Rynek handlowy w Polsce: nowe marki, pół miliona mkw. w budowie, rosnące czynsze i spadek poziomu pustostanów

Do końca roku sektor może wzbogacić się o ok. 200 000 mkw., z czego zgodnie z trendem ostatnich lat najwięcej przypadnie na format parków handlowych, które odpowiadają za 77 proc. powierzchni w budowie – wynika z analizy Cushman & Wakefield.

Czynsze w obiektach handlowych rosną rok do roku, spada za to poziom pustostanów, który w największych miastach średnio obniżył się o 1,2 pp. względem ubiegłego roku.

Trzeci kwartał z ujemną podażą

Okres od lipca do września 2023 roku na polskim rynku handlowym charakteryzował się ujemną podażą na poziomie -19 000 mkw.

– Nowe otwarcia, do których doszło w III kwartale roku, dostarczyły na rynek 43 000 mkw. nowej powierzchni, jednocześnie jednak doszło do zamknięcia aż 62 000 mkw. Warto natomiast podkreślić, że w pierwszej połowie roku na rynek trafiło łącznie ok. 144 000 mkw., co nieco równoważy ujemny wynik podażowy z III kwartału, który był przede wszystkim rezultatem zakończenia działalności poznańskiej Galerii Malta o powierzchni 54 000 mkw. – komentuje Ewa Derlatka-Chilewicz, Head of Research, Cushman & Wakefield.

Ponadto w III kwartale przestało funkcjonować mniejsze centrum handlowe Belg. Z kolei nową powierzchnię w tym czasie dostarczyły otwarcia trzech nowych obiektów i rozbudowy czterech już istniejących, a wszystkie z nich dotyczyły najbardziej popularnego obecnie formatu parku handlowego.

Największym otwartym obiektem był Park Handlowy Karuzela w Białej Podlaskiej o powierzchni 19 000 mkw. Dwoma pozostałymi nowymi parkami były Go! Park w Jaśle oraz Vendo Park w Łapach. Z kolei dzięki zakończonym rozbudowom rynek wzbogacił się dodatkowo o ok. 10 500 mkw.

– Całkowite zasoby nowoczesnej powierzchni handlowej w Polsce wynoszą aktualnie ok. 16 mln mkw. Czwarty kwartał zapowiada się obiecująco, gdyż zgodnie z zapowiedziami w tym czasie może otworzyć się nawet ok. 200 000 mkw. powierzchni handlowej. Łącznie w budowie pozostaje natomiast 500 000 mkw. Kluczową rolę w nowej podaży będą odgrywały parki handlowe, które odpowiadają za 77 proc. powierzchni w budowie – dodaje Ewa Derlatka-Chilewicz.

Do Polski wchodzi sześć nowych marek

W trzecim kwartale polski rynek handlowy przywitał sześć debiutów. Swoje pierwsze sklepy w naszym kraju otworzyła amerykańska sieć restauracji Popeyes, litewskie Candy Pop, ukraińska marka modowa Solmar, hiszpańska marka biżuteryjna Acium, włoska marka restauracji L’Osteria oraz polska marka z kategorii Home & Deco Zwieger, która do tej pory była dostępna tylko online. Od początku roku na polskim rynku zadebiutowało łącznie 18 marek, co jest porównywalnym i stabilnym wynikiem w odniesieniu do poprzednich lat.

Mimo odbicia, sprzedaż detaliczna nadal na minusie

III kwartał 2023 charakteryzował się poprawą statystyk sprzedaży detalicznej. Spadki nie były tak dotkliwe, jak w II kwartale i wyniosły: w lipcu -4,0 proc., a w sierpniu -2,7 proc. r/r (biorąc pod uwagę ceny stałe). W ujęciu miesięcznym sprzedaż detaliczna wzrosła w sierpniu o 2,8 proc., w tym tylko jedna kategoria, motoryzacyjna, odnotowała wzrost względem analogicznego miesiąca poprzedniego roku – o 3,4 proc. r/r. Najwyższe spadki natomiast już drugi kwartał z rzędu notują Prasa i książki (-14,3 proc.), Pozostałe (-13,4 proc.) oraz Meble, RTV, AGD (-10,6 proc.). Udział e-handlu w sprzedaży detalicznej w sierpniu wyniósł 8,2 proc.. W całym 2023 roku najwyższy poziom e-commerce wystąpił w lutym osiągając poziom 8,7 proc., natomiast najniższy w czerwcu, kiedy to wyniósł 7,7 proc..

Wzrosty odwiedzalności, obroty jeszcze na minusie

– Odwiedzalność w centrach i parkach handlowych w okresie wakacyjnym wyniosła średnio 463 000 klientów w lipcu, zaś w sierpniu – 478 000 osób w przeliczeniu na jeden obiekt handlowy. Oznacza to wzrosty odpowiednio o 4,5 proc. i 6,3 proc. względem ubiegłego roku. Analizując odwiedzalność w podziale na wielkość obiektów, najwyższe wzrosty notowane są w przypadku tych największych o powierzchni GLA powyżej 60 tys. mkw. – 8,2 proc. r/r oraz dużych (40-60 tys. mkw.) – 7,3 proc. r/r – komentuje Ewelina Staruch, Analityczka Rynku, Cushman & Wakefield.

Obroty najemców w nowoczesnych obiektach handlowych w lipcu sięgnęły średnio 1071 PLN netto na mkw. powierzchni. W sierpniu wynik był nieco lepszy i wyniósł 1107 PLN netto na mkw. Nominalne wzrosty wyniosły natomiast 6,5 proc. r/r w lipcu i 8,5 proc. r/r w sierpniu.

– Niestety w ujęciu realnym, po uwzględnieniu inflacji, nadal mamy do czynienia ze spadkiem obrotów o 4,3 proc. r/r w lipcu oraz o 1,6 proc. r/r w sierpniu. Jednak w związku z malejącą inflacją, realne spadki obrotów nie są tak głębokie, jak miało to miejsce jeszcze kilka miesięcy temu – dodaje Ewelina Staruch.

Rokroczne wzrosty we wszystkich trzech sektorach handlowych

Centra, parki i ulice handlowe odnotowały wzrosty czynszów r/r w III kwartale 2023.

– Dynamika stawek czynszowych najbardziej podskoczyła w przypadku parków handlowych, w których wzrost wyniósł ok. 17 proc. r/r. Słabsza koniunktura na rynku konsumenckim i niższe realne obroty najemców są głównymi czynnikami zwiększającymi presję na obniżkę czynszów w obiektach spoza grupy „prime” – tłumaczy Paulina Bauer, Head of Retail Asset Services, Cushman & Wakefield.

Spadek powierzchni niewynajętej w największych miastach w Polsce

Średni poziom pustostanów w obiektach handlowych w największych miastach w Polsce spadł o 1,2 pp. r/r i wynosi obecnie 3,5 proc. powierzchni. Co ważne, spadek wakatów dotyczy aż sześciu z ośmiu największych badanych miast, z czego najmniej wolnej powierzchni do wynajęcia można znaleźć w Krakowie, Łodzi i Szczecinie.