Trzy najbardziej spektakularne rewitalizacje we Wrocławiu. Te obiekty dostały drugie życie!

W zabytkową tkankę architektoniczną wpisana jest ważna część historii każdego miasta i jego mieszkańców. Coraz lepiej rozumieją to deweloperzy, podejmując się rewitalizacji zdegradowanych obiektów, nadając im nowe funkcje i zachowując jednocześnie niepowtarzalny klimat. W dawnych szpitalach, młynach czy browarach powstają mieszkania i powierzchnie komercyjne. Poznajcie trzy wyjątkowe, wrocławskie inwestycje.

Jeszcze 10 lat temu wrocławscy deweloperzy z dużą rezerwą podchodzili do rewitalizacji zabytkowych, poprzemysłowych obiektów. Łatwiej i taniej było po prostu kupić grunt i postawić od podstaw nowe mieszkania, bez konieczności ustalania szczegółów całego przedsięwzięcia z konserwatorem zabytków. Na szczęście – nie tylko dla popadających w ruinę zabytków, ale i dla mieszkańców Wrocławia – trend się zmienił, a odzyskujące dawny blask i zyskujące nowe funkcje budynki "z duszą" stają się wizytówkami miasta, ciesząc się jednocześnie ogromnym zainteresowaniem klientów.

Szlak w stolicy Dolnego Śląska przetarł Archicom, który w 2013 roku oddał do użytku Lofty Platinum. To pierwsze lofty we Wrocławiu, które powstały w XIX-wiecznej destylarni braci Wolff przy ulicy Inowrocławskiej. Ten czołowy wrocławski deweloper na tym nie poprzestał i w następnych latach inwestował w kolejne zabytkowe obiekty. W 2013 roku Archicom kupił od miasta dawną piekarnię garnizonową przy ulicy Księcia Witolda (powstało tam centrum sztuki i apartamenty), a w 2016 roku – za ponad 36 mln złotych – stał się właścicielem terenu dawnego Browaru Piastowskiego przy ulicy Jedności Narodowej.

fot. Jakub Zazula

Browary Wrocławskie – tu historyczna architektura zyskuje drugie życie

Browar Scholtza, założony w 1872 roku i wzniesiony z czerwonej cegły, w stylu typowym dla architektury z przełomu XIX i XX wieków, to największy zespół przemysłowy wrocławskiego Śródmieścia. W tym miejscu, gdzie nieprzerwanie warzono piwo aż do 2004 roku, pisała się historia wrocławskiego browarnictwa. W 2004 roku browar przestał działać, część infrastruktury została rozebrana, a teren na długie lata stał się niedostępną, degradującą tkanką tej części miasta. Dopiero Archicom porwał się na odważne zadanie, by przywrócić niedostępny obszar miastu i jego mieszkańcom, nadając mu nowe funkcje.

Trwająca tam od kilku lat i zakrojona na szeroką skalę inwestycja pod nazwą Browary Wrocławskie to jedna z najbardziej spektakularnych poprzemysłowych rewitalizacji we Wrocławiu. Na terenie 6 hektarów w sercu miasta, a jednocześnie tuż przy nadodrzańskich bulwarach spacerowych, zaplanowano utworzenie wielofunkcyjnego kompleksu z ponad tysiącem mieszkań, powierzchniami biurowymi i usługowymi oraz otwartymi dla wszystkich przestrzeniami wspólnymi. Autorska koncepcja rewitalizacji, opracowana przez studio projektowe Doroty i Kazimierza Śródków, jest realizowana z poszanowaniem historycznego ducha i zachowaniem zabytkowej architektury.

– Przestrzeń niszczejącego Browaru już dawno pobudzała naszą wyobraźnię. Naszą ambicją, a jednocześnie wielkim marzeniem było nadaniu temu poprzemysłowemu terenowi drugiego życia poprzez wyeksponowanie jego atutów historycznych, symbolicznych i lokalizacyjnych. Chcemy, aby w tak wyjątkowej i niezwykłej lokalizacji mogły warzyć się nowe historie mieszkańców, którzy wybiorą tę przestrzeń na miejsce swojego zamieszkania. Widzimy, że wrocławianom podoba się ta koncepcja – mówiła kilka lat temu Dorota Jarodzka-Śródka, współzałożycielka Archicomu.

fot. Jakub Zazula

Trzy budynki z duszą i wyjątkową historią

Szczególną uwagę przykuwają prace rewitalizacyjne trzech zabytkowych budynków dawnego browaru, z których każdy pisze swoją własną historię. Stara Stajnia to obiekt, który od lat wzbudzał zainteresowanie historyków i przewodników miejskich. Stajnia została wzniesiona w 1911 roku i była domem dla pracujących w browarze koni. To budynek o prostej, kubistycznej formie. Elewację rozbija układ pilastrów oraz gzymsów kordonowych z cegły glazurowanej. Dopełniają ją stylizowane balkony. Środkowy trakt i przestronne korytarze zostały doświetlone przez świetlik dachowy, odtworzony w trakcie rewitalizacji.

– Z myślą o koniach wybudowano wewnętrzną pochylnię, którą zwierzęta swobodnie poruszały się po obiekcie. Zachowana historyczna pochylnia i żłoby stanowią dziś oryginalne dopełnienie designu osiedlowego klubu fitness. Z niego prowadzi wyjście na przestronny taras oparty na historycznych kolumnach, z którego roztacza się widok na plac targowy. Ściany fitnessu zdobią oryginalne płytki ścienne z początku XX wieku. Klub jest dostępny dla każdego mieszkańca Browarów Wrocławskich, a w pozostałej części budynku znajdują się klimatyczne lofty – opowiadają przedstawiciele Archicomu.

Loftowe wnętrza, charakterystyczna pomarańczowa cegła, stalowe elementy to znaki charakterystyczne Starej Stajni. Wyjątkowo przestronne korytarze doświetlone zostały poprzez odtworzony świetlik. Budynek dopełniają stylizowane balkony, a nowoczesnego akcentu wschodniej fasadzie dodają zastosowane na balkonach elementy szklane. Mieszkańcy mogą podziwiać piękne widoki z okien na plac artystyczny z pnączami chmielu. Nieopodal budynku, w sercu Browarów Wrocławskich, ulokowano Plac Browarny – miejsce spotkań, integracji i działań kreatywnych.

fot. Jakub Zazula

Symbol wrocławskiego Śródmieścia

Leżakownia to z kolei największy, historyczny gmach Browarów Wrocławskich. Posiada reprezentacyjne fasady, które zostały odrestaurowane z zachowaniem eklektyczno–neogotyckich elementów. Budynek jest wizytówką całego kompleksu. Monumentalna wieża, która powstała w 1911 roku wg projektu Paula Handkego, to do dziś rozpoznawalny przez wszystkich wrocławian symbol tej części Śródmieścia.

– Budynek Leżakowni to obiekt, w którym zachowanych zostało wiele zabytkowych elementów. Charakterystyczne dla postindustrialnego stylu okna w nowoczesnych loftach nawiązują do ich historycznego rytmu. We wnętrzu chillout roomu znajdującego się w Leżakowni swoje miejsce znalazły zabytkowe drzwi oraz odzyskane i odrestaurowane, żeliwne kolumny. Nową funkcję pełni dziś zabytkowa kratownica, pierwotnie dźwigary dachowe, stanowiąca wyjątkowo oryginalną dekorację patio i dająca podporę zielonym pnączom – wyliczają przedstawiciele dewelopera.

Drugi z zabytkowych budynków, oddanych do użytku w ubiegłym roku, to Butelkownia, która zaprasza do wnętrza kompleksu Browarów Wrocławskich, epatując ceglaną elewacją, dużą ilością przeszkleń i elementów dekoracyjnych metalowych.

– W tym wyjątkowym obiekcie zachowany został eklektyczno-secesyjny wystrój fasad, wielospadowa więźba dachowa, geometria dachu. Honorowe miejsce, jak za dawnych czasów, zajmuje odrestaurowany zegar, który odmierza minuty i godziny nowego życia kompleksu i mieszkańców Browaru. Duża zewnętrzna przestrzeń nad pierwszym piętrem została zaprojektowana w formie zielonego ogrodu. Na wzór dawnego świetlika wykonana została szklarnia, stanowiąca ogród społeczny dla mieszkańców budynku – informuje Archicom.

fot. Jakub Zazula

Młyn Maria już po rewitalizacji

Innym przykładem udanej rewitalizacji zabytkowego, poprzemysłowego obiektu jest Młyn Maria, w którym powstały apartamenty i lokale usługowe. To jedyny budynek we Wrocławiu stojący na dwóch wyspach – Młyńskiej i Piasek, przez którego środek płynie woda. Pierwsze młyny w tym miejscu powstały już w XIII wieku, a na przestrzeni setek lat obiekty wielokrotnie były przebudowywane i zmieniały nazwę. Powojenny rozwój przemysłu spożywczego na obrzeżach Wrocławia wygasił podstawową, produkcyjną funkcję młyna.

W 2016 roku Marię kupiła spółka RealCo Property Investment and Development, która przeprowadziła rewitalizację zabytkowego obiektu i dostosowała go do nowej, mieszkaniowej funkcji – w obiekcie powstało 119 lokali mieszkalnych. Inwestor zajął się też zagospodarowaniem przestrzeni przyległej i zrealizował ogólnodostępny teren o kaskadowym układzie, pod którym wybudował garaż ze stacjami ładowania pojazdów elektrycznych. Deweloper w procesie rewitalizacji Młyna Maria zadbał też o detal – zachował historyczny podział okien, podjął się również renowacji znaku Młyn Maria.

– Kubatura i kształt łącznika frontowego zmieniały się wielokrotnie w długiej historii Młyna Maria. Docelowy kształt i forma łącznika frontowego to ukłon w stronę odbudowy powojennej. Ściana od strony Mostu Młyńskiego została zachowana oryginalnie z dawnego okresu, a pozostała bryła – pieczołowicie odtworzona łącznie z otworem na niestandardowe duże okno łukowe, które będzie doświetlało wnętrze lokalu usługowego, przewidzianego wewnątrz łącznika frontowego – wylicza inwestor.

fot. Jakub Zazula

Dawny szpital zmienił się w Bulwar Staromiejski

Deweloperzy coraz śmielej inwestują też w dawne szpitale, które jeszcze dekadę temu omijane były szerokim łukiem, a znalezienie na nie kupca graniczyło z cudem. Najlepszym na to przykładem jest Bulwar Staromiejski przy placu Jana Pawła II. Firma i2 Development kompleks dawnego szpitala im. Babińskiego kupiła na początku 2014 roku za prawie 36 mln złotych. Wcześniej, przez dłuższy czas urząd marszałkowski bezskutecznie szukał kupca na ten teren, sukcesywnie obniżając cenę wywoławczą – pierwotnie zabytkowy kompleks wyceniano na 155 mln złotych.

Bulwar Staromiejski, położony w otulinie fosy miejskiej i Odry, to flagowa inwestycja wrocławskiego dewelopera. Na ponad 2,5-hektarowym terenie znajduje się 14 budynków – w większości zabytków – o przeznaczeniu mieszkaniowym, biurowym oraz usługowym. Z niemal 30 000 metrów kwadratowych powierzchni użytkowej budynków, blisko 20 000 zaplanowano na cele mieszkaniowe (około 480 apartamentów o średniej wielkości 40 mkw.), a 9 500 zaprojektowano z przeznaczeniem komercyjnym. Wewnątrz kompleksu powstały tereny spacerowe.

Śladem i2 Development poszła inna wrocławska firma – Lokum Deweloper, która za ponad 16 mln złotych kupiła od Uniwersytetu Medycznego kompleks dawnego szpitala przy zbiegu ulicy Poniatowskiego, Prusa i Jedności Narodowej. Powstało tam osiedle mieszkaniowe Lokum Vena. Z kolei na terenie dawnego szpitala kolejowego pomiędzy aleją Wiśniową i ulicą Sudecką planowana jest zakrojona na szeroką skalę inwestycja mieszkaniowo-usługowa. W lutym 2018 roku nieruchomość za ponad 28 mln złotych kupiła warszawska spółka OKRE Development.

fot. Jakub Zazula