz w okolicy Białej Podlaskiej. Na pozostałych, w zależności od terminu podpisania umowy oraz otrzymania decyzji ZRID, prowadzone są różnego rodzaju prace, od przygotowawczych placu budowy, przez roboty ziemne, branżowe a także przy budowie obiektów inżynierskich.

W zależności od dat podpisania umowy na poszczególnych odcinkach terminy zakończenia ich budowy przypadały od jesieni 2023 r. do końca 2024 r. Wykonawcy wszystkich odcinków złożyli roszczenia i oczekują wydłużenia czasu na ukończenie lub dodatkowych środków finansowych (np. z powodu długotrwałej procedury uzyskiwania decyzji ZRID). Termin może zostać przesunięty w sytuacji, gdy wykonawca uzasadni, że w czasie realizacji nastąpiły okoliczności, na które nie miał wpływu, a uniemożliwiły prowadzenie robót. Warunki kontraktu przewidują kary za przekroczenie terminu umownego, gdy są zasadne zostają naliczone i wyegzekwowane od wykonawcy.

Na odcinek A2 od węzła Biała Podlaska do granicy państwa z Białorusią (Kukuryki) we wrześniu 2021 r. podpisaliśmy umowę na wykonanie projektu budowlanego i uzyskanie niezbędnych decyzji umożliwiających realizacje robót w terenie. W styczniu 2022 r. do Wojewody Lubelskiego złożyliśmy wnioski o decyzje ZRID.

Przygotowujemy się do realizacji poszerzenia autostrady A2 pomiędzy Łodzią i Warszawą o dodatkowe pasy ruchu. Powstaną w miejsce szerokiego pasa zieleni pomiędzy jezdniami, na długości ok. 89 km.

W sierpniu br. podpisaliśmy umowę na wykonanie dokumentacji projektowej, która obejmuje również zastosowanie nowatorskich rozwiązań w zakresie samowystarczalności energetycznej oświetlenia węzłów i całego odcinka.

Zadaniem inżynierów będzie przygotowanie dokumentacji w ciągu 18 miesięcy wraz z wymaganymi pozwoleniami. Poza poszerzeniem trasy mają zaprezentować zupełnie pionierskie rozwiązania, których celem będzie sprawić, aby trasa po modernizacji była samowystarczającą energetycznie! Wszystkie instalacje związane z drogą (oświetlenie, stacje meteo itd.) mają być zasilane z odnawialnych źródeł energii. Wykonawca dokumentacji ma przeprowadzić szczegółową analizę ekonomiczną uwzględniającą koszty budowy, eksploatację oraz utrzymanie, w tym także magazynów energii. W projekcie muszą zostać wskazane najbardziej optymalne miejsca posadowienia instalacji oraz dokładnie określony ich układ. Rozwiązania zastosowane na tym odcinku autostrady mają stanowić wzór, który będzie można zastosować przy budowie lub rozbudowie innych odcinków dróg zarządzanych przez GDDKiA.

Rozbudowa autostrady A2 między Łodzią i Warszawą będzie jednym z najtrudniejszych i najbardziej skomplikowanych zadań, wymagających uwzględnienia szeregu warunków. Przede wszystkim wszystkie prace budowlane będą prowadzone przy odbywającym się ruchu. Wymusi to opracowanie i wdrożenie skomplikowanej czasowej organizacji ruchu, która zapewni skuteczny przejazd pojazdów.

Autostrada A2:

w eksploatacji: 487,5 km:

- ok. 232,5 km w zarządzie GDDKiA,

- ok. 255 km (z czego 238 km płatne) w zarządzie koncesjonariusza: Autostrada Wielkopolska na odcinku Świecko – Konin,

- w realizacji: 100,8 km,

- w przygotowaniu: 32,3 km,

- łącznie: 620,6 km.

Autostrada A4

Historia autostrady A4 zaczyna się w latach 30. XX wieku. Wtedy powstało łącznie 103 km ówczesnej trasy, która łączyła Berlin z Bytomiem. W powojennych latach na autostradzie A4 ruch był znikomy. Dopiero produkcja rodzimych samochodów osobowych przyczyniła się do tego, że A4 została włączona do komunikacyjnej architektury drogowej.

Obecnie A4 to prawie 670 km autostrady, która łączy przeciwległe przejścia graniczne w Zgorzelcu i Korczowej.

Dolnośląski odcinek autostrady A4, bez pasów awaryjnych czy nienormatywnych węzłów, charakteryzuje się bardzo dużym natężeniem ruchu. Przekłada się to niestety na spiętrzenie ruchu, zdarzenia drogowe i kolizje. Mowa o potrzebie działań dotyczących rozbudowy autostrady A4 lub poszukania alternatywnych rozwiązań trwała w debacie publicznej od wielu lat. Kierowcy narzekają, mieszkańcy i przedsiębiorcy denerwują się na utrudnienia w ruchu drogowym. Wypadki i zatory to praktycznie obrazek z każdego tygodnia tej drogi, szczególnie na odcinku pomiędzy Legnicą a Wrocławiem.

W 2021 r. GDDKiA podpisała umowę na opracowanie Studium techniczno-ekonomiczno-środowiskowego z elementami koncepcji programowej i Programem funkcjonalno-użytkowym wraz z uzyskaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach (STEŚ-R) dla budowy/rozbudowy autostrady A4 Legnica Południe (z węzłem) – Wrocław Wschód (bez węzła)/węzeł Stary Śleszów (z węzłem) i budowa drogi ekspresowej S5 Sobótka – Bolków. Ze względu na wzajemne oddziaływanie na siebie dróg S5 i A4, dokumentacja prowadzona jest jednocześnie dla odcinka A4 od węzła Legnica Południe do węzła Wrocław Wschód/Stary Śleszów o długości ok. 80 km oraz dla drogi ekspresowej S5 Bolków – Sobótka o długości ok. 50 km. W ramach Studium techniczno-ekonomiczno-środowiskowego dla wszystkich analizowanych wariantów przebiegu A4 i S5 przeprowadzono wszystkie możliwe badania terenowe dla wstępnego określenia warunków gruntowych. Po inwentaryzacji przyrodniczej, spotkaniach informacyjnych i posiedzeniach Zespołu Oceny Przedsięwzięć Inwestycyjnych, przyszedł czas na posiedzenie Komisji Oceny Przedsięwzięć Inwestycyjnych (KOPI) przy Generalnym Dyrektorze Dróg Krajowych i Autostrad. Te podzielono na dwa etapy. W protokole KOPI zostanie zarekomendowany wariant przebiegu inwestycji do złożenia wniosku o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. Zatwierdzenie protokołu planowane jest jeszcze w tym kwartale.

Z kolei dla rozbudowy dwóch odcinków między Krzyżową a Legnicą, do Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska we Wrocławiu złożyliśmy dwa wnioski o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach (DŚU).

Na terenie woj. małopolskiego, w obrębie aglomeracji krakowskiej, dobudowane zostaną dodatkowe pasy ruchu. Rozbudowa A4 w kierunku Rzeszowa już się rozpoczęła, o czym informowaliśmy na naszej stronie. 

W tym roku Minister Infrastruktury podpisał programy inwestycji na rozbudowę autostrady A4 pomiędzy Krakowem a granicą województwa opolskiego (Katowice – Kraków oraz granica woj. opolskiego – Katowice).

Autostrada A4:

w eksploatacji: 667 km:

- ok. 606 km w zarządzie GDDKiA,

- ok. 61 km w zarządzie koncesjonariusza: Stalexport Autostrada Małopolska SA; Katowice (Murckowska) – Kraków (Balice).

Autostrada A6 i A8

Dwie krótkie autostrady A6 i A8 są już w całości dostępne dla kierowców. Nie oznacza to jednak końca prac nad rozwojem związanej z nimi infrastruktury. Na początku września ubiegłego roku podpisaliśmy umowę na Regionalny Projekt Wdrożeniowy w ramach Krajowego Systemu Zarządzania Ruchem Drogowym na sieci TEN-T – etap I. Dzięki temu Autostradowa Obwodnica Wrocławia (A8) zostanie wyposażona w jednolity, zintegrowany system teleinformatyczny, umożliwiający uruchomienie usług ITS.

Pod koniec ubiegłorocznych wakacji, dzięki zatwierdzeniu Programu Inwestycji przez Ministra Infrastruktury, przyznane zostało finansowanie na przygotowanie i realizację nowego wiaduktu na autostradzie A6, na zachód od istniejącego MOP Kołbaskowo przy granicy polsko-niemieckiej wraz z drogami dojazdowymi i placami do zawracania.

9 grudnia 2020 r. GDDKiA oddała do ruchu przebudowany odcinek autostrady A6 Szczecin Dąbie – Rzęśnica o długości 3,5 km, który wcześniej oznakowany był jako droga ekspresowa.

Na całej poniemieckiej autostradzie A6 zamiast płyt betonowych jest już nowa nawierzchnia bitumiczna. Obecnie kończą się prace przy przebudowie węzła drogowego Szczecin Kijewo. Jeszcze przed wakacjami nie powinno być utrudnień, a prace całkowicie zakończą się w lipcu. Węzeł na połączeniu z DK10 został kompletnie przebudowany, powstały nowe łącznice, jezdnie zbiorczo-rozprowadzające w ciągu A6 i nowe, szersze wiadukty. 

Autostrada A8 

w eksploatacji: 22,7 km.

Autostrada A6 

w eksploatacji: 28,8 km.

Autostrada A18

W październiku br. GDDKiA zakończyła prace związane z przebudową jezdni południowej DK18 na całym odcinku od granicy państwa z Niemcami do węzła Golnice (woj. dolnośląskie). Był to II etap budowy autostrady A18. Jego celem było dostosowanie starej i zdegradowanej jezdni południowej do parametrów autostradowych. Pierwszym etapem była budowa jezdni północnej DK18 o parametrach autostradowych, w kierunku granicy państwa w Olszynie, w latach 2004-2007. Obecnie cała droga o długości 70 km zyskała parametry i status autostrady.

Prace na jezdni południowej podzielone były na cztery odcinki.

Od granicy państwa do ok. dwóch kilometrów za węzłem Żary Zachód w stronę Wrocławia. Jako jedyny został zrealizowany w systemie Projektu i buduj. Od lipca br. ruch w pełnym przekroju odbywał się już na lwiej części odcinka – 11 km, a ostatnie 600 m od granicy do węzła Olszyna oddaliśmy pod koniec września br. Koszt prac budowlanych wyniósł blisko 190 mln zł.

Od ok. dwóch kilometrów za węzłem Żary Zachód w stronę Wrocławia do blisko czterech kilometrów przed węzłem Iłowa, o długości 21,9 km. Oddany do ruchu po przebudowie we wrześniu ubiegłego roku jako pierwszy z czterech. Koszt robót to ponad 260 mln zł.

Od blisko czterech kilometrów przed węzłem Iłowa do granicy woj. lubuskiego i dolnośląskiego. Udostępniony został kierowcom w przekroju 2+2 pod koniec września. Koszt przebudowy ponad 16 km wyniósł blisko 180 mln zł.

Od granicy woj. lubuskiego i dolnośląskiego do węzła Golnice, o długości ponad 20 km. Udostępniony w październiku br., a koszt robót wyniósł ok. 260 mln zł.

Koszt przebudowy całego odcinka od granicy w Olszynie do węzła Golnice to blisko 900 mln zł. Do wykonania nowej nawierzchni i obiektów mostowych wykorzystano łącznie ponad 8 tysięcy ton stali (to więcej niż pochłonęła budowa stalowej konstrukcji kratowej wieży Eiffla) oraz blisko 800 tysięcy ton betonu (to prawie tyle, ile zużyto do budowy najwyższego budynku na świecie Burdż Chalifa). 

Autostrada A18  

w eksploatacji: 71,5 km.

GDDKiA

Źródło: GDDKiA